Ekosistemde canlıları etkileyen faktörler nelerdir

Ekosistemde Canlıları Etkileyen Faktörler

Abiyotik Faktörler (Cansız Ögeler)

• Işık
• Sıcaklık
• İklim
• Toprak
• Mineraller
• Sıcaklık

Biyotik Faktörler (Canlı Ögeler)

• Üreticiler
• Tüketiciler
• Ayrıştırıcılar

1. Abiyotik faktörler

a. Işık : Ortamın ışık şiddeti, ışık miktarı, aydınlanma süresi canlıların yaşamında ve ekosistemdeki dengelerin sürdürülebilmesinde etkilidir. Işığın etkilediği en önemli olay canlılara besin üretimi sağlayan fotosentez olayıdır. Işık canlıların enerji kaynağıdır.

b. Sıcaklık : Canlıların büyüme ve gelişmelerini etkiler. Canlıda enzimlerin çalışmasını dolayısıyla kimyasal tepkimelerin hızını etkiler. Bu nedenle bütün fizyolojik ve biyokimyasal işlevler üzerinde etkisi vardır.

c. İklim : Biyotik ve abiyotik faktörlerin etkisi altında oluşan iklim, klimatoloji bilimi içerisinde incelenir.

d. Toprak ve Mineraller : Tüm canlılar yaşamlarının devamı için doğrudan ya da dolaylı olarak toprağa bağımlıdır.

e. Su : Canlıda enzimlerin çalışmasını ve buna bağlı olarak canlılardaki metabolik faaliyetlerin gerçekleşmesini sağlar.

f. Ortam pH’si : Toprak pH’sindeki değişimler, bu bölgelerde yetişen bitkileri ve bunlarla beslenen diğer canlıları da etkilemektedir.

2. Biyotik faktörler

a. Üreticiler : Fotosentez ya da kemosentezle inorganik bileşiklerden organik bileşik sentezleyebilen canlılardır. Fotosentez yapanlar ışık enerjisinden yararlandıklarından fotoototrof olarak kemosentez yapanlar inorganik maddelerin oksidasyonundan elde ettikleri enerjiden yararlandıklarından kemoototrof olarak adlandırılır. Üreticiler kendilerinin ve heterotrof canlıların organik besin gereksinimini karşılarlar. Ayrıca atmosferin O₂ ve CO₂ dengesinin korunmasında önemli rol oynarlar. Üreticilere; bitkiler, algler, bazı bakteri ve bazı arke türleri verilebilir.

b. Ayrıştırıcılar : Bazı bakteriler ve mantarların çoğu çürükçüldür. Besin piramidinin her basamağında bulunabilirler. Hücre dışı sindirimi yaparlar. Organik artıkların yeniden kullanılabilir hâle gelmesini sağlarlar. Madde döngüsünde en önemli rolü oynarlar.

c. Tüketiciler : Fotosentez ya da kemosentez yapamayan gereksinim duydukları organik bileşikleri yaşadıkları ortamdan sağlayan heterotrof canlılardır.

Tüketiciler (heterotroflar), tükettikleri besin çeşidine göre üç grupta incelenir

a) Otçul = Otobur ( herbivor) : Otla beslenen canlılardır.
Örnek; Deve, tavşan, keçi, at, ül, koyun, keçi, inek,…

b) Etçil = Etobur( karnivor) : Etle beslenen canlılardır.
Örnek; Kedi, köpek, çakal, kurt, aslan, tilki,…

c) Karışık beslenen (omnivor) : Hem ot hem de etle beslenen canlılardır.
Örnek; İnsan, ayı, maymun, tavuk,…