10. Sınıf Kimya Ders Kitabı Sayfa 120 Cevapları Anadol Yayıncılık

Bölüm Sonu Uygulaması

BÖLÜM SONU UYGULAMASI

Sodyum klorür, sodyum karbonat, sodyum bikarbonat, kalsiyum karbonat ve amonyum klorür tuzlarının;

1. Yaygın adlarını,

Sodyum klorür, Tuz
Sodyum karbonat, Çamaşır sodası ya da soda külü
Sodyum bikarbonat, Yemek sodası
Kalsiyum karbonat, Kireç taşı
Amonyum klorür, Nişa

2. Özelliklerini,

Sodyum klorür

Yaygın adı yemek tuzu olan sodyum klorür, nötr (asidik ya da bazik özellik göstermeyen) bir tuz olup günlük hayatta en çok kullanılan tuzların başında gelir ve geniş bir kullanım alanına sahiptir. Beyaz ve kristal yapılı olan sodyum klorür, vücudumuzda elektrolit dengesinin korunmasına ve hücrelerin görevlerini yerine getirmesine yardımcı olur.

Sodyum karbonat

Sodyum karbonat, bazik bir tuz olup alkali metallerden oluşan tuzlar içinde en önemlilerden biridir. Şeffaf kristaller hâlinde bulunur ve nem çekici özelliğe sahiptir. Sudaki çözünürlüğü çok yüksektir.

Sodyum bikarbonat

Sodyum bikarbonat, bazik bir tuzdur. Sudaki çözünürlüğü çok yüksek olan bu tuzun zayıf dezenfektan özelliği vardır. Beyaz renkli toz hâlde bulunur.

Kalsiyum karbonat

Kalsiyum karbonat, bazik bir tuz olup sudaki çözünürlüğü çok düşüktür. Doğada mermer, kireç taşı ve tebeşir gibi maddelerin yapısında, deniz kabuklularının kabuklarında bulunur.

Amonyum klorür

Amonyum klorür, asidik bir tuz olup sudaki çözünürlüğü çok yüksektir. Beyaz renkli olan bir tuzdur.

3. Kullanım alanlarını yazınız.

Sodyum klorür

• Sabun ve deterjan üretiminde,
• Tekstil sanayisinde boyaların kumaşa çektirilmesi ve sabitlenmesinde,
• Gıdaların kurutulmasında,
• Gıdaların salamura yapılmasında,
• Deri sanayisinde tabaklama işleminde,
• Cam ve seramik yapımında,
• Kışın yolların buzlanmasının önlenmesinde,
• Sodyum hidroksit ve hidrojen gazı üretiminde,
• Kâğıt sanayisinde,
• Bazı kimyasal maddelerin üretiminde,
• Bazı ilaçların üretiminde kullanılır.

Sodyum karbonat

• Deterjan sanayisinde temizlik maddesi olarak,
• Cam üretiminde,
• Kâğıt üretiminde,
• Fotoğrafçılıkta,
• Su sertliğinin giderilmesi işlemlerinde,
• Kimya sanayisinde bazı kimyasalların üretiminde,
• Bazı ilaçların yapımında kullanılır.

Sodyum bikarbonat

• Gıda sanayisinde kabartma tozu ve asitlik düzenleyici olarak,
• Temizlik malzemelerinde,
• Yangın söndürücülerde,
• Havuz sularının pH değerlerinin yükseltilmesinde,
• Su arıtımında (su ve atık su arıtımında suyun yumuşatılması amacıyla suya sertlik veren Ca²⁺ ve Mg²⁺ iyonlarını çöktürmede),
• Paslanmış demir yüzeyindeki pasın giderilmesinde,
• Kimya sanayisinde,
• İlaç sanayisinde bazı mide ilaçlarında,
• Bazı diş macunlarında,
• Kâğıt üretiminde,
• Böcek sokmalarında kaşıntı ve kabarmayı önlemede kullanılır.

Kalsiyum karbonat

• Kireç, çimento, sıva, beton yapımında,
• Mermer olarak iç ve dış mekan yapı malzemesinde,
• Boya, yapıştırıcı, dolgu macunu ve yüzey kaplama yapımında,
• Asfalt yapımında,
• Kömür santrallerinden çevreye salınan zararlı kükürt gazlarının
• tutulmasında,
• Plastik ve kompozit üretiminde,
• İlaç sanayisinde,
• Tebeşir, kâğıt, cam ve seramik üretiminde,
• Tarımda toprağın pH değerinin ayarlanmasında,
• Gıda sanayisinde kullanılır.

Amonyum klorür

• Tarımda yapay gübre yapımında,
• Gıda sanayisinde ekmek mayası ve bazı bisküvi, kraker gibi gıdaların üretiminde,
• İlaç sanayisinde öksürük şurubu üretiminde,
• Bazı temizlik malzemelerinde,
• Galvanizlemede ve lehimlenecek metallerin yüzeylerini temizlemede,
• Bakır yüzeylerin kalay kaplama aşamasında,
• Deri ve tekstil sanayisinde,
• Hayvan yemi ve veterinerlikte kullanılan bazı ilaçlarda,
• Kuru pillerin yapımında kullanılır.