Türkiye’de toprak erozyonu

Türkiye, erozyonun şiddetli olduğu ülkelerdendir. Örneğin dünyada km² başına taşınan toprak miktarı yılda 368 ton iken bu değer Türkiye’de 600 ile 800 tondur. Ülkemizde daha çok su erozyonu etkilidir. Buzul ve rüzgârların neden olduğu erozyon, su erozyonuna göre daha azdır. Ülkemizde erozyonun çok olmasının başlıca nedenleri yer şekilleri, bitki örtüsü ve iklim koşullarıdır. Engebenin fazla, bitki örtüsünün cılız olması, ülkemizde erozyonun fazla olmasının başlıca nedenidir. Yağış rejiminin düzensiz olması da erozyonu artıran etmenlerdendir. Çünkü kurak dönemde taneli hâle gelen materyaller yağışlı dönemde kolay taşınmaktadır.

Ülkemiz topraklarında çeşitli derecelerde erozyon meydana gelmektedir. Erozyonun büyük bir kısmının tarım alanlarında meydana gelmesi, erozyona insan etkisini açıkça ortaya koymaktadır. Tarım alanlarımızın yaklaşık 3/4’ünde erozyon gerçekleşmektedir. Tarlaların eğim yönünde sürülmesi, çok eğimli yamaçların tarıma açılması, nadas uygulaması, hayvanların meralarda aşırı otlatılması ve bitki örtüsünün tahrip edilmesi erozyonu artıran başlıca etmenlerdir.

Erozyon sonucu öncelikle toprağın verimli üst kısmı taşınmaktadır. Bu durum bir süre sonra toprağın verimsizleşmesine ve tarımsal üretimde olumsuzluklara neden olmaktadır. Erozyonun yanı sıra amaç dışı toprak kullanımı ve toprak kirliliği de göz önüne alınırsa toprağın sürdürülebilir kullanımının önemi daha iyi anlaşılır. Gelecek kuşaklara yaşanılabilir bir ortam bırakmak temel görevlerimizdendir. Bu nedenle topraklarımızı erozyona, kirliliğe ve amaç dışı kullanımlara karşı korumalıyız.

Erozyon en fazla Karadeniz bölgesinde ve Doğu Anadolu bölgesinde görülür. Bunun nedeni yağışın fazla olması ve eğimin çok olmasıdır. Doğu Anadolu'da ise bitki örtüsü az, eğim fazladır.

Erozyon insanların bitki örtüsünü yok etmesi sonucu meydana gelen büyük toprak kaymalarıdır. Bitki örtüsü tahrip edilen topraklar, ya da bitki örtüsünün az olduğu ve eğimin çok olduğu, ayni zamanda yağışın da eklendiği bu topraklar tutunamaz ve kayar. Erozyonlar felaketlere sebep olabilir.

Erozyonun oluşmasında insanların da etkisi vardır. İnsanlar doğaya zarar veren tek canlıdır.

• Orman alanlarını yok etmek
• Nüfus artışı ile birlikte yeni siteler ve binalar yapmak amacıyla ormanları yok etmek
• Meralarda hayvanları çok fazla otlatmak ve bitki örtüsünü tüketmek
• Eğimli alanlara tarım ürünleri ekmek 
• Tarlaların nadasa bırakılmadan tekrar ekilmesi
• Eğimli bölgeleri ağaçlandırmamak, aksine üzerindeki bitki örtüsüne zarar vermek
• Erozyon sonucu oluşan doğadaki çukur ve oyukları doldurmamak
• Çok fazla kağıt ve ahşap malzemeleri tüketip ağaçları yeniden kesmek 
• Ağaçlandırma çalışmaları yapmamak