Türemiş kelime ile ilgili örnek cümleler

Türemiş kelime veya türemiş sözcük, isim ve fiil köklerine veya diğer türemiş kelimelere yapım ekleri getirilerek türetilen kelime. Yalın hâldeki türemiş kelimeler gövde olarak da bilinir. Türetilen kelime, genellikle türediği kelimeyle ilişkili olmakla birlikte, tamamen yeni bir anlama sahiptir: su ve suluk gibi.

Kelime Bilgisi’nde kelimeler yapılarına göre üçe ayrılır. Kelimeler yapı bakımından basit, türemiş ve birleşik olarak üçe ayrılır. Birleşik kelimeler, en az iki kelimeden oluşan kelimelerdir. Basit kelimeler, yalın halde ve çekim eki almış kelimelerden oluşur.

Türemiş kelimeler, yapım eki alarak yapı ve anlam bakımından farklılaşır. Türemiş kelimeler, basit haldeyken yapım eki alarak anlam bakımında farklı ve yapı bakımından farklı olmasıyla elde edilir. Türemiş kelimelerin ilk anlamlarıyla ilgisi kalmaz. Türemiş kelimeler birden fazla yapım eki alabilirler.

Türemiş sözcük nedir

İsim ya da fiil kökleri ile beraber diğer türemiş kelimelere gelen yapım ekleri üzerine elde edilmiş sözcüklere türemiş sözcükler denir. Aynı zamanda yalın haldeki türemiş kelimeler gövde olarak da ifade edilmektedir. Genel olarak türemiş şeklinde hazırlanmış olan sözcükler, değiştiği kelimenin anlamı ile ilişkilidir. Ancak aynı zamanda kendi başına yeni bir anlam ifade etmek suretiyle kullanılır. Mesela bu konuda küçük bir örnek vererek anlatmak mümkün;

‘Su’ = ‘Suluk’
Görüldüğü üzere burada; ’su’ kelimesi yapım eki almak suretiyle ‘suluk’ şeklinde ifade ediliyor. Böylece su kelimesinin anlamını taşırken aynı zamanda yeni bir anlam elde ederek kullanım imkanı tanımaktadır. Bu sebepten dolayı her açıdan Türkçedeki en önemli sözcük türleri içerisinde yer aldığını dile getirmek mümkün.

Türemiş sözcük örnekleri nelerdir

Kök üzerine gelen yapım eki ile türemiş sözcükler oluşmaktadır. Böylece değişmiş olduğu anlamı üzerinden ilişkili şekilde kullanma şansı tanırken, aynı zamanda yeni bir anlam elde eder. Bu konuda amaca uygun olarak değişik anlamları üzerinden hazırlanmış birçok farklı türemiş sözcük bulunmaktadır.

‘Göz’ (Kök) = ‘lük’ (Yapım eki) = Gözlük Türemiş kelime
Yukarıdaki örnek ele alındığı vakit göz kelimesinin aldığı yapım eki ile beraber gözlük kelimesine çevrildiği görülüyor. Bu sayede ilk anlam etkin bir şekilde korunurken, aynı zamanda yeni bir anlam üzerinden kullanılabilmektedir. Şimdi bu konuda ayrı ayrı birçok farklı örnek ele alarak daha iyi anlamak mümkün.

• Yavru = Yavrucak
• Kuzu = Kuzucuk
• Vatan = Vatandaş
• Gece = Geceleyin
• Kömür = Kömürlük
• Elli = Ellinci
• Çocuk = Çocuksu
• Gelenek = Geleneksel
• Tuz = Tuzsuz
• Taş = Taşlamak

Görüldüğü üzere bu şekilde daha birçok farklı örnek ele almak mümkün. Önemli olan hem kök anlamı taşıyacak hem de yeni bir anlam elde edecek türemiş sözcük yaratmaktır. İsim ve fiil kökleri üzerinden gelecek olan yapım ekleri eşliğinde kolayca türemiş sözcük elde etmek mümkün.

Türemiş kelimelere örnekler şu şekildedir:

• Simit-çi
• Saat-çi
• Hurda-cı
• Göz-lük
• Kitap-lık
• Şarkı-cı
• Türkü-cü
• Futbol-cu
• Basketbol-cu
• Tenis-çi
• Keman-cı
• Kulak-lık
• Sessiz-lik