Tanzimat Dönemi yönetim anlayışında meydana gelen değişiklikler

Tanzimat Dönemi yönetim anlayışını anlamak için öncelikle kısa olarak Tanzimat dönemi ne olduğunu anlayalım. Osmanlı İmparatorluğu’nda 1839 yılında Gülhane Hatt-ı Şerif’inin (Tanzimat Fermanı) okunmasıyla başlayan modernleşme döneminin adıdır. Tanzimat, “düzenlemeler, reformlar” anlamlarına gelmektedir. Batı dillerinde daha çok “The Ottoman Reform” yani Osmanlı Reformu olarak geçmektedir.

Tanzimat Fermanı’nın ilan edilmesiyle, kanun gücünün üstünlüğü ilk defa padişah tarafından kabul edilmiş ve padişah kendi haklarını sınırlandırmıştır. Ülke eyalet, sancak, kaza, köy ve nahiyeler olmak üzere yönetim birimlerine ayrıldı. Eyaletleri valiler yönetti. merkezî yönetim anlayışı, Tanzimat Dönemi’nde güçlendirilerek geliştirilmiştir. Eyaletlerdeki mahalli idareler de merkezin doğrultusunda yeniden yapılandırılmıştır

Tanzimat Döneminin Önemi

• Hukukta Müslim-Gayrimüslim eşitliği sağlanmıştır.
• Askerlik görevi ocak hizmeti olmaktan çıkarılarak vatan görevi şekline dönüşmüştür.
• İlk defa bir Osmanlı padişahı sınırsız olan yetilerinin üstünde bir kanun gücünü tanımış oldu. Bu sebeple Tanzimat Fermanı Osmanlı Devleti’nde anayasallaşma sürecinin başlangıcı olarak kabul edilir.
• Osmanlıcılık fikrinin doğmasına zemin hazırlamıştır.

Tanzimat Dönemi Yenilikleri Nelerdir

• Şer’i kanunların yanında Avrupai tarz kanunlar yapılmış bu da hukukta ikilik ortaya çıkmasına sebep olmuştur.
• Kız öğrenciler ilk kez okullara alındı.
• Islahat Fermanı ilan edilmiştir (1856)
• Eğitim bakanlığı kurulmuş, okullar ilk, orta, lise ve yüksekokul diye kısımlara ayrılmıştır.
• İl genel meclisleri kurulmuştur.
• İltizam yolu ile aşar vergisi toplama usulü kaldırılmış, maliye bakanlığı tarafından toplanması kararlaştırılmıştır.
• İlk kâğıt para basılmıştır. (Kaime – 1844)
• Cizye miktarının belirlenmesi işi patrikhaneye verilmiştir.
• İlk dış borç İngiltere’den alınmıştır. (Kırım Harbi esnasında – 1854)
• İlk demiryolu hattı kurulmuştur. (İzmir – Aydın hattı)
• İlk telgraf okulu açılmıştır.
• Öğretmen okulları ve mülkiye mektebi açılmıştır.