Tabanları yağlamak deyiminin anlamı ve kısaca hikâyesi

Tabanları yağlamak deyiminin anlamı:

Uzak bir yere yürüyerek gitmek için bütün gücünü toplayıp yola koyulmak, bir yerden koşarak uzaklaşmak.

Tabanları yağlamak deyiminin hikâyesi:

Bir gün Nasreddin Hoca, yağmurlu bir günde evinin balkonunda oturmuş gelen geçenleri seyrediyormuş. Bu arada herkes yağan yağmurdan kaçışmaya başlamış. Bunlar arasında Hoca'nın tanıdığı yaşlı başlı, aksakallı, cüppesiyle yağmurdan kaçan bir adam da varmış. Hoca adama oturduğu yerden seslenerek:

- Çoluk çocuğun koşmasına şaşırmadım da senin şu saçın ve sakalınla Allah'ın rahmetinden kaçtığını biraz tuhaf karşıladım, demiş.

Zavallı adam evine yürüyerek gitmiş, gitmiş ama yağmurdan da sırılsıklam olmuş.

Bir başka yağmurlu gün, bunun tam tersi olmuş. Daha önce yağmurdan sırılsıklam olan adam evinin penceresine oturmuş, yağmuru ve yağmurdan kaçan insanları seyrederken bir ara paçalarını sıvayıp yağmurdan kaçan Hoca'yı görmüş:

- Bu ne hâl Hoca? Ele verirsin talkını, kendin yutarsın salkımı, demiş.

Hoca bu, hiç altta kalır mı? Hemen cevabı yapıştırmış:

- Ben senin gibi yağmurdan kaçmıyorum ki. Allah'ın rahmetini çiğnememek için tabanları yağlıyorum.

Eskiden ayakkabı olarak, ham deriden yapılma çarıklar giyilirmiş. Taban ölçülerine göre kesilen ham deri, kenarlarından yine deriden kesilme iplerle büzülüp bağlanırmış.
Çarıklar özellikle yaz aylarında, tozdan topraktan ve sıcaktan dolayı kurur, kuruyunca da sıkılaşıp darlaşırmış. İşte bu yüzden, arada sırada zeytinyağı veya başka bir yağ ile tabanları yağlanarak yumuşak kalması sağlanırmış. Özellikle uzun yola çıkacak olanlar bir gün önceden çarık tabanlarını iyice yağlarlarmış. Yola çıkmak, kaçıp gitmek mânialarında kullanılan bu deyim o günlerden kalmadır.

Her zoru gördüğünde

Tabanları yağlarsın

Boşa çorap ördüğünde

Dostlarına kıyarsın.