Şiirde ahenk unsurları nelerdir

Şiir yazarken dikkat edilmesi gereken birçok unsur vardır. Bu unsurlar sayesinde şiir yazımı daha kolay bir şekilde yapılmaktadır. Şiirde yer alan unsurların önemi ise oldukça çoktur. Çünkü bu unsurlar şiir yazımı için olmazsa olmaz kurallardır.

Şiirde ahenk unsurları nelerdir

Şiirde yer alan ahenk unsurları; ölçü (aruz, hece), kafiye, redif, aliterasyon, asonans ve kelime tekrarları olarak bilinmektedir. Ayrıca şiirde ahengi sağlamak için şairin duyguları ve yeteneği de oldukça önemlidir.

Şiirde ritim ve ahengi sağlayan unsurlar nelerdir

1. Ölçü (aruz, hece), Türk Edebiyatı'nda ölçünün önemi oldukça çoktur. Ölçü olarak aruz ve gece ölçüsü kullanılmaktadır. Bu iki ölçününde kendine has özelikleri vardır. Şiirde ahengi sağlamak için ölçünün başarılı bir şekilde kullanılması lazımdır.

a. Aruz Ölçüsü, hecelerin kısalık ve uzunluk bakımından değerlendirildiği ölçü şeklidir.

Kısa Hece: Kısa bir ünlü ile biten heceler kısa hece olarak adlandırılır ve bu heceler ''. '' şeklinde gösterilir.
Uzun Hece: Bu hece tipi uzun bir ünlü (â, û, î) ile veya bir ünsüzle bitmektedir.

b. Hece Ölçüsü, Dizelerdeki hece sayılarının eşit olması ile hece ölçüsü ortaya çıkmaktadır.

2. Kafiye, şiirde ahengi sağlayan diğer önemli unsur ise kafiyedir. Kafiyeli olan şiirler oldukça başarılı olmaktadır. Kafiye yapmak in belirli kurallar vardır. Şiirde bu kurallara uymak önemlidir.

Dizelerin sonunda görülen bu ses olayında kelimelerin yazılışları ve okunuşları aynı olabilir ancak anlamları ve görevleri farklıdır. Ayrıca kafiyenin diğer ismi ise uyak olarak bilinmektedir.

a. Yarım Kafiye: Dize sonlarında tek ses benzerliğine dayanan kafiye çeşididir.

“Suya bulgur ezerim,
Hem ezer hem süzerim,
Ben yârimin derdinden
Deli olmuş gezerim.”
Anonim, Başlangıcından Günümüze Halk Şiiri, haz.: Mehmet Yardımcı

• ez-erim
• süz-erim
• gez-erim

“erim” ekleri redif, “z” yarım kafiyedir.

b. Tam Kafiye: Dize sonlarındaki iki ses benzerliğine dayanan kafiye çeşididir.
“Artık bahtın açıktır, uzun etme arkadaş
Ne hudut kaldı bugün, ne askerlik, ne savaş”
Faruk Nafiz Çamlıbel, Han Duvarları
-aş: tam kafiye

c. Zengin Kafiye: Dize sonlarındaki ikiden fazla ses benzerliğine dayanan kafiye çeşididir.
“Kim bu cennet vatanın uğruna olmaz ki feda
Şüheda fışkıracak toprağı sıksan şüheda
Cânı, canânı bütün varımı alsın da Huda
Etmesin tek vatanımdan beni dünyada cüda”
Mehmet Âkif Ersoy, Safahat
Uzun ünlüler iki ses değerinde olduğu için bu dörtlükteki “-dâ”lar zengin kafiyedir.

Dize sonlarında benzeşen seslerden biri, diğerinin içinde kelime olarak bulunuyorsa buna tunç kafiye denir.
“Bursa’da eski bir cami avlusu
Mermer şadırvanda şakırdayan su”
Ahmet Hamdi Tanpınar, Bütün Şiirleri
“Su” sözcüğü “avlusu” sözcüğünün içinde geçmiştir.

ç. Cinaslı Kafiye: Dize sonlarındaki söylenişleri aynı fakat anlamları farklı sözlerin oluşturduğu uyak türüdür.
“Madem çoban değildin
Arkandaki sürü ne (soru anlamı)
Beni yârdan ayıran
Sürüm sürüm sürüne” (sürünmek fiili)
Anonim, Başlangıcından Günümüze Halk Şiiri, haz.: Mehmet Yardımcı

3. Redif, Şiirde bulunan ahengi sağlayan önemli unsurlardan biriside rediftir. Redif, dize sonlarında bulunan kelimelerin aynı görevlerde kullanılması ile görülmektedir. Bu ses benzerliğinde eklerin oluşturduğu tekrarda redif olarak değerlendirilir.

4. Aliterasyon, dizelerde bulunan ünsüz bir sesin tekrarlanması ile aliterasyon ortaya çıkar. Aliterasyon unsurda şiirde ahenk için oldukça önemlidir.

5. Asonans, asonans unsuru aliterasyon ile benzer özeliklere sahiptir. Ancak, bu asonansta tekrar edilen ses ünlüdür. Yani ünlü bir sesin dizelerde tekrar edilmesi ile asonans oluşur.

6. Kelime Tekrarları, Kelime tekrarları ise asonans ve aliterasyonuda kapsayan ses tekrarlarından oluşmaktadır.