Osmanlı Devleti ile ilk Türk İslam devletlerini analiz ederek bu devletlerin yönetim anlayışlarını benzerlik ve farklılıklar

Devletin hükümdar ailesinin ortak malı sayıldığı, sık sık iç savaşlara yol açan bu veraset sistemini, Osmanlılar kaldırarak merkeziyetçiliğe yöneldiler. Bu nedenle diğer Türk Devletlerinden daha uzun süre yaşadılar.

Osmanlı Devleti’nin ilk Türk ve Türk İslam devletleriyle hukuki açıdan benzer özellikleri bulunmaktadır. Örneğin hukuk kurallarında temel kanunlar bulunurdu. Bunlar hala günümüzde de vardır. Kanun gücü herkesten yüksekte görülürdü. Günümüzde de bu şekildedir. Adalet mülkün temeli olarak ifade edilmiş idi. Günümüzde de bu şekildedir.

İlk Türk İslam devletlerinde töreler, İslam dininden daha ön planda tutulmuştur. Zamanla gelişen Türk – Arap kültürel bağların bir sonra ki devletlerin yönetim anlayışlarına etkisi olmuştur.

Osmanlı Devleti ile ilk Türk İslam devletlerinin yönetim bakımından karşılaştırırsak;

Osmanlı Devletiyle ilk Türk İslam devletleri arasında ki benzerlikler:

• Hakimiyet sembolleri benzerdir. Para bastırma, hutbe okutma, tıraz, hilat, çetr, saray, menşur gibi hakimiyet sembollerine sahiptirler.
• Devlet yönetiminde törelerin yanında İslam hukukunun ve kültürünün etkili olmasıdır.
• Sultan unvanı Kağan gibi unvanların yerini almıştır.
• Divan gibi unsurların işleyiş biçimleri benzerdi.

Osmanlı Devletiyle ilk Türk İslam devletleri arasında ki farklar:

• Osmanlı devletinde, İslami terimler ve kurallar daha fazla uygulanmaktaydı.
• İlk Türk İslam devletlerinde ise Türk örf ve adetlerine daha fazla rastlanmaktaydı.