Koşma nedir, özellikleri neler

Koşma, Âşık Edebiyatı nazım biçimidir. Genellikle hecenin 8'li ve 11'li kalıplarıyla yazılan; en az iki, en fazla dört dörtlükten oluşan bir nazım biçimidir.

Koşmanın kafiye örgüsü ;

* aaab, cccb, dddb ...;

* abab, cccb, dddb ...;

* abxb, dddb, eeeb ...;

* aaaa, bbba, ccca ... şekillerinden birisi olabilir. Koşmalar yapılarına ve ezgilerine göre çeşitli adlar alır.

Koşmanın Özellikleri

1. Dörtlük sayısı 2 ile 4 arasında değişir.
2. Türk Halk edebiyatının en çok sevilen, en çok kullanılan nazım şeklidir. Dörtlüklerle söylenir.
3. Koşmalarda genellikle 8'li ve 11'li hece ölçüsü kullanılır. 4+4+3=11 ya da 6+5=11. Genelde yarım kafiye kullanılır.
4. Koşmada genellikle; doğal güzellikler, sevgi, aşk, özlem, kahramanlık, eleştiri, acı, yakınma, hayata ait görüşler konu olabilir.
5. Koşmanın kafiye örgüsü aaab, cccb, dddb ...; abab, cccb, dddb ...; abxb, dddb, eeeb ...; aaaa, bbba, ccca ... şekillerinden birisi olabilir.
6. Genelde şiirin içinde özellikle de son dörtlükte şairin mahlası bulunur.
7. Koşma halka hitap ettiği için dili sade, anlatımı yalın ve içtendir.
8. Koşmalar işlenen konulara göre çeşitli isimler alır. Bunlar aynı zamanda âşık edebiyatı nazım türleridir.

Koşma Örneği

Vara vara vardım ol kara taşa,
Hasret ettin beni kavim kardaşa,
Sebep ne gözden akan kanlı yaşa,
Bir ayrılık, bir yoksulluk, bir ölüm

Nice sultanları tahttan indirdi
Nicesinin gül benzini soldurdu
Nicelerin gelmez yola gönderdi
Bir ayrılık, bir yoksulluk, bir ölüm

Karacoğlan der ki kondum göçülmez
Acıdır ecel şerbeti içilmez
Üç derdim var birbirinden seçilmez
Bir ayrılık, bir yoksulluk, bir ölüm         

Karacaoğlan