İş Sağlığı ve Güvenliğine Genel Bakış SORU VE ÇÖZÜMLERİ

1. İş Sağlığı ve Güvenliği konusunda ilk araştırmaları kimin yaptığı kabul edilmektedir?

A) Gregorius Agrícola

B) Heredot

C) Hipokrat

D) Plini

ÇÖZÜM:

1. İş sağlığı ve güvenliği konusunda ilk araştırmayı Yunanlı tarihçi ve düşünür Here-dot'un yaptığı kabul edilmektedir. Here-dot, çalışanların sağlığı ile yapılan iş arasındaki ilişkinin araştırmasını başlatan kişidir. Heredot ilk kez, çalışanların verimli olması için yüksek enerjili besinlerle beslenmeleri gerektiğini belirtmiştir.

Yanıt: B

2. Hipokrat'ın çalışmalarını geliştiren kimdir?

A) Plini

B) Paracelsus

C) Nicander

D) Heredot

ÇÖZÜM:

2. Nicander, Hipokrat'ın çalışmalarını daha da geliştirmiştir.

Yanıt: C

3. Endüstri sağlığının babası olarak kim kabul edilmektedir?

A) Gregorius Agrícola

B) Heredot

C) Bernardino Ramazzİni

D) Hipokrat

ÇÖZÜM:

3. İtalyan klinikci Bernardino Ramazzini, endüstri sağlığının babası olarak kabul edilir. Bilimsel esaslara dayalı olarak iş sağlığı ve güvenliği konusunu ele alan ilk kişidir. 1713 yılında yayımladığı "De Morbis Arti-ficum Diatriba" isimli kitabında meslek hastalıklarını ayrıntılı olarak ele almıştır. Bu kitabı sayesinde iş sağlığının koruyucusu sayılmıştır.

Yanıt: C

4. Baca temizleyicilerinin skrotum (testis) kanserine yakalandığını ilk kez kim söylemiştir?

A) Sir Percival Patt

B) Bernardino Ramazzİni

C) Gillmann Thomson

D) Charle Turner Tacrach

ÇÖZÜM:

4. İngiliz Sir Percival Patt 1776'da baca temizleme işinde çalışanların skrotum (testis) kanserine yakalandığını tespit etmiştir. Bu tespit sonucunda fabrikalarda baca temizliği işinde çocuk İşçilerin çalıştırılması nedeniyle 1788 yılında Baca Temizleyicileri Kanunu çıkarılmıştır.

Yanıt: A

5. Fabrikasında çalışma süresini kısaltan, çocuk işçilerin çalışmasını yasaklayan ve işçilerin daha iyi şartlarda çalışmasını sağlamaya çalışan iş adamı kimdir?

A) Gillmann Thoms

B) Charle Turner Tacrach

C) Sir Percival Patt

D) Robert Owen

ÇÖZÜM:

5. Galli reformcu ve sosyalist iş adamı Robert Owen (1771-1858), fabrikasında çalışma süresini kısaltmış, belli yaşın altındaki çocuk işçi çalıştırılmasını yasaklamış ve işçilerin daha iyi şartlarda çalışması İçin çaba harcamıştır.

Yanıt: D

6. İş sağlığı ve güvenliği alanındaki iik bilimsel gelişmeler aşağıdaki ülkelerden hangisinde ortaya çıkmıştır?

A) Almanya

B) İtalya

C) ABD

D) İngiltere

ÇÖZÜM:

6. İş sağlığı ve güvenliği konusunda ilk çalışmalar İtalya'da başlamış, İngiltere'de gelişmiştir. Örneğin İngiltere'de 1802 yılında "Sağlık ve Ahlakın Korunması Kanunu", 1833 yılında da "Fabrika Kanunu" yayınlanmıştır.

Yanıt: D

7. Avrupa birliğinin çıkardığı "İş Sağlığı ve Güvenliği Direktifi" hangi yılda çıkarılmıştır?

A) 1961

B) 1974

C) 1989

D) 1991

ÇÖZÜM:

7. 1989 yılında çıkarılan 89/391/EEC sayılı "İş Sağlığı ve Güvenliği Direktifi" İş sağlığı ve güvenliği alanında çerçeve direktif olarak kabul edilmiştir. Bu çerçeve direktife dayandırılarak çok sayıda bireysel direktifler çıkarılmıştır.

Yanıt: C

8. Türkiye'de zorla çalıştırmayı kaldıran düzenleme aşağıdakilerden hangisidir?

A) Dilaver Paşa Nizamnamesi

B) Maadin Nizamnamesi

C) 151 sayılı Ereğli Havzası'na Yönelik Kanun

D) Borçlar kanunu

ÇÖZÜM:

8. 1869 yılında "Maadin Nizamnamesi" yayınlanmıştır. Bu nizamname ile bütün madenlerde çalışan işçilerin güvenliği ile ilgili düzenlemeler getirilmiştir. Kömür iş kolunda zorunlu işçi çalıştırılması yasaklanarak, çalışanların insani yönüne de değer verilmiştir.

Yanıt: B

9. Aşağıdakilerden hangisi İlk medeni kanunun olan Mecelle'de iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili düzenlemelerden değildir?

A) Ücretlerin ayni olarak ödenmesi yasaklanmıştır.

B) Kömür İş kolunda zorunlu işçi çalıştırılması yasaklanmıştır.

C) Günlük çalışma süresinin gün doğumundan batımına kadarolacağı belirlenmiştir.

D) İşçinin işverenin kusurundan dolayı zarara uğraması durumunda bu zararın tazmin yükümlülüğü getirilmiştir.

ÇÖZÜM:

9. Mecelle'de, iş sağlığı ve güvenliği alanında işçinin, işverenin kusurundan dolayı zarara uğraması durumunda bu zararın tazmin yükümlülüğü getirilmiştir. Ücretlerin ayni olarak ödenmesi yasaklanmış, günlük çalışma süresinin gün doğumundan batımına kadar olacağı belirlenmiş ve işçinin çalışmaya hazır olması durumunda ücrete hak kazanacağı belirlenmiştir.

Yanıt: B

10. Türkiye'de iş sağlığı ve güvenliği konusunda ilk düzenlemeler hangi sektörde yapılmıştır?

A) Kömür Sektörü

B) İnşaat Sektörü

C) Kimya Sektörü

D) Tarım Sektörü

ÇÖZÜM:

10. Cumhuriyetten önce Dilaver Paşa ve Maadin Nizamnameleri ile Cumhuriyet döneminde de Ereğli Havza-i Fahmiyesi Maden Amelesinin Hukukuna Mütealik Kanun (Ereğli Kömür Havzası Maden İşçisinin Hukukuna İlişkin 151 sayılı Kanun)'u iie kömür iş kolunda iş sağlığı ve güvenliği konularında düzenlemeler yapılmıştır.

Yanıt: A

[PAGE]

11. Aşağıdakiler hangisi Ereğli Havza-i Fah-miyesi Maden Amelesinin Hukukuna Mütealik Kanun (Ereğli Kömür Havzası Maden İşçisinin Hukukuna İlişkin 151 sayılı Kanun)'unun düzenlemelerinden değildir?

A) Madenlerde 18 yaşından küçüklerin çalışması yasaklanmıştır.

B) Madenlerde çalışma süresi günlük 8 saat olarak belirlenmiştir.

C) Maden işleten işverenler, hastalanan veya kazaya uğrayan işçileri tedavi ettirecek, maden etrafında hastane, eczane ve hekim bulunduracaktır.

D) Hafta tatili izni kabul edilmiştir.

ÇÖZÜM:

11. Ereğli Kömür Havzası Maden İşçisinin Hukukuna İlişkin 151 sayılı Kanun ile madenlerde 18 yaşından küçüklerin çalışması yasaklanmış, çalışma süresi günlük 8 saat olarak belirlenmiş, 8 saatten fazla çalışılması durumunda iki kat fazla ücret ödenmesi ve bu çalışmanın karşılıklı rıza ile yapılması düzenlenmiştir. Maden işleten işverenler, hastalanan veya kazaya uğrayan işçileri tedavi ettirecek, maden etrafında hastane, eczane ve hekim bulunduracaktır. İş kazası nedeniyle ölümlerde, ölenin mirasçıları işverene tazminat davası açabilecek, işveren için ceza davası açılabilecektir. Sağlık ve güvenlik şartlarına uymayan maden İşletmelerinin ruhsatları ve imtiyazları feshedilecektir.

Yanıt: D

12. Hafta tatili izni hangi tarihte yürürlüğe girmiştir?

A) 1921

B) 1923

C) 1924

D) 1926

ÇÖZÜM:

12.1924 tarihinde 394 sayılı Hafta Tatili Kanunu yürürlüğe konulmuştur.

Yanıt: C

13. İlk iş kanununun tarihi ve sayısı nedir?

A) 1936 tarihli 3008 sayılı

B) 1967 tarihli 931 sayılı

C) 1936 tarihli 931 sayılı

D} 1964 tarihli 506 sayılı

ÇÖZÜM:

13.1936 tarihli 3008 sayılı İş Kanunu, ilk iş kanunudur. Bu kanunda iş sağlığı ve güvenliği alanında düzenlemeler mevcuttur. Kanunun uygulanması amacıyla çok sayıda tüzük çıkarılmıştır.

Yanıt: A

14. Ulusal Bayram ve Genel Tatil hakkında kanun hangi tarihte yürürlüğe girmiştir?

A) 1924

B) 1926

C) 1935

D) 1945

ÇÖZÜM:

14.1935 tarihli 2739 sayılı Ulusal bayram ve Genel Tatil Hakkında Kanun yürürlüğe girmiştir.

Yanıt: C

15. Avrupa Birliği uyum sürecinde çıkarılan ve halen yürürlükte olan İş Kanunu'nun numarası nedir?

A) 3008

B) 4857

C) 931

D) 506

ÇÖZÜM:

15.2003 yılında Avrupa Birliği uyum sürecinde 4857 sayılı İş Kanunu çıkarılmıştır.

Yanıt: B

16. Aşağıdakilerden hangisi iş sağlığı ve güvenliğinin amaçlarından değildir?

A) Çalışanları korumak

B) Üretim verimliliğini artırmak

C) Üretim güvenliğini sağlamak

D) İşyeri güvenliğini sağlamak

ÇÖZÜM:

16. İş sağlığı ve güvenliğinin amacı:

1. Çalışanları korumak.

2. Üretim güvenliğini sağlamak.

3. İşyeri güvenliğini sağlamak.

Yanıt: B

17. Aşağıdakilerden hangisi üretim güvenliği ile ilgili değildir?

A) İş kazası ve meslek hastalıkları sonucunda oluşacak işgücü ve işgünü kayıpları azaltmak.

B) Çalışanlar daha verimli çalışmaları sağlanacaktır.

C) Üretimin güvenli şekilde sürdürülmesi, üretim güvenliğini sağlayacaktır.

D) Çalışanların hayatları ve vücut bütünlüğü korunmalıdır.

ÇÖZÜM:

17. Üretim güvenliğini sağlamak;

İş kazası ve meslek hastalıkları sonucunda oluşacak işgücü ve işgünü kayıpları azalacaktır.

Çalışanlar daha verimli çalışacaklardır.

Çalışanların daha verimli çalışması işyerine ekonomik açıdan katkı sağlayacaktır.

Üretimin güvenli şekilde sürdürülmesi, üretim güvenliğini sağlayacaktır.

Yanıt: D

18. Kaza zinciri kaç temel faktörden oluşur?

A) 2

B) 3

C) 4

D) 5

ÇÖZÜM:

18. Bu beş temel faktöre kaza zinciri denir.

1. İnsanın tabiat şartları karşısında zayıflığı: Kazaların ilk temel sebebi.

2. Kişisel kusurlar: Dikkatsizlik, pervasızlık, asabiyet, dalgınlık, önemsememezlik ve ihmal gibi.

3. Tehlikeli hareket -Tehlikeli durum.

4. Kaza olayı.

5. Yaralanma (zarar veya hasar): Bir kazanın kaza tanımındaki durumuna gelmesi için yaralanma (zarar veya hasar) safhasının da bulunması gereklidir.

Yanıt: D

19. Aşağıdakilerden hangisi iş güvenliğinin konusu değildir?

A) Çalışanların sağlığının yapacakları işle ilgisini araştırmak ve belirlemek.

B) İş yeri ortamındaki sağlık ve güvenlik risklerinin belirlenmesi.

C) İşyeri ortamındaki risklerle ilgili ölçümlerin yapılması.

D) Risklerin kontrol altına alınması.

ÇÖZÜM:

19. İŞ güvenliği;

-» İş yeri ortamındaki sağlık ve güvenlik risklerinin belirlenmesi.

-> İşyeri ortamındaki risklerle ilgili ölçümlerin yapılması.

-» Risklerin kontrol altına alınması.

Yanıt: A

20. Aşağıdakilerden hangisi tehlikeli hareketlerden değildir?

A) Şaşırmak, kızgınlık, suiistimal, ürkme gibi davranışlar

B) Güvensiz durum veya duruşlar

C) Güvensiz yapılmış makine, alet, tesis ve benzeri

D) Hareketli ya da tehlikeli yerlerde çalışmak

ÇÖZÜM:

20. Tehlİkeli hareketler;

Sorumsuz biçimde görev verilmeden ya da uyarılara aldırmadan güvensiz çalışmak.

Tehlikeli hızda çalışma ya da alet kullanmak.

Güvenlik donanımını kullanılmaz duruma sokmak

Tehlikeli cihazlar kullanmak ya da donanımı güvensiz biçimde yönetmek.

Güvensiz yükleme, istif karıştırma, yerleştirme ve benzeri davranışlar.

Güvensiz durum veya duruşlar.

Hareketli ya da tehlikeli yerlerde çalışmak.

Şaşırmak, kızgınlık, suiistimal, ürkme gibi davranışlar.

Güvenliği önemsememek ya da kişisel koruyucu malzemeyi kullanmamak.

Yanıt: C

21. Aşağıdakilerden hangisi tehlikeli durum değildir?

A} Koruyucuların hiç yapılmamış olması

B) Güvensiz yapılmış makine, alet, tesis ve benzeri

C) Yetersiz havalandırma, kirli hava kaynakları vb.

D) Güvenliği önemsememek ya da kişisel koruyucu malzemeyi kullanmamak

ÇÖZÜM:

21. TehIikeli durumlar;

İşyerinde kötü koruyucu yapılmış olması.

Koruyucuların hiç yapılmamış olması.

Kusurlu, pürüzlü, sivri, kaygan, eskimiş, çatlak aletler.

Güvensiz yapılmış makine, alet, tesis ve benzeri.

Güvensiz düzen, yetersiz bakım, tıkanıklıklar, kapanmış geçitler.

Yetersiz aydınlatma, göz kamaştıran ışık kaynakları.

Güvensiz iş elbisesi ya da gözlük, eldiven ve maske vermemek, yorucu yüksek topuk ve benzeri şeyler.

Yetersiz havalandırma, kirli hava kaynakları vb.

Güvensiz yöntemler ve mekanik, kimyasal, elektriksel, nükleer koşullar.

Yanıt: D

22. WHO (Dünya Sağlık Örgütü)'nun iş kazası tanımı aşağıdakilerden hangisidir?

A} Önceden planlanmamış, çoğu zaman yaralanmalara, makinen ve teçhizatın zarara uğramasına veya üretimin bir süre durmasına yol açan bir olay

B) Belirli bir zarar veya yaralanmaya yol açan, önceden planlanmamış, beklenmedik bir olay

C) Sigortalının işveren otoritesi altında bulunduğu bir sırada gördüğü İş veya işin gereği dolayısıyla aniden ve dıştan meydana gelen bir etkenle onu bedenen veya ruhça zarara uğratan bir olay

D) Hiçbiri

ÇÖZÜM:

22. WHO (Dünya Sağlık Örgütü) iş kazası tanımı:

Önceden planlanmamış, çoğu zaman yaralanmalara, makine ve teçhizatın zarara uğramasına veya üretimin bir süre durmasına yol açan bir olay.

Yanıt: A

[PAGE]

23. ILO iş kazası tanımı aşağıdakilerden hangisidir?

A) Önceden planlanmamış, çoğu zaman yaralanmalara, makinen ve teçhizatın zarara uğramasına veya üretimin bir süre durmasına yol açan bir olay

B) Belirli bir zarar veya yaralanmaya yol açan, önceden planlanmamış, beklenmedik bir olay

C) Sigortalının işveren otoritesi altında bulunduğu bir sırada gördüğü iş veya işin gereği dolayısıyla aniden ve dıştan meydana gelen bir etkenle onu bedenen veya ruhça zarara uğratan bir olay

D) Hiçbiri

ÇÖZÜM:

23.ILO (Uluslararası Çalışma Örgütü) iş kazası tanımı:

Belirli bir zarar veya yaralanmaya yol açan, önceden planlanmamış, beklenmedik bir olay.

Yanıt: B

24. 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Ka-nunu'nda iş kazası tanımı aşağıdakilerden hangisidir?

A) Önceden planlanmamış, çoğu zaman yaralanmalara, makinen ve teçhizatın zarara uğramasına veya üretimin bir süre durmasına yol açan bir olay

B) İşyerinde veya işin yürütümü nedeniyle meydana gelen, ölüme sebebiyet veren veya vücut bütünlüğünün ruhen ya da bedenen özre uğratan olay.

D) Hiçbiri

ÇÖZÜM:

24.6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Ka-nunu'nun m.3/g'de İş kazası tanımı:

İşyerinde veya işin yürütümü nedeniyle meydana gelen, ölüme sebebiyet veren veya vücut bütünlüğünün ruhen ya da bedenen özre uğratan olay.

Yanıt: B

25. Aşağıdakilerden hangisi kazalardan korunma metodu olan mühendislik revizyonu metodudur?

A) Uyarı levhaları ve afişler

B) Yapılacak işe uygun işçi temini

C) Tehlikeli durumların analizi

D) Disiplin önlemlerine başvurma

ÇÖZÜM:

25.Mühendislik revizyonu metotları: —> Tehlikeli durumların bilinmesi -> Tehlikeli durumların analizi -> Tedbirlerin alınması -> Tedbirlerin uygulanması -> Gerekli kontrollerin sağlanması

Yanıt: C

26. 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Ka-nunu'nda meslek hastalıklarının tanımı aşağıdakilerden hangisidir?

A) Belirli bir mesleğin (işin) ifası sonucu o mesleğin (işin) nitelik ve yürütüm şartlarının doğurduğu bir sakatlık veya hastalık.

B) Mesleki risklere maruziyet sonucu ortaya çıkan hastalık.

C) Meslek hastalığı, sigortalının çalıştığı veya yaptığı işin niteliğinden dolayı tekrarlanan bir sebeple veya işin yürütüm şartları yüzünden uğradığı geçici veya sürekli hastalık, bedensel veya ruhsal özürlülük halleridir.

D) Belirli bir zarar veya yaralanmaya yol açan, önceden planlanmamış, beklenmedik bir olay.

ÇÖZÜM:

26.6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Ka-nunu'nun m.3/l'de meslek hastalığı tanımı:

Mesleki risklere maruziyet sonucu ortaya çıkan hastalık.

Yanıt: B

27. Öğretide meslek hastalıklarının tanımı aşağıdakilerden hangisidir?

A) Belirli bir mesleğin (işin) ifası sonucu o mesleğin (işin) nitelik ve yürütüm şartlarının doğurduğu bir sakatlık veya hastalık.

B) Mesleki risklere maruziyet sonucu ortaya çıkan hastalık.

D) Belirli bir zarar veya yaralanmaya yol açan, önceden planlanmamış, beklenmedik bir olay.

ÇÖZÜM:

27. Öğretide meslek hastalığı tanımı:

Belirli bir mesleğin (işin) ifası sonucu o mesleğin (işin) nitelik ve yürütüm şartlarının doğurduğu bir sakatlık veya hastalık.

Yanıt: A

28. İş kazalarının yüzde kaçı tehlikeli durumlardan kaynaklanır?

A) %12 B)%2 C)88 D) %10

ÇÖZÜM:

28. İş kazalarının;

%88'i tehlikeli hareketlerden kaynaklanır.

%10'u tehlikeli durumlardan kaynaklanır.

%2'si sebebi bilinmeyen nedenden kaynaklanır ve kaçınılmazdır.

Yanıt: D

29. Aşağıdakilerden hangisi kazalardan korunma metodu değildir?

A) İnandırma özendirme

B) Ergonomiden yararlanma

C) Disiplin önlemlerine başvurma

D) Uyan levhaları ve afişler

ÇÖZÜM:

29. Kazaİardan korunma metotları;

Mühendislik revizyon.

İnandırma ve özendirme (ikna ve teşvik).

Ergonomiden yararlanma.

Disiplin önlemlerine başvurma (uyarı-kınama-disiplin

Yanıt: D

30. Aşağıdakilerden hangisi iş güvenliğinin korunmasında itici iktisadi faktördür?

A) Çalışanların biyolojik özellikleri ile kabiliyetlerine göre makine, tesis ve aletleri geliştirmek

B) Güvenli çalışan işletmede üretim artar, maliyet düşer.

C) İş güvenliği ile ilgili yönetmelikler üst düzeydeki yönetim tarafından çıkarılır

D) Hiçbiri

ÇÖZÜM:

30. Güvenlİ çalışan işletmelerde kazalar azalacağından, iş gücü ve üretim kaybı azalır. Dolayısıyla Güvenli çalışan işletmede üretim artar, maliyet düşer.

Yanıt: B

31. Aşağıdakilerden hangisi tehlikeli hareketlerin nedenlerinden değildir?

A) Bilgi ve ustalık yoksunluğu

B) Fiziksel uygunsuzluk

C) Tehlikeli durumların bilinmesi

D) Bilgi ve ustalık yoksunluğu

ÇÖZÜM:

31.20. yanıta bakınız.

Yanıt: C

32. Aşağıdakilerden hangisi tehlikeli hareketlerin nedenlerinden değildir?

A) Fiziksel uygunsuzluk

B) Bilgi ve ustalık yoksunluğu

C) Kötü çevre koşulları

D) İnandırma ve özendirme

ÇÖZÜM:

32. Tehlikeli hareketlerin nedenleri;

Bünyeden, doğadan gelen kişisel özürler.

Bilgi ve ustalık yoksunluğu. —> Fiziksel uygunsuzluk. -» Kötü çevre koşulları.

Yanıt: D

33. İşyerlerinde meydana gelen kazaların yüzde kaçı kolayca önlenebilir?

A) %50

B) %48

C) %30

D) 962

ÇÖZÜM:

33. Yapılan çalışmalar kazaların;

— %50'sinin kolayca önlenebileceğini,

— %48'inin ancak etüt ve metotlu çalışmalarla önlenebileceğini,

— %2'sinin önlenmesinin mümkün olmadığını,

göstermektedir.

Yanıt: A

34. Ağır veya ölümle sonuçlanan her 330 kazanın temelinde uzuv kaybı kaç adettir?

A) 300

B) 29

C) 21

D) 2

ÇÖZÜM:

34.Ağır veya ölümle sonuçlanan her 330 kazanın temelinde, 1 ölüm, 29 uzuv kaybı İle sonuçlanan ve 300 yaralanma meydana gelmeyen olay vardır.

Yanıt: B

35. 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu hangi yılda çıkmıştır?

A) 2010

B) 2011

C) 2012

D) 2013

ÇÖZÜM:

35.6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu 12 Haziran 2012 tarihinde çıkmıştır.

Yanıt: C