Hucurât suresinin ahlaki ilkeleri nedir

Hucurat Suresi, önemli ahlak ilkelerini ihtiva etmektedir. Bu surede mü’minler kardeş ilan edilmiştir. Surede kardeşliği zedeleyecek hareketlerden şiddetle sakınılması emir ve tavsiyelerinde bulunulmuştur. Medyanın bazı unsurlarının oldukça yaygın bir biçimde kullanıldığı günümüzde, Hucurat Suresinde ilan edilen kardeşliği zedeleyici ve insan onuruyla bağdaşmayan birçok hak ihlalinin olduğunu görmekteyiz.

“Alay etme”, “karalama” ve kötü lakab takma” davranışları Kur’an’da yasaklanan davranışlardır. Bu yüzden gerek gündelik hayatta, gerekse medya ortamında bu davranışlardan sakınmak gerekir. Zan, kusur araştırma ve gıybet de Kur’an’da yasaklanmıştır. Yasaklanan bu üç şeyden her alanda kaçınmak gerektiği gibi medya ortamında da sakınmak lazımdır.

Bu ilkelerden birincisi “araştırınız” emridir. Rabbimiz, “Ey iman edenler! Güvenilir olmayan biri size haber getirdiğinde o haberin doğruluğunu iyice araştırın.” buyurmaktadır. Bizlere gelen bir haberi araştırıp soruşturmadan, gerçekliğini tespit etmeden onu doğru kabul etmek bizleri yanlış sonuçlara götürebilir.

İkinci ahlâkî ilke ıslah edici olmaktır. İnsanlar arasında yaşanan sorunları çözüme kavuşturmaktır. İfsat edici ve yıkıcı değil, yapıcı ve onarıcı; ayrıştırıcı ve bölücü değil, birleştirici ve bütünleştirici olmaktır. Kin, nefret ve şiddetin karanlıklarına karşı sevgi, muhabbet ve kardeşliğin gücünü el birliğiyle hâkim kılmaktır. Tefrika ve çatışmanın bataklığını hep birlikte kurutmaktır.

Üçüncü ahlaki ilke adil olunuz” emriyle adaleti yüceltmektir. Hiçbir koşulda hak ve hukuktan, sadakat ve doğruluktan asla ayrılmamaktır.

Dördüncü ahlâkî ilke ise alay etmeyiniz emridir. Hiç kimseyi hor ve hakir görmemektir. Âdem ve Havva’nın çocukları olarak aynı özden yaratıldığımızı hiçbir zaman unutmamaktır.

Beşinci ahlaki ilke birbirimizi karalamaktan kaçınmaktır. Küçük bir işaretle veya ima ile de olsa karşımızdakini rencide etmekten sakınmaktır. İnsan onur ve haysiyetini zedeleyecek her türlü söz, tutum ve davranıştan uzak durmaktır.

Altıncı ahlaki ilke Birbirinizi kötü lakaplarla çağırmayınız. Birbirinize lakap takmayınız” emridir. Zira tıpkı insanın kendisi gibi ismi, şerefi ve itibarı da saygıya layıktır, mükerremdir.

Yedinci ahlaki ilke, birbirimiz hakkında yerli yersiz zanda bulunmaktan kaçınmaktır. Çünkü insanlar hakkındaki zan, çoğu kez kişiyi yanıltır, günaha sevk eder. Yanlış anlaşılmalara, huzursuzluklara sebebiyet erir.

Sekizinci ahlaki ilke başkalarının kusurlarını, eksiklerini araştırmaktan sakınmaktır. Başkalarının mahrem hallerini ifşa etmeye kalkışmamaktır. Bize düşen asıl görevin kendi hata ve kusurlarımızı gidermek olduğunu unutmamaktır.

Dokuzuncu ahlaki ilke ise, Birbirinizin gıybetini yapmayınız. Birbirinizi arkadan çekiştirmeyiniz.” emridir. Zira bize düşen, yokluğunda dahi kardeşimizin hak ve hukukunu gözetmektir. Onun varlığını kendi varlığımız gibi görmektir. Haysiyetini kendi haysiyetimiz bilmektir.