Hikâyede anlatım biçimleri nelerdir

Soru : Hikâyede anlatım biçimleri nelerdir

Ödev cevabı kısaca : Anlatım biçimleri, hikaye anlatımında kullanılan farklı yaklaşımları ifade eder. Bu biçimler, hikayenin nasıl anlatılacağını ve hangi bakış açısından sunulacağını belirler. Birinci tekil şahıs anlatımı, hikayeyi bir karakterin gözünden deneyimlememizi sağlar. Üçüncü tekil şahıs anlatımı, bir dış gözlemci perspektifinden olayları aktarır. Üçüncü tekil şahıs sınırlı anlatımı, bir karakterin bakış açısından olayları gösterir. İkinci tekil şahıs anlatımı ise okuyucuya doğrudan hitap eder. Bu anlatım biçimleri, hikayenin anlatıcı ve okuyucu arasındaki ilişkiyi şekillendirir ve hikayenin etkisini belirler.

1. Öyküleyici Anlatım: Yaşanan, tasarlanan ya da gözlemlenen olayların yer, zaman ve kişilere bağlı olarak anlatıldığı anlatım biçimidir. Öyküleyici anlatımda tanık olunan bir olay ya da durumu okuyucuya aktarma amaçlanır. Hikâye, roman, anı, seyahat, biyografi, otobiyografi gibi türlerde kullanılır. Öyküleyici anlatımda aktarılan olay ya da durum anlatıcı aracılığıyla okuyucuya iletilir.

2. Betimleyici Anlatım: Varlıkları belirgin özellikleriyle tanıtıp göz önünde canlandırmayı amaçlayan anlatım biçimidir. Betimlemede nesneler tanıtılırken okuyucunun duygu dünyasına seslenilerek nesnelerle ilgili izlenim kazanması amaçlanır. Betimleme, açıklayıcı betimleme ve izlenimsel betimleme olmak üzere ikiye ayrılır.
a. Açıklayıcı betimleme: Betimlenen varlık hakkında bilgi verme amacı taşır. Genel ayrıntılar yorumlanmadan aktarılır. Kişisel duygu ve düşünceler betimlemede yer almaz. Okuduğunuz Kirazlar adlı hikâyeden alınan aşağıdaki bölümde açıklayıcı betimleme yapılmaktadır: “Karşımızda beş altı dönümlük kocaman bir bahçe içinde kaybolmuş bir eski ev vardır. Panjurları hemen daima kapalı duran bu evde ihtiyar bir karı-koca oturur. Ara sıra öteberi almak için çarşıya giden yine ihtiyar bir hizmetçilerinden başka kimseleri yoktur.”
b. İzlenimsel betimleme: Varlıklarla ilgili izlenim kazandırmak, sanat yapmak amacını taşır. Ayrıntılar öznel olarak ifade edilir. Farklı duyulara hitap edilerek okuyucunun betimlenen varlıkla ilgili izlenim kazanması amaçlanır.