Fıkra, yazarın belirli bir konuda anlayışını, görüşünü ya da düşüncelerini kanıtlama zorunluluğu olmadan, eğlenceli ve hoş bir üslup ile yazdığı kısa fikir yazılarıdır.
Fıkralar, özellikle süreli yayınlarda, yazarın genel bir başlık altında tarihin sosyal ve siyasi durumlarını değerlendirdiği eğlenceli hikayelerden oluşmaktadır. Türk edebiyatına Tanzimat Dönemi’nden sonra gelen bu sanat türü, sohbet ile benzer tutulmakta veya karıştırılmaktadır. Fıkraları, sohbetlerden ayıran en önemli özellik, dışa dönük bir yapısının olmasıdır.
Fıkranın özellikleri nelerdir
- Fıkralar, genel olarak çok eski tarihlerde yazılmış ve kulaktan kulağa söylenerek yayılmıştır. Geçmişten günümüze dek fıkraların genel özellikleri ise,
- Fıkraların konusu sınırsızdır. Herhangi bir düşünceyi, yaşanmış bir olayı veya bir konuyu ele alabilirler,
- Formu kısa tutulmalı fakat içeriği yoğun olmalıdır. Fıkrada anlatılmak istenen konu net bir şekilde ifade edilmelidir,
- Yazan kişinin kullandığı üslup kolay anlaşılabilmeli ve akıcı olmalıdır,
- Alaycı, mizahi yönü ağır basmalı ve hiciv içeren şekillerde de yazılmaktadır. Yine de bu karar yazara aittir,
- Yazar ele aldığı konuda kendine ait fikirleri beyan edebilir,
- İspat, iddia ya da kanıt göstermek zorunda değildir,
- Düşünce ve fikirler herhangi bir kalıba bağlı kalmaz, bir kural söz konusu değildir,
- Anlatım dili ise senli-benlidir, okuyucuya daha çok sohbet ediyormuş hissi vermektedir,
- Seçilen cümleler kısa ve anlaşılır olmalıdır.
- Fıkraların amacı ise, okuru ya da dinleyeni eğlendirerek etkilemek, düşünceyi aktarmak ve bir mesaj vermektir.
Fıkranın çeşitleri nelerdir
Mizahi Fıkralar: Mizah unsurlarına yer verilen, yaşamın gerçeklerinden elde edilen, anlatılanlardan bir netice çıkarmak amacıyla ortaya çıkan bir fıkra çeşididir. Toplumumuzda mizahi fıkralar genel olarak, şahıslarla, toplumlarla ve yörelerle özdeşleşmiştir.
Gazete Fıkraları: Gazetelerin kupürlerinde günlük olarak yayınlanan, belirli konularda oluşturulan fıkra türüdür. Toplumun sorunları yalın ve akıcı bir dille anlatılır. Fıkraları anlamak için güncel olayları takip etmek gerekmektedir.
