Epirojenik hareketleri oluşturan etmenler nelerdir

Yer kabuğu, manto üzerinde yüzer durumdadır ve belirli bir dengeye sahiptir. Bu dengeye izostatik denge denir. Yer kabuğunun ağırlığının değişmesi izostatik dengenin bozulmasına ve epirojenik hareketlere neden olur. Bu dengeyi bozan başlıca etmenler; karalarda aşınma, denizlerde birikme, buzullaşma ve buzulların erimesidir.

Yer kabuğunda çok uzun sürede yükselme ya da alçalma şeklinde gerçekleşen epirojenik hareketler ülkemizde de etkili olmaktadır. Neojen sonlarında bir kısmı peneplen hâline gelen Anadolu, Kuvaterner’in başlarında yükselmeye başlamıştır. Bu nedenle ülkemizde yüksek düzlükler geniş yer kaplamaktadır. Günümüzdeki platoların bir kısmı, yükselen arazilerin akarsu tarafından aşındırılmasıyla oluşmuştur.

Ülkemizde erozyon sonucu her yıl milyonlarca ton materyal denizlere taşınmaktadır. Bu nedenle Anadolu, hafiflemekte ve buna bağlı olarak yükselmektedir. Erozyon sonucu denizlere taşınan materyaller, kalın tortul tabakalar oluşturmakta ve deniz tabanının yükünü artırmaktadır. Bu nedenle ağırlaşan Karadeniz ve Akdeniz’in tabanında çökme gerçekleşmektedir.