Canlıların temel bileşikleri

Bir canlıyı oluşturan temel bileşikler, organik ve inorganik olmak üzere iki grupta incelenir ve bunların miktarı, hücrenin yapısına ve görevine göre farklılık gösterir. Canlıları oluşturan temel bileşikler şu şekildedir.

Canlıların Temel Bileşikleri

• İnorganik Bileşikler
  • Su
  • Mineraller
  • Tuzlar
  • Asitler ve bazlar
• Organik Bileşikler
  • Karbonhidratlar
  • Lipitler
  • Proteinler
  • Nükleik asitler
  • Vitaminler
  • Enzimler
  • ATP
  • Hormonlar

Atom ait olduğu elementin özelliğini taşıyan en küçük yapıdır. Her element belli bir atom çeşidi içerir. Kimyasal tepkimelerle başka bileşiklere parçalanamayan saf maddelere element denir. Kovalent bağlarla bir arada tutulan iki ya da daha fazla sayıdaki atom, molekülü oluşturur. Günümüzde kimyagerler doğada bulunan birçok elementi tanımlamışlardır. Altın, bakır, karbon ve oksijen bu elementlerden bazılarıdır. Bir bileşik, belirli oranda bir araya gelen ve iki ya da daha fazla element içeren saf maddedir. Örneğin sofra tuzu olan sodyum klorür (NaCI); sodyum (Na) ve klor (Cl) elementlerinin aynı oranında birleşiminden oluşan bir bileşiktir. Saf sodyum bir metal, saf klor ise zehirli bir gazdır. Buna karşılık kimyasal olarak birleşen sodyum ve klor, besin olarak yenilebilen bir bileşik oluşturur. Bu basit örnek, maddenin yeni özelliklere sahip olacağını göstermektedir. Bir bileşik, onu oluşturan elementlerin özelliklerinden farklı özelliklere sahiptir. Bileşiklerin temelini atomların oluşturması gibi, canlıların temelini de hücreler oluşturur. Hücreler canlı olabilen en küçük madde topluluğudur. Doğada bulunan 25 elementin yaklaşık %20-25’i bir canlının sağlıklı olarak gelişip üreyebilmesi için gereklidir. Bu elementlerin canlılar için zorunlu olduğu bilinmektedir. Elementlerin dördü karbon (C), oksijen (O), hidrojen (H) ve azot (N) elementleri olup bunlar canlı maddenin yaklaşık %96’sını oluşturur. Fosfor (P), kükürt (S), kalsiyum (Ca), potasyum (K) ve diğer birkaç element de geriye kalan yaklaşık %4’lük kısmı oluşturur. Canlıların molekül çeşitliliğinin asıl sorumlusu karbon atomudur.