9. Sınıf Sonuç Türk Dili ve Edebiyatı Sabahattin Ali’den Karısı ve Kızına Mektuplar Cevapları

9. Sınıf Sonuç Türk Dili ve Edebiyatı Sayfa 212 Cevapları

DERSE HAZIRLIK

1. Sizce mektup türünün ortaya çıkmasında neler etkili olmuştur?

Cevap: İnsanların iletmek istedikleri mesajı karşısındakilere daha etkili ve özel bir yolla hatta bazen gizli bir yolla iletmek istemelerinden kaynaklanıyor olabilir. Bunun yanında bazen bir  iş teklifi, bazen gelişmelerden haberdar etme bazen edebi bir sohbet bazen de aşkı ifade etmek için de mektuplar yazılmıştır.

2. Aşağıdaki mektupta hangi duyguların hâkim olduğunu söyleyiniz.

Cevap: Özlem, kırgınlıklar ve dostane paylaşımların hakim olduğunu söyleyebiliriz.

9. Sınıf Sonuç Türk Dili ve Edebiyatı Sayfa 214 Cevapları

1. Metinde anlamını bilmediğiniz kelime ve kelime grupları varsa bunları belirleyerek anlamlarını sözlüklerden öğreniniz. 

• Sipariş: birinden, bir şeyin yapılmasını, getirilmesini, gönderilmesini isteme, bir şey ısmarlama.
• Nezle: vücudu üşütmekten ileri gelen, burun boşluklarının kuruması ve kaşınır gibi olmasıyla başlayan, burun akması ve aksırmayla kendini gösteren, hafif ateş, baş ağrısı ve kırıklık yapan bir hastalık.

2. Okuduğunuz mektubun konusu ve yazılış amacı nedir? Metnin konusu ve amacı ile metnin türü arasında nasıl bir ilişki olduğunu açıklayınız.

Cevap: Bir babanın eşine ve kızına yazmış olduğu sevgi ve özlem dolu duyguların paylaşıldığı özel bir mektuptur. Metnin amacı duyguların iletimidir ve tür olarak mektubun seçilmesi son derece normal ve doğrudur.

3. Farklı kişiye yazılmış iki mektup okudunuz. Yazar, karısına ve kızına aynı samimiyet, sıcaklık ve yalınlıkta mı hitap etmektedir? Buradan hareketle mektupların üslubu hakkında çıkarımlarda bulununuz.

Cevap:  Hayır, ilkinde karısına yazmış olduğu için daha olgun ifadeler ve doğrudan bir anlatım varken ikinci mektupta yazar kızına yazdığı için onun anlayacağı dilden daha yumuşak bir anlatımı tercih etmiştir. 

4. Aşağıdaki parçada yazarın eleştirdiği kişiler kimlerdir? Yazar, bu kişilerin hangi durumlarını eleştirmektedir?
Mehmet Ali’nin çıkaracağı gazeteye yazı ile yardım edeceğim. Fakat mesuliyete iştirak edecek değilim, merak etme. Bundan sonra biraz da dostlar kahramanlık etsin. Ben elimden geleni yaptım ve bu hâle geldim. Dünkü takdirkârlarımız şimdi yüzümüze bakmıyor. Artık pes dedim.

Cevap: İş arkadaşlarına sitem etmektedir. Önceden çıkarılan dergi ve gazetelerde sorumluluğu hep kendisinin aldığından ama bundan sonra artık çevresindekilerin biraz sorumluluğu yüklenmeleri gerektiğinden bahsetmekte onlara ince bir sitemde bulunmaktadır.

5. Okuduğunuz mektuplarda daha çok hangi anlatım biçimleri kullanılmıştır? Metinden örnekler gösteriniz.

Açıklayıcı ve öyküleyici anlatımın örneklerine daha fazla rastlarız. 

Örnek: “Vâlâ teyzenin ördüğü başlığa teşekkür et, başlığın içindeki mektubuna cevap yaz.”

6. “Sabahattin Ali’den Karısı ve Kızına Mektuplar” metninde geçen “ makine, kademe, kurdele, kombinezon, felaket, sipariş, daktilo” kelimelerinin doğru telaffuzuna yönelik çalışmalar yapınız.

Cevap:  Bu çalışmayı evde yüksek sesle yapmanızı öneririz.

9. Sınıf Sonuç Türk Dili ve Edebiyatı Sayfa 215 Cevapları

1. ETKİNLİK 

Aşağıda verilen parçalardan hareketle mektup tarzının diğer edebî türlerde bir anlatım tarzı olarak kullanılması hakkındaki düşüncelerinizi arkadaşlarınızla paylaşınız.

Cevap:  Bence daha etkili bir anlatımın oluşmasına yardımcı olan bir tekniktir. Mesela şiir yazarken mektup yazılmış gibi dizeler oluşturma ya da bir romanın ana kahramanının yazmış olduğu bir mektubun olayların gelişimini değiştirmesi gibi okurun hoşuna gidecek okuru etkileyecek anlatımlara başvurulması bence olumlu dönüşler sağlar.

9. Sınıf Sonuç Türk Dili ve Edebiyatı Sayfa 216 Cevapları

2. ETKİNLİK 

Makine parasını bugün, yarın diye hep bekliyoruz, hâlâ alamadık. Zaten hepsi beş bin lira, üç bini borca yatacak, fakat kalan iki bin lira birkaç ay ayakta durmamıza sebep olur, o zamana kadar da yeni bir ekmek parası çaresi düşünürüz.

Bu parçada geçen altı çizili “bekliyoruz, alamadık, düşünürüz” fiilleri “Ne?”, “Neyi?”, “Kimi?” sorularına cevap verirken “yatacak, sebep olur” fiilleri ise bu sorulara cevap veremez. “Ne?”, “Neyi?”, “Kimi?” sorularına cevap verebilen fiille iş (kılış), bu sorulara cevap veremeyen ve varlığın durumunu bildiren fiillere de durum fiilleri denir. Bir de oluş fiNleri vardır. Bu fiiller irademiz dışında gerçekleşen, kendi kendine olan eylemleri anlatır: bayatla-, esmerleş-, sol-, küçül- vb.
Siz de okuduğunuz mektuptan bu fiillere örnek bulunuz.

Cevap:  bekliyoruz, yaz, ilerletmişsin.

3. ETKİNLİK 

Aşağıdaki cümlelerde verilen yargılar doğru ise cümlenin başına “D ” , yanlış ise “ Y ” yazınız.

“ Çok Sevgili Aliye ”, ifadesinde virgül, hitap bildiren ifadeden sonra kullanılmıştır. (D)
“ Filiz’in çantasına gelince, maalesef plastik oldu.” cümlesinde virgül yanlış kullanılmıştır. (Y)
“ Mehmet Ali’nin çıkaracağı gazeteye yazı ile yardım edeceğim.” cümlesinde kesme işaretinin kullanılmasına gerek yoktur. (Y)
“ Vâlâ Hanım, Filiz için ördü, sana da çok selamı var. ” cümlesinde virgül iki farklı işlevde kullanılmıştır: Özneyi belirlemek ve sıralı cümleleri belirlemek için.(D)
“ Karnendeki numaralara fazla üzülme, fakat ikinci kademede düzeltmeye bak. ” cümlesinde virgüle gerek yok çünkü bağlaç zaten virgülün işlevini yerine getirmektedir. (D)

“ Vâlâ teyzenin ördüğü başlığa teşekkür et, başlığın içindeki mektubuna cevap yaz. ” cümlesinde virgül, başkasında aktarılan cümleyi belirtmek işlevinde kullanılmıştır. (D)