9. Sınıf SDR Dikey Fizik Sayfa 161 Cevapları

Enerjiyi tasarruflu kullanma adına yapılabilecek uygulamaları araştırınız. Günlük yaşamda kısa sürede uygulamaya geçebilecek yöntemleri içeren bir slayt sunumu hazırlayınız. Sunumunuzu arkadaşlarınızla paylaşınız.

• Kullanmadığınız lambaları mutlaka kapatın.
• Enerji verimliliği sağlayan elektronik aletler ve aydınlatma sistemleri kullanın.
• İhtiyacınız dışındaki elektrikli cihazların fişlerini prizden çıkarın.
• Bina yalıtımınızda enerji verimliliğine yönelik teknolojileri tercih edin. Pencerelerinizde iki ya da üç katlı cam kullanın.
• Odalarınızı gün ışığından en iyi faydalanabileceğiniz şekilde kullanın.
• Radyatörleri mobilyaların arkasına saklamayın.
• Kış aylarında binalarınızın kapılarını açık bırakmayın ve kullanmadığınız odaları düşük ısıda tutun.
• Sıcak su deponuzu ve borularınızı yalıtım malzemesiyle kaplatın.
• Güneş enerjisi kullanan sıcak su sistemini tercih edin.
• Mutfakta kullandığınız buzdolabı, bulaşık makinesi gibi gereçlerin daha verimli çalışabilmeleri için temiz tutmaya özen gösterin.
• Buzdolabınızı 3-5°C aralığında çalıştırın.
• Buzluktan çıkardığınız yemeklerinizi pişirmeden evvel çözülmesini bekleyin.
• Sıcak yemeği buzdolabına hemen koymayın. Yemeğinizi soğutmadan dolaba koymanız hem dolabınızın daha fazla enerji harcamasına hem de yemekte bakteri üretilmesine sebep olur.
• Fırın yemekleriniz için seramik veya cam malzeme tercih etmeniz halinde fırınınızın ısısını 20°C azaltın. Bu malzemeler ısıyı diğer malzemelerden daha iyi ilettiği için aynı sonucu verecektir.
• Isının boşa gitmesini engelleyebilmek için tencere ve tavanızın genişliğinin ocağınızla aynı boyutta olmasına dikkat edin.
• Yemek yaparken kullandığınız kapların kapağını kapalı tutun.
• Yemekleri fırınınızın üst raflarına koyun. Böylece, pişirme sürenizi yüzde 20 azaltın.
• Fırında pişen yemeği sürekli fırının kapağını açarak kontrol etmeyin, fırının lambasını kullanın. Çünkü fırınınızın kapağını her açtığınızda ısı enerjisinin büyük bir bölümünü kaybedersiniz.

Kendimizi Değerlendirelim - 4.4

1. Yaşadığınız çevrede yenilenebilir enerji kaynağını kullanarak enerji üreten bir sistem ya da kuruluş bulunmakta mıdır? Bu sistemin gözlemleyebildiğiniz avantaj ve dezavantajları nelerdir?
Cevap: Benim yaşadığım çevrede yenilenebilir enerji kaynaklarından “rüzgar enerjisi” var. Rüzgar enerjisinin avantajlarını ve dezavantajlarını maddeler halinde sıraladım.

Rüzgar Enerjisinin Avantajları Nelerdir?

• Rüzgar enerjisinin yakıtı rüzgardır ve tamamen bedava bir yakıt olup hiçbir ücret ödenmez.
• Rüzgar enerjisi ile elektrik üretirken doğaya hiçbir sera gazı veya bunun gibi zararlı gazlar salınmaz. Bundan dolayı tamamen temiz enerji kaynağı ve temiz enerji üretim yöntemidir.
• Rüzgar türbinlerini neredeyse her yere kurma imkanı vardır.
• Rüzgar enerji santralleri, güneş enerjisi gibi çok fazla arazi alanı kaplamaz. Yani 1 MW büyüklüğünde bir güneş santrali 20.000 metre kare alan kaplarken, bir adet rüzgar türbini tek başına 1 MW enerji üretebilir.
• Rüzgar türbinleri için havanın aydınlık veya karanlık olması önemli değildir. Gece ve gündüz optimum rüzgar koşullarında elektrik üretmeye devam eder.

Rüzgar Enerjisinin Dezavantajları Nelerdir?

• Rüzgar türbinleri ile elektrik elde etmek için rüzgarın optimum seviyede esmesi gerekiyor. Eğer rüzgar fazla eserse türbinler çalışmaz. Veya rüzgar az eserse türbinler yine çalışmaz.
• Rüzgar santrali kurmak için çok ciddi ölçümlerin yapılması gerekir. Lisanssız güneş santralleri kadar kolay kurulumları yoktur.
• Rüzgar enerji santrallerinin yatırım maliyetleri çok yüksektir.
• Rüzgar gülleri, göç eden kuşlar için ciddi sorunlara yol açmaktadır.
• Rüzgar santralleri eğer çok fazla miktarda bir bölgede ise, o bölgenin cep telefonu ve tv sinyallerini bozabilmektedir.
• Rüzgar enerji santralleri çok fazla gürültü yapmaktadır. Eğer yerleşim yerlerine yakınsa bu gerçekten büyük bir probleme yol açabilmektedir. Tıpkı uçak motorlarına benzer bir gürültüleri bulunmaktadır.

2. Yaşadığınız çevrede yenilenemez enerji kaynağını kullanarak enerji üreten bir sistem ya da kuruluş bulunmakta mıdır? Bu sistemin gözlemleyebildiğiniz avantaj ve dezavantajları nelerdir?
Cevap: Yenilenemez enerji kaynakları denince akla kömür gelir. Kömürün avantajlarını ve dezavantajlarını maddeler halinde sıraladım.

Kömür Kullanmanın Avantajları Nelerdir?

• Kömür ucuz bir enerji türüdür.
• Dünyadaki madenlerde kömürün tedarikini istikrarlı hale getirmeye yardımcı olan çok sayıda kömür vardır.
• Kömür aynı zamanda güvenilir bir sanayi olduğu için üretilmesi güvenilirdir.
• Kömür kullanarak büyük miktarda elektrik üretilebilir, böylece artan enerji taleplerini karşılayabilir.
• Kömürü dünya çapında dolaştırmak için ulaşım altyapısı sağlam ve güvenilirdir.
• Kömür santrallerinin yapımı nispeten kolaydır ve neredeyse her yere kurulabilir.

Kömür Kullanmanın Dezavantajları Nelerdir?

• Kömür, elektrik santrallerinde yakıldığında karbon dioksit dahil olmak üzere büyük miktarda sera gazı emisyonu üretir.
• Kömür madenciliği ve taşınım işlemleri daha da fazla sera gazı emisyonu üretmektedir.
• Kömür üretiminde çok su kullanılıyor.
• Kömür santrallerinden çıkan su deşarjları su kaynaklarını kirletmektedir.
• Kül şeklindeki katı atık dahil diğer atıklar üretilir.
• Son olarak, çok fazla kömür varken, sınırlı bir kaynaktır, bu nedenle yenilenemez bir enerji türü olarak kabul edilir.

3. Enerji tasarrufuna yönelik okulunuzda uygulayabileceğiniz uygulamalar nelerdir?

Okullarda kullanılan su, elektrik, doğalgaz, kömür, odun gibi kaynaklar için belirli kriterler getirilmelidir. Her sınıfın uyması gereken kurallar öğretmenler tarafından öğrencilere anlatılmalı ve öğrenciler bu konuda bilinçlenmelidir.

Okullarda kullandığımız birçok elektronik eşya bulunur. Sınıflarda kullanılan akıllı tahtalar, bilgisayarlar, fotokopi makineleri, projektörler, yemekhanelerde kullanılan elektronik eşyalar ve daha birçok eşyanın kullanımı bittikten sonra fişlerden çıkarılmalıdır. Unutulmamalıdır ki, fişe takılı olan elektronik cihaz, kullanılmasa dahi enerji tüketmeye devam eder.

Okul lavabolarında çok zaman geçiren çocuklar, musluğu açık bırakabiliyor, gereğinden fazla su tüketebiliyorlar. Çocuklarımızın bu konuda bilinçlenmesi için okulda öğretmenlerimizin, evde ise anne babaların uyarılarda bulunması, örnek olması ve tasarrufun gerekliliği, çevre bilincinin çocukta oluşması için çaba sarf etmelidir. Tuvalette gereksiz yere harcanan su, geleceğimizden çalar. Ayrıca, yine lavabolarda kullanılan sabunlar, tuvalet kâğıtları da gereksiz yere harcanmamalıdır.

Elektrik düğmelerinin ve muslukların sensörlü olması hem hijyen açısından hem de tasarruf açısından önemlidir. Çocuklar hem gereksiz yere su ve elektrik sarfiyatı yapmazlar hem de bu düğmelere dokunmayarak hijyenik olarak korunmuş oluyorlar.

Doğalgaz, odun, kömür gibi yakıtları verimli kullanmak için okul kapanış saatlerinde dereceleri düşürülmeli ya da kapatılmalıdır. Güneşli günlerde, güneş ışığından yararlanmak için perdeler ve pencereler açılarak tasarruf sağlanabilir.

Sınıflarda bulunan demirbaş eşyaların korunması konusunda çocuklar bilinçlenmeli, sınıf eşyaları korunmalı ve bir sonraki yıllarda kullanacak çocuklar için en sağlam şekilde bırakılmalıdır. Aksi takdirde, her yıl yenilenen okul sıraları, perdeler, badana masrafları gibi giderler hem aile bütçesine zararlıdır hem de bilinçsiz kullanımla yapılan israflardır.

4. Enerji tasarrufuna yönelik evinizde uygulayabileceğiniz uygulamalar nelerdir?

• Odadan çıktığınızda ışığı kapatın.
• Standart lambalar yerine kompakt floresan lambalar kullanın.
• Lambalarınızı temiz tutun. Kirli lambalar %25 daha fazla enerji tüketimi yapar.
• Çamaşır ve bulaşık makinesi kullanırken makineyi yarı dolu ya da aşırı dolu olarak çalıştırmayın. Çok sıcak su kullanmayın ve durulamayı soğuk su ile yapın.
• Mümkün mertebe kurutma makinesi kullanmayın. Bunun yerine güneş veya rüzgardan yararlanarak çamaşırlarınızı kurutun.
• Buzdolabınızın kapağını gereksiz yere açmayın ve uzun süre açık tutmayın. Ayrıca buzdolabınızı mutfağınızın en soğuk köşesine koyun.
• Yemek pişirme esnasında fırın kapağını açmayın. Donmuş bir yiyeceği fırında pişirmeden önce oda sıcaklığında çözdürün. Ayrıca gerekli olmadığı sürece fırında ön ısıtma yapmayın.
• Damlatan musluklarınızı mutlaka tamir ettirin.
• Dişinizi fırçalarken, tıraş olurken ya da saçınızı şampuanlarken suyu kapatın.
• Bulaşıklarınızı elde değil, bulaşık makinesinde yıkayın.
• Sifonu gereksiz yere çekmeyin.
• Küvette yıkanmak yerine duş alın. Ayarlanabilir debili duş başlıklarını tercih edin.