9. Sınıf Öğün Türk Dili ve Edebiyatı Sayfa 197-199 Cevapları

Metne Hazırlık

1. Ünlü kişilerin hayat hikâyelerini okumak insana neler kazandırır? Açıklayınız.
Cevap: Onların yaşamlarını okumak bizlere onların kazandıkları başarıları nasıl ve hangi yollarla kazandıkları hakkında bilgi sunar. Böylece bizler de belki o yolları takip eder biz de başarılı oluruz.

2. Orhan Veli Kanık’ın bir şiirini okuyarak şairi tanımaya çalışınız.
Cevap: Aşağıdaki şiirden hareketle Orhan Veli’nin duygusal ve gerçekçi biri olduğu sonucunu çıkarabiliriz. Aşka çok değer veren ama gururundan da bir şey kaybetmek istemeyen bir yapısı vardır.

Ayrılış
Bakakalırım giden geminin ardından;
Atamam kendimi denize, dünya güzel;
Serde erkeklik var, ağlayamam.

Metni Anlama ve Çözümleme

1. Orhan Veli’nin çocukluğu nasıl bir çevrede geçmiştir? Metinden hareketle açıklayınız.
Cevap: Orhan Veli’nin çocukluğu İstanbul’da Beykoz ile Beşiktaş ve Cihangir’de geçer. Mütareke sırasında Beşiktaş’ta Akaretler’deki ilkokulun ana sınıfına girer. Bir yıl sonra buradan alınarak Galatasaray Lisesi’ne yatılı verilir. İlk yıl sınıfın birincisi olur. Fransızcaya büyük bir ilgi duyar. Öğretmenlerinden sık sık “bon point” (aferin) alır. Derslerinin yanı sıra spora da düşkünlük gösterir. Annesi ona bir forma ile dizlik, top ve ayakkabı alır. Tatil günleri evlerinin karşısındaki arsada kardeşi Adnan Veli ve arkadaşı Halim Şefik’le bol bol ayaktopu oynar

2. Orhan Veli’nin edebiyata merakı ne zaman başlamıştır? Açıklayınız.
Cevap: Edebiyat merakı ilkokulda başlar, gittikçe artar. Çocuk Dünyası dergisinde bir hikâyesi basılır. Okul öğretmeni Sedat Bey, yeteneğini sezerek ona ilgi ve yol gösterir.

3. Orhan Veli lise yıllarında hangi sanata ilgi duymuştur? Açıklayınız.
Cevap: Lisede okurken oyun çalışmalarına da katılır. Onda öteden beri bir tiyatro merakı vardır. Beykoz’a gelen tiyatro topluluklarının hiçbirini kaçırmaz. Küçüklüğünde yazdığı bazı oyunları evlerinin bahçesinde kardeşi ve arkadaşlarıyla oynamıştır.

4. Metinde biyografi türünün hangi özellikleri vardır? Açıklayınız.
Cevap: Yazar hakkında çocukluğundan başlanarak kronolojik bilgi verilmektedir. Bunun yanında çocukluğu okuduğu okullar yorum yapılmadan nesnel bir dille aktarılmaktadır. Bir de özellikle şairin hayatına dokunmuş kimselerden bahsedildiği kısımlar biyografi türünün özelliği olarak karşımıza çıkar.

5. Metinde ortaya konulan bilgileri tutarlılık ve gerçeklik açısından değerlendiriniz.
Cevap: Ortaya konulan bilgiler kaynaklardan faydalanıldığı için tutarlı ve gerçekçidir.

6. Metinde hangi anlatım biçiminin ağır bastığını belirtiniz.
Cevap: Metinde özellikle okura bilgi vermek amaçlandığından açıklama anlatım biçiminin ağır bastığını söyleyebiliriz.

7. Okuduğunuz metindeki açık ve örtük iletileri bularak yazarın konuya yaklaşımını yorumlayınız.

Açık ileti: Orhan Veli’nin hayat hikayesinden kesitler sunulmaktadır.
Örtük ileti: Bir şair hakkında bir kısa biyografi nasıl yazılır örneklendirilmiştir.

8. Metinde yazarın anlatım tutumunu değerlendiriniz.
Cevap: Metinde yazar nesnel bir bakış açısıyla metnini yazmıştır. Çünkü amacı okura net bilgiler sunmaktır. Kendi görüşlerini aktarırsa metnin inandırıcılığı azalacaktır.

9. Okuduğunuz metnin konusu, amacı ve hedef kitlesi arasındaki ilişkiyi belirleyiniz. Bunlar arasındaki ilişkiyi değerlendiriniz.
Cevap: Metnin konusu Orhan Veli’nin yaşam öyküsünden kısa kesitler sunmak, amacı okura bilgi vermek, hedef kitlesi ise şiire edebiyata meraklı herkestir.

10. Okuduğunuz metindeki anlatım biçimlerini ve düşünceyi geliştirme yollarını belirleyiniz. Bunların metindeki işlevlerini değerlendiriniz.
Cevap: Okuduğumuz metinde açıklama ve öyküleme gibi anlatım biçimleri kullanılırken anlatım teknikleri olarak sayısal verilerden yararlanılmış, örneklendirme ve tanık göstermeden faydalanılmıştır.

11. Okuduğunuz metinle ilgili tespitlerinizi, eleştirilerinizi, beğeninizi ve güncellemelerinizi metne dayanarak ifade ediniz.
Cevap: Okuduğum metin ilgimi çekti çünkü bir şair hakkında bana kısa da olsa onu tanıyacağım kadar bilgi sunmaktadır.

1. Etkinlik

Okuduğunuz metinde yazar, Orhan Veli hakkında hangi bilgilere yer vermiştir? Metinde yazar, bilgileri nesnel bir tutumla mı yoksa öznel bir tutumla mı aktarmıştır? Arkadaşlarınızla tartışınız.
Cevap: Şairin nerede doğduğu, okuduğu okullar, yetiştiği muhit, okulda iken ilgi duyduğu sanatlardan bahsedilmiştir. Bu bilgiler bizlere nesnel bir dille çok yorum katılmadan sunulmaktadır.