8. Sınıf İnkılap Tarihi Ders Kitabı Sayfa 54 Cevapları Meb Yayınları

Mondros Ateşkes Antlaşması’nın Önemli Bazı Maddeleri

1. Madde, Karadeniz’e geçiş için Çanakkale ve İstanbul Boğazları açılacak. Karadeniz ve Çanakkale istihkâmları İtilaf Devletleri’nce işgal edilecek.

5. Madde, Türklerin elindeki savaş esirleri ile esir ya da tutuklu Ermeniler serbest bırakılacak.

5. Madde, Sınırların korunması ve iç güvenliğin sağlanması dışında Osmanlı ordusu derhal terhis edilecek.

7. Madde, İtilaf Devletleri güvenliklerini tehdit edecek bir durumun ortaya çıkması halinde herhangi bir stratejik noktayı işgal etme hakkına sahip olacak.

10. Madde, Toros tünelleri İtilaf Devletleri’nce işgal edilecek.

12. Madde, Hükûmet haberleşmesi dışında bütün haberleşme, ulaşım araç ve gereçleri İtilaf Devletleri’nin kontrolünde olacak.

22. Madde, Osmanlı savaş esirleri serbest bırakılmayıp İtilaf Devletleri’nin elinde kalacak.

24. Madde, Altı vilayette (Vilayet-i Sitte: Erzurum, Sivas, Van, Bitlis, Diyarbakır, Elâzığ) karışıklık çıkarsa İtilaf Devletleri bu vilayetleri işgal etme hakkına sahip olacak.

Soruları, Mondros Ateşkes Antlaşması’nın yandaki maddelerine göre cevaplayınız.

1- Antlaşmanın Wilson İlkeleriyle çelişen yönleri nelerdir? Açıklayınız.
Cevap: Wilson ülkeleri her ulusun kendi kaderini tayin hakkını savunur oysa bu antlaşma ile Osmanlının kaderi İtilaf devletlerinin eline bırakılmıştır.

2- Osmanlı ordusunun terhis edilmek istenmesinin sebeplerini açıklayınız.
Cevap: Osmanlı İmparatorluğu’nun ordularının terhis edilmesinin sebebi yapılacak olan işgalleri kolaylaştırmak, topraklarda savunmayı azaltmaktır.

3- Antlaşmanın hangi maddeleri Osmanlı Devleti’ni askeri olarak kısıtlama amacı taşımaktadır? Açıklayınız.
Cevap: Şu maddeleri sıralayabiliriz: Karadeniz’e geçiş için Çanakkale ve İstanbul Boğazları açılacak. Karadeniz ve Çanakkale istihkâmları İtilaf Devletleri’nce işgal edilecek. Sınırların korunması ve iç güvenliğin sağlanması dışında Osmanlı ordusu derhal terhis edilecek. Altı vilayette (Vilayet-i Sitte: Erzurum, Sivas, Van, Bitlis, Diyarbakır, Elâzığ) karışıklık çıkarsa İtilaf Devletleri bu vilayetleri işgal etme hakkına sahip olacak. İtilaf Devletleri güvenliklerini tehdit edecek bir durumun ortaya çıkması halinde herhangi bir stratejik noktayı işgal etme hakkına sahip olacak.

4- Antlaşmanın 7. maddesinin ortaya çıkardığı en önemli sonuç nedir? Açıklayınız.
Cevap: İtilaf Devletleri güvenliklerini tehdit edecek bir durumun ortaya çıkması halinde herhangi bir stratejik noktayı işgal etme hakkına sahip olacak: Bu madde ile İtilaf Devletleri Anadolu’yu işgal etme planlarını devreye koyabilmişlerdir. Böylece Anadolu’da işgaller başlamıştır.

5- Halkın örgütlenmesini engellemeye yönelik maddeler hangileridir? Açıklayınız.
Cevap: Hükûmet haberleşmesi dışında bütün haberleşme, ulaşım araç ve gereçleri İtilaf Devletleri’nin kontrolünde olacak. Toros tünelleri İtilaf Devletleri’nce işgal edilecek. maddelerini sayabiliriz.

6- Mondros Ateşkes Antlaşması’nı Osmanlı Devleti’nin geleceği açısından kısaca değerlendiriniz.
Cevap: Osmanlı bu antlaşma ile aslında ölüm fermanını imzalamıştır. Çünkü artık her yer işgale açık hale gelmiş, ordusu dağıtılmış, önemli iletişim araçlarına el konulmuş en önemlisi ise işgaller için yasal zemin oluşturulmuştur.