Ünlü Türk düşünürleri ve bilginlerinden birini seçerek bu kişilerin insanlığa yaptığı katkılar

Uluğ Bey

Türk matematikçilerinden birisi olan Uluğ Bey, Timur’un erkek torunlarından hükümdar olanlardan birinin oğludur. Asıl adı Mehmet’tir. Fakat o, daha çok Uluğ Bey adı ile ünlü olmuştur. 1394 yılında Sultaniye kentinde doğmuştur. Timur’un öldüğü sıralarda Uluğ Bey Semerkant’ta bulunuyordu. Semerkant ve Maveraünnehir, Mirza Halil Sultan’ın saldırısı ve işgali üzerine babasının yanına gitmek zorunda kalmıştır. Babası buraları yeniden yönetimine alarak on altı yaşında olan Uluğ Bey’e yönetimini bırakmıştır. Uluğ Bey, bu tarihten sonra, hem hükümeti yönetmiş ve hem de öğrenimine devam etmiştir.

Farabi

Türkistan’ın Farab şehrinde dünyaya gelmiş olan Farabi, ismini de bu şehirden almıştır. Farabi, yine kendi gibi dünyaca ünlü düşünürler olan Aristo, Zenon ve Platon’u tüm detaylarına varana dek okumuş ve yorumlamıştır. Yaşamı boyunca felsefe, matematik, fizik ve musiki alanları ile ilgilenen Farabi, bilimi; fizik, matematik ve metafizik olmak üzere 3 farklı gruba ayırmıştır. Yapmış olduğu bu sınıflandırmayı Avrupalı bilim adamları ancak 13. asırda kabul etmişlerdir.

Son derece önemli bir bilim adamı olan Farabi, sesin titreşimlerle yayıldığını ve aynı zamanda da havanın iletken bir özelliğe sahip olduğunu yazan ilk kişidir. Rasyonalist bir bakış açısına sahip olup; erdemin temelinde bilginin var olduğunu savunmuştur. Tüm bunların yanı sıra cevher, zaman ve boşluk üzerine derinlemesine tezler ortaya koymuştur.

Ortaya koymuş olduğu yapıtları sayesinde Farabi, günümüzde dahi “Doğunun Aristoteles’i” olarak bilinmektedir. “Hiçbir şey yoktan var olmaz ve hiçbir şey vardan yok olmaz.” sözü ile materyalizmi özetlemiş olan ünlü kimyacı Lavoisier bu sözünü söylemeden tam 7 yüzyıl önce Farabi; “Hiçbir şey kendiliğinden var olmaz, eğer olsaydı car olmazdı.” demiştir.

Son derece önemli bir eseri olan “Kitabu’l-vahid ve’l Vahde” adlı kitabı halen dilimize çevrilmemiş olup Farabi bu eserinde epistemoloji, ontoloji ve mantığa ilişkin pek çok düşüncesini bir arada toplamıştır. Aynı zamanda bu eserinde “bir” ve “çok” kavramlarını da ele almıştır.