Sizce çocuk eğitiminde masalın yeri nedir

Her masalın bir konusu bir de öğretici yönü vardır. Hatta her masal, tüm insanlığa birtakım kültürel mesajlar iletir. Toplumumuzda masallar -günümüzde çok popüler olmasa da- Anadolu’nun eskimeyen kültür geleneklerinde önemini koruyarak; anne, baba, dede, nine gibi anlatıcı kişilerle çocuklara anlatılıp kültür ve ahlaki mesajların aktarımı devam etmektedir. İşte bu yönleriyle masal; “terbiye ve ahlâka faydalı, yararlı hikâye” şeklinde tanımlanır.

Çocuk Edebiyatında Masal

Özellikle “okul öncesi” ve “okula yeni başlayan çocukların ilgisini çeken masallar dinleyen çocuğun iç dünyasına hitap etmek ve ulaşmakta vazgeçilmezler arasında yer alır.

Anlatılan masalın gizemli havası, serüven dolu fantastik olaylar içermesi, çoğunlukla iyilerin kazanıp kötülerin yenilgiye uğratılması çocuklar tarafından ilgi çekici yapıya sahiptir. İlgi çekmesinin en büyük nedeni de çocuğun da kendisini anlatılan masalla aynı dünyanın içinde bulmasından dolayıdır. Bu sebeple masal dinleyen çocuklar anlatmaktan ziyade daha çok anlatılan masalın kahramanı ile kendisini özleştirerek hikayenin içinde kendisini hayal etmesi mümkündür.

Çocuk Eğitiminde Masalın Etkisi veya Önemi

• Çocuğun hayal gücünün farklılaşmasına, ufkunun genişlemesine yardımcı olur.
• Çocuğun kelime hazinesinin zenginleşmesine, yeni kavramların hızlıca öğrenilmesine katkı sağlar.
• Çocuğun merak duygusunu ve soru sorma yeteneğini geliştirir.
• Çocuğun dinlediği masallarda “neden-sonuç” ilişkisi kurma becerisini geliştirir.
• Çocuğun korkularını giderir.
• Çocuğun özlemlerini dile getirmesine, karşılaştıkları güçlükler karşısında kendiliğinden çözüm bulmasına katkı sağlar.
• Çocuğun kişiliğini geliştirir.
• Çocukların kendi sorunlarını anlatılan masallar aracılığıyla ciddiye alınarak çözüme kavuşturulduğunu görmesine de katkı sağlar.
• Çocuklar masallarda kendilerinde güvenli hisseder.
• Çocukların geleceğe her zaman ümitle bakmalarını sağlar.

Masalın Çocuk Gelişimine Katkısı Nedir? / Masallar Çocuklara Ne Katar?

Günümüz modern eğitiminin temel amaçlarından biri çocuğun, yaşamın anlamını bulmasını sağlamaya yöneliktir. Çocukların: “Ben nereden geldim, doğum nedir, ölüm nedir?” gibi soyut kavramlı çocuk için karmaşık birer soru olan bu sorulara tutarlı yanıtlar bulması gerekir. Bu soruların yanıtlarını çocuklar bir kitaptan ya da bir yetişkinden öğrenmesi zordur. İşte burada devreye masallar girer ve bu konular ele alınarak çocuğun iç sorunlarına, gerilimlerine gönderme yaparken dolaylı bir yoldan çocuğun kafasındaki soru işaretlerin son bulmasına yardımcı olur.

Çocuklar hiçbir zaman değişmez gerçeklere yetişkinler gibi mantıksal cevaplar vererek ilişki kurmazlar. Onların zihin dünyasında kendilerince bir işleyiş vardır ve bu dönemde hayal gücü büyük önem taşır. İşte masaldaki fantastik anlatım, bir yönüyle gerçek bir yönüyle hayal ürünü öğeler içermesi çocukların büyük ölçüde ilgisini çeker. Özellikle 4 - 8 yaş arasındaki çocukların yaşamlarında düş gücü ciddi anlamda önem taşıdığı için bu noktada masalın mantığı ile çocuğun mantığı birbirine yakınlık gösterdiğinden dolayı masal çocuklara hayata dair çok şey katar, çocuğun gelişimine büyük katkı sağlar.

Diğer taraftan,

• Masallar çocukları sosyal dünyaya hazırlar.
• Masal kitapları çocuğun görsel yönünün gelişmesine katkı sağlar.
• Masal kahramanları iyiyi, doğruyu ve güzeli yapan kişi olduğu için çocuk kahraman olarak kahraman gibi olmak isteyecek iyi yönünü kullanmasını daha iyi öğrenecek kişilik gelişimine katkısı olacaktır.
• Masallarda özellikle kurguların gerçeğe yakın olması, kahramanların kazandıkları zaferler, çabalarının bir sonucu olarak ele alınmalıdır.