Masalcı Dede Pertev Naili Boratav Metni Cevapları

Masalcı Dede Pertev Naili Boratav Metni Cevapları

Masalcı Dede Pertev Naili Boratav Metni Sayfa 132 Cevapları

HAZIRLIK ÇALIŞMALARI

1. Görsellerinden ve başlığından hareketle okuyacağınız metnin konusunu tahmin ediniz.
Cevap: Bir masalcı Dede’nin olduğunu görüyoruz. Ardından masal kahramanlarını. Demek ki masalcı Dede ve Türk masalları hakkında bir yazı olacak.

2. Metnin ikinci görselinde yer alan masal kahramanları kimlerdir? Tanıdıklarınızın adlarını söyleyiniz.
Cevap: Metnin ikinci görselinde yer alan masal kahramanları; Keloğlan, Köroğlu, Nasreddin Hoca ve Dede Korkut’tur. Hepsi bizim masal tarihimizde değerli kahramanlardır.

Masalcı Dede Pertev Naili Boratav Metni Sayfa 134 Cevapları

1. ETKİNLİK

a. Metinde geçen aşağıdaki kelimelerin ve kelime grubunun anlamını önce tahmin ediniz. Sonra bunların anlamını sözlükten bulup yazınız.

Halk Bilimi Kelimesi

Tahminim: Halka ait olan bilgiler
Anlamı: Bir ülkede yaşayan halkın kültür ürünlerini, sözlü edebiyatını, geleneklerini, törelerini, inançlarını, mutfağını, müziğini, oyunlarını, halk hekimliğini inceleyerek bunların birbirleriyle ilişkilerini belirten, kaynak, evrim, yayılım, değişim, etkileşim vb. sorunlarını çözmeye, sonuç, kural, kuram ve yasaları bulmaya çalışan bilim dalı, folklor, halkiyat.

Kültür Kelimesi

Tahminim: Toplumun değerleri ve kuralları
Anlamı: Bir toplumun duyuş ve düşünüş birliğini oluşturan, gelenek durumundaki her türlü yaşayış, düşünce ve sanat varlıklarının topu.

Edebiyat Kelimesi

Tahminim: Estetik bir şekilde duygu sanatı
Anlamı: Olay, düşünce, duygu ve hayallerin dil aracılığıyla estetik bir şekilde ifâde etme sanatıdır

Arşiv Kelimesi

Tahminim: belgelerin bulunduğu yer
Anlamı: belgelik

b. Aşağıda, metinde geçen bazı kelimelerin anlamları verilmiştir. Bunları uygun kelimelerle eşleştiriniz.

(Fıkra) Kısa ve özlü anlatımı olan güldürücü hikâye.
(Destan) Eski çağlardan beri anlatılan, olağanüstü varlıkları, olayları konu edinen hayali hikâye.
(Masal) Hayale dayanan, olağanüstü olayları anlatan edebî tür.
() Bir kahramanlık hikâyesini veya olayı anlatan halk şiiri.
(Türkü) Halk ezgileriyle söylenen sözler, şarkılar.
(Efsane) Gerçek veya tasarlanmış olayları anlatan düzyazı türü, öykü.

Masalcı Dede Pertev Naili Boratav Metni Sayfa 135 Cevapları

2. ETKİNLİK

Metinle ilgili aşağıdaki soruları cevaplayınız.

1. Pertev Naili Boratav’ın önemli başarıları nelermiş?
Cevap: Pertev Naili Boratav’ın önemli başarıları, Anadolu kültür mirasını kaybolmadan kaydetmekmiş.

2. Pertev Naili Boratav neden gece gündüz çalışırmış?
Cevap: Pertev Naili Boratav halkın masallarının, türkülerinin, efsanelerinin kaybolmasından korktuğu için gece gündüz çalışırmış

3. Pertev Naili Boratav ne gibi çalışmalar yapmış?
Cevap: Pertev Naili Boratav köy köy dolaşıp masallar, destanlar toplamaya başladı, dinlediği masalları, destanları, şiirleri, halk türkülerini tek bir kelime atlamadan defterlerine yazardı. Daha sonraki yıllarda ses kayıt cihazlarının çıkması işlerini biraz daha kolaylaştırdı.

4. Pertev Naili Boratav hangi halk edebiyatı eserlerini yok olmaktan kurtarmış?
Cevap: Pertev Naili Boratav masalların, türkülerin, destanların halk edebiyatı eserlerini yok olmaktan kurtarmış.

5. Pertev Naili Boratav’ın arşivi bugün nerede bulunuyormuş?
Cevap: Pertev Naili Boratav’ın arşivi bugün toplu arşiv, bugün İstanbul’daki Tarih Vakfında yer almaktadır.

3. ETKİNLİK

Metne göre yazarın halk edebiyatı ürünlerini korumaya yönelik bakış açısını açıklayınız.
Cevap: Pertev Naili Boratav , Anadolu halkını çok sevmesi ve onlara karşı ilgi duyması onu buna yönlendirdi. O bu konuda samimi bir bakış açısına sahipti. O en zor zamanda çok çalışarak bunu başarmış ve değerlerimizi kaybolmaktan kurtarmıştır. O Anadolu’daki sıcak kalpleri ve güzel manaları fark etmiştir.

4. ETKİNLİK

Halk edebiyatı ürünlerinin neden korunması gerektiğini sınıfça tartışınız. Tartışma sırasında masal, destan, türkü, fıkra kelimelerini anlamına uygun kullanınız.
Cevap: Değerlerimizin Türk milleti tarafından önemsenmemesi ve bunun Türk olmayan biri tarafından korunması gerçekten üzücü bir durum. Tarih her ülke açısından değerli olmasına rağmen bizler tarihimize gerekli değeri vermeyerek öğrenmiyor ve kıymetini bilemiyoruz. Halbuki Türk masallarında diğer masalların aksine iyi bir niyet ve güzel bir sonuç vardır. Bu samimiyeti ve güzelliği korumak hepimizin görevidir.

Masalcı Dede Pertev Naili Boratav Metni Sayfa 136 Cevapları

5. ETKİNLİK

a. “Masalcı Dede Pertev Naili Boratav” başlıklı metin, bilgilendirici metin midir, hikâye edici metin midir? Metinden örnekler vererek açıklayınız.
Cevap: “Masalcı Dede Pertev Naili Boratav” başlıklı metin, bilgilendirici bir metindir. Çünkü bu metinde Pertev Naili Boratav ve çalışmaları hakkında bilgi verilmiştir.
Örnek bölüm; Dinlediği masalları, destanları, şiirleri, halk türkülerini tek bir kelime atlamadan defterlerine yazardı. Daha sonraki yıllarda ses kayıt cihazlarının çıkması işlerini biraz daha kolaylaştırdı.

b. Türüne göre bu metnin bölümlerini adlandırınız. Bu bölümlerin hangi cümlelerle başlayıp hangi cümlelerle sona erdiğini ilgili kutucuklara yazınız.

6. ETKİNLİK

a. Defterinize yazdığınız masal ve oyun tekerlemelerini arkadaşlarınıza okuyunuz.

Yağ satarım, Bal Satarım

Yağ satarım, bal satarım
Ustam ölmüş ben satarım
Yağ satarım, bal satarım
Ustam ölmüş ben satarım
Yağ satarım, bal satarım

Ustam ölmüş ben satarım
Yağ satarım, bal satarım
Ustam ölmüş ben satarım
Ustam öldü kürkü var
Satmam on beş liraya

Üşüdüm Üşüdüm Tekerlemesi Sözleri

Üşüdüm üşüdüm
Daldan elma düşürdüm
Elmamı yediler
Bana cüce dediler

Cücelikten çıktım
Ablama gittim
Ablam pilav pişirmiş
İçine sıçan düşürmüş

Bu sıçanı ne yapmalı
Minareden atmalı
Minarede bir kuş var
Kanadında gümüş var
Eniştemin cebinde

b. Aşağıdaki masal tekerlemelerinden hangisinin masalların başında, hangisinin masalların ortasında, hangisinin masalların sonunda kullanıldığı hakkında arkadaşlarınızla tartışınız.
“Evvel zaman içinde, kalbur saman içinde. Develer tellal iken, pireler berber iken… Ben annemin beşiğini tıngır mıngır sallar iken…
“Onlar ermiş muradına, biz çıkalım kerevetine.”
“Az gittik, uz gittik, dere tepe düz gittik. Altı ay, bir güz gittik. Bir de ne görelim? Bir arpa boyu yol gitmemişiz.”

Masalların Başında: “Evvel zaman içinde, kalbur saman içinde. Develer tellal iken, pireler berber iken… Ben annemin beşiğini tıngır mıngır sallar iken…

Masalların ortasında: “Az gittik, uz gittik, dere tepe düz gittik. Altı ay, bir güz gittik. Bir de ne görelim? Bir arpa boyu yol gitmemişiz.”

Masalların sonunda: Onlar ermiş muradına, biz çıkalım kerevetine.

Masalcı Dede Pertev Naili Boratav Metni Sayfa 137 Cevapları

7. ETKİNLİK

a. En sevdiğiniz masalı ana hatlarıyla arkadaşlarınıza anlatınız.

Değirmenci Keloğlan İle Arap

Eski zamanlarda bir Keloğlan yaşarmış. Bu Keloğlan tembellikten bıkmış. Arab’ın biriyle ortak olmuş ve bir değirmen satın almış. Keloğlan kısa zamanda değirmenciliğe alışmış. Gelen buğday, arpa ve mısırı değirmende öğütüp un yapıyor ve para kazanıyormuş. Bazı müşteriler para yerine öğütülen tahılın birazını değirmen hakkı olarak bırakırlarmış.
Keloğlan’ın ortağı Arap gün boyu geziyor ve akşamüstü gelip hasılatı alıyormuş. Öğütülen tahılı arabasına yükleyip kasabada satıyormuş. Arap giderek zenginleşmiş. Keloğlan ise, fakir kalmış.
Aradan aylar geçmiş. Bakmış Keloğlan olacak gibi değil, Arap kazancın hepsini alıyor. Araba oyun oynamaya karar vermiş. Arap geldiği zamanlar, bugün müşteri gelmedi, kazanç olmadı diyerek, hasılatı eve götürüp anasına vermiş. Öğütülen tahılı ambara saklamış.
Bir yıl sonra Arap değirmenden umudunu kesmiş ve Arabistan’a gitmiş. Keloğlan değirmende çok çalışarak zengin olmuş. Padişahın kızıyla evlenerek mutlu olmuş.

b. Aşağıdaki açıklamalardan anlattığınız masalın içeriğine uygun olanları belirleyip başındaki kutucuğu işaretleyiniz.

Kısa ve özlü anlatımı olan güldürücü bir metindir. (√)
Hayale dayalı olayları içermektedir. (√)
İnsanların başından geçen olayları anlatmaktadır. (√)
Hayvanların başından geçen olayları anlatmaktadır. (√)
Kahramanları; cadı, dev, peri gibi varlıklardır. (√)
Konusu olağanüstü olaylardan oluşmaktadır. (√)
Gerçek ve tasarlanmış olayları anlatmaktadır. (√)

8. ETKİNLİK

Aşağıdaki kelimelerin zıt anlamlılarını karşılarına yazınız.

Masalcı Dede Pertev Naili Boratav Metni Sayfa 138 Cevapları

a. Aşağıdaki cümleleri, verilen sayılardan uygun olanı yazarak tamamlayınız.

iki 3. altıncı 7 yüz üç yüz altmış beş 11.00 dokuzu beş geçe 10 II. 25 1.204 V.

Haftanın 7. günü cumartesidir.
Bir yıl üç yüz atmış beş gündür.
Sınavda yüz sorunun 97’sini doğru yanıtlamış.
25 hafta sonra ocak ayı sona erecek.
Kardeşim bu yıl altıncu sınıfa gidiyor.
Saat iki’de uyumayı alışkanlık hâline getirmiş.
Pazardan 0 kilogram patates aldık.
10 Kasım’da saat 9'u beş geçe sirenler çalar.
Okulumuzda binden fazla (1204) öğrenci öğrenim görüyor.
II. Dünya Savaşı’yla ilgili bilgileri ansiklopedinin V. cildinde buldum.

b. Sayıların yazımıyla ilgili aşağıdaki açıklamalardan doğru olanların başındaki kutucuğu işaretleyiniz.

(D) Sayılar harflerle de yazılabilir.
() Birden fazla kelimeden oluşan sayılar harflerle yazılırken kelimeler bitişik yazılır.
(D) Dört veya daha çok basamaklı sayılar rakamlarla yazılırken sondan sayılmak üzere üçlü gruplara ayrılarak yazılır ve aralarına iki nokta konur.
(D) Saatler ve dakikalar metin içinde yazıyla da yazılabilir.
(D) Romen rakamları savaş adlarında, kitap ve ansiklopedi ciltlerinin sıralandırılmasında kullanılabilir.
(D) Sıra sayıları yazıyla ve rakamla gösterilebilir.

SONRAKİ METNE HAZIRLIK

Âşık Veysel’in “Uzun İnce Bir Yoldayım” türküsünü dinleyiniz.
Âşık Veysel’in “Uzun İnce Bir Yoldayım” türküsü sözleri;

Uzun İnce Bir Yoldayım
Gidiyorum Gündüz Gece
Bilmiyorum Ne Haldeyim
Gidiyorum Gündüz Gece

Dünyaya Geldiğim Anda
Yürüdüm Aynı Zamanda
İki Kapılı Bir Handa
Gidiyorum Gündüz Gece

Uykuda Dahi Yürüyom
Kalmaya Sebep Arıyom
Gidenleri Hep Görüyom
Gidiyorum Gündüz Gece

Kırk Dokuz Yıl Bu Yollarda
Ovada Dağda Çöllerde
Düşmüşüm Gurbet Ellerde
Gidiyorum Gündüz Gece

Düşünülürse Derince
Uzak Görünür Görünce
Bir Yol Dakka Miktarınca
Gidiyorum Gündüz Gece

Şaşar Veysel İş Bu Hale
Kah Ağlaya Kahi Güle
Yetişmek İçin Menzile
Gidiyorum Gündüz Gece