9. Sınıf SDR Dikey Fizik Sayfa 70-75 Cevapları

2. ÜNİTE SONU DEĞERLENDİRME SORULARI

A. Aşağıda verilen soruların cevaplarını altındaki boşluklara yazınız.

1. Ömer, okulda hacim konusunu işlerken geometrik şekli olan cisimlerin hacim hesabını öğrendikten sonra hacmi belirli bir geometrik şekle sahip olmayan cisimlerin de hacminin nasıl hesaplanacağını öğrendi. Öğretmeni Ömer’e, hacminin kaç cm³ olduğunu sorduğunda, Ömer bilmediğini söylemiştir. Öğretmen; Ömer’e belirli bir geometrik şekli olmayan cisimlerin hacim hesabını öğrendiğine göre kendi hacmini de bulabileceğini söylemiştir.

a) Ömer kendi hacmini nasıl ölçebilir?

b) Ömer kütlesini nasıl ölçebilir?

c) Ömer özkütlesini nasıl hesaplayabilir?

2. Tarık marangozluk mesleğini yeni öğrenmektedir. Çalıştığı iş yerinde müşteri Tarık’tan üzerine ağır bir vazo koyabileceği bir sehpa ile bir elbise dolabı yapmasını istedi. Tarık dolap ve sehpayı istenilen sürede yaparak müşteriye teslim etti. Bir hafta sonra müşteri kızgın bir şekilde sehpanın kırıldığını dolabın ise dayanıksız olduğunu belirterek ürünlerini tamir etmesini istedi. Tarık müşteriden özür dileyerek hiçbir ücret talep etmeden gerekli tamiratları yapacağını belirtti.

a) Tarık dolabı daha dayanıklı hale getirmek için neler yapabilir?

b) Sehpanın daha ağır cisimleri taşıyabilmesi için ne gibi değişiklikler yapılabilir?

3. Fizik öğretmeni Ahmet Bey, öğrencilerine adezyon ve kohezyon konusunu anlatmış, ardından da bununla bağlantılı olarak yüzey gerilimi konusuna değinmiştir. Bazı böceklerin su üzerinde yürüyebilmesinin ve çamaşırlardaki kirlerin çıkarılmasının yüzey gerilimi sayesinde gerçekleştiğini belirtti. Öğrencilerin bu konuya dikkatini çekmek için yüzey gerilimi ile ilgili bir yarışma düzenleyeceğini duyurdu. Yarışma 1TL’lik metal para üzerine damlalıkla en fazla sayıda su damlası bırakanın yarışmayı kazanacağını belirtti. Para üstünde su damlalarının birikmesi suyun yüzey gerilimi ile ilgili olduğuna göre suyun yüzey gerilimini artıran her türlü değişikliği yapabileceklerini belirtti.

a) Yüzey gerilimi nedir?
Sıvının üst katmanının esnek bir zara bürünmesi olayına yüzey gerilimi denir.

b) Öğrenciler yarışmayı kazanmak için ne yapmalıdır?
Öğrenciler yarışmayı kazanmak için yüzeyin gerilimini arttırmaları gerekmektedir. (Suyun sıcaklığını düşürmek, suya tuz eklemek)

4. Ayça, havlu almak için mağazaya geldiğinde farklı fiyatta birçok havlu gördü. Bazı havluların daha ince ipliklerden, bazılarının da daha kalın ipliklerden örüldüğünü gördü. Öğretmeni Ayça’ya, havlu kalitesinin bununla ilgili olduğunu söyledi.

a) Kılcallık nedir?
Sıvıların kılcal kanallarda kendiliğinden yükselmesi ya da alçalması etkisine kılcallık denir.

b) Kılcallığı artıran faktörler nelerdir?

• Sıvının yüzey gerilim katsayısı,
• Sıvının özkütlesi,
• Yer çekimi ivmesi,
• Kılcal borunun cinsi,
• Kılcal borunun kesit alanı şeklinde sıralanabilir.

c) Ayça hangi havluyu aldığında daha hızlı bir kurulama yapar? Yani hangi havlunun fiyatı daha fazladır?
Ayça ince ipliklerden oluşan havluyu aldığında daha hızlı bir kurulama yapar. İnce ipliklerden oluşan havlunun fiyatı daha fazladır.

B. Aşağıda parantez içindeki boşluklara verilen cümle doğru ise “D”, yanlış ise “Y” yazınız.
(D) 1. Aynı maddeden yapılmış eşit hacimdeki küp ve kürenin kütleleri eşittir.
(Y) 2. Bir maddenin kütlesi iki kat artarsa özkütlesi de iki kat artar.
(Y) 3. Altının özkütlesi, farklı metallerle karıştırıldığında değişmez.
(D) 4. Dikdörtgen şeklindeki bir cismin dayanıklılığı cismin yüksekliği ile ters orantılıdır.
(Y) 5. Yağmur damlalarının arabanın camına damlalar hâlinde yapışmasının nedeni suyun kohezyon etkisidir.
(D) 6. Kılcallık olayı, suyun adezyon etkisi ile oluşur.
(D) 7. Suyun sıcaklığı artarsa yüzey gerilimi azalır.
(D) 8. Deterjanlı suyun, kirleri daha iyi çıkarması yüzey gerilimi ile ilgilidir.

C. Aşağıdaki cümlelerde boş bırakılan yerlere, kutucuklarda verilen sözcüklerden uygun olanı yazınız.

1. Kütle ve hacim, maddelerin ortak özelliklerine örnek olarak verilebilir.
2. Bir maddenin kütlesinin hacmine oranına öz kütle denir.
3. 22 ayar altın bilezikte 14 ayar altın bileziğe oranla daha yoğun altın bulunur.
4. Cisimlerin kendi ağırlıklarına ve dışarıdan uygulanan kuvvetlere karşı gösterdiği dirence dayanıklılık denir.
5. Sıvı moleküllerinin birbirlerine uyguladığı çekim etkisine kohezyon denir.
6. İspirto ocağının fitilinde, ispirtonun yükselmesi sıvıların adezyon veya kılcallık etkisi ile oluşur.
7. Sıvıların kohezyon etkisi sonucu üst yüzeylerinin gergin bir zar gibi durmasına yüzey gerilimi denir.
8. Özkütle maddenin ayırt edici özelliklerine örnek olarak verilebilir.
9. Sıvı molekülleri ile katı bir cismin molekülleri arasında oluşan etkiye adezyon denir.

Ç. Aşağıda verilen çoktan seçmeli soruların doğru seçeneğini işaretleyiniz.
1. Bir öğrenci kütle ile hacmin arasındaki değişimi gözlemlemek için boş bir kaba her seferinde bir bardak su ilave ederek kütle ve hacminin artışını ölçmektedir.
Bu deney sonucunda öğrencinin çizdiği grafik aşağıdakilerden hangisidir?
Cevap D

2. Aşağıdaki alanların hangisinde farklı maddelerin karıştırılmasından yararlanılmamıştır?
A) Kuyumculuk sektöründe
B) Porselen üretiminde
C) Tuz üretiminde
D) Madenî para yapımında
E) Paslanmaz çelik üretiminde
Cevap C

3. Aynı maddeden yapılmış aşağıdaki cisimlerden dayanıklılığı en büyük olan hangisidir?
Cevap E

4. Su ile ilgili bazı olaylar aşağıdaki gibi verilmiştir.
I. Suyun damla şeklini alması
II. Suyun yerleri ıslatması
III. Sudan çıkınca saçlarımızın kafamıza yapışması
Verilen olayların hangisi suyun adezyon etkisi sonucu oluşur?
A) Yalnız II B) Yalnız III C) I ve II D) II ve III E) I, II ve III
Cevap D

5. Günlük hayatta karşılaştığımız bazı olaylar aşağıdaki gibi verilmiştir.
I. Ağaçların topraktan su alması
II. Toplu iğnenin su üstünde durması
III. Kâğıt havlunun suyu çekmesi
Verilen olaylardan hangileri kılcallık etkisi ile oluşur?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve III D) I ve II E) I, II ve III
Cevap C

6. Aşağıdaki olaylardan hangisi yüzey gerilimi ile ilgilidir?
A) Yağmur damlasının cama yapışması
B) Ağaç yapraklarında suyun ilerlemesi
C) Havlunun elimizdeki suyu emmesi
D) Çaya temas eden şekerde çayın yükselmesi
E) Bazı böceklerin su üzerinde yürüyebilmesi
Cevap E

7. Aşağıdakilerden hangisi sıvıların yüzey gerilimini etkileyen bir faktör değildir?
A) Sıvının cinsi B) Sıvının sıcaklığı C) Sıvıya tuz atılması
D) Sıvının miktarı E) Sıvıya deterjan atılması
Cevap D

8. Farklı maddelerden yapılmış A ve B kaplarına konulan aynı sıcaklıktaki suyun yüzeyleri şekildeki gibi dengede kalmaktadır.
Buna göre,
I. A kabındaki adezyon kuvveti, B kabındaki adezyon kuvvetinden büyüktür.
II. A kabındaki adezyon kuvveti, B kabındaki adezyon kuvvetinden küçüktür.
III. B kabındaki adezyon kuvveti, sıvının kohezyon kuvvetinden büyüktür.
yargılarından hangileri doğrudur?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve III D) I ve III E) II ve III
Cevap A

9. Şekildeki dereceli silindir içindeki 20 cm3 hacmindeki cisim dışarı çıkarıldıktan sonra kap içerisine bir miktar daha ilave edilen su ilave
edildiğinde su seviyesi 80 cm3 seviyesine yükselmektedir.
Buna göre ilave edilen suyun hacmi kaç cm3 olabilir?
A) 10 B) 15 C) 20 D) 40 E) 60
Cevap D