9. Sınıf Öğün Türk Dili ve Edebiyatı Sayfa 75-76 Cevapları

Metni Anlama ve Çözümleme

1. Şair “bir gönülü beş güzelin cebine bölmek” sözüyle ne anlatmak istemiştir? Açıklayınız.
Cevap: Bence insan gönlünün çok geniş olduğunu ama bazen bu geniş gönlü insanlara açmak yerine onu sadece sevdiğimiz kişilere açtığımızı bunun da yanlış olduğunu anlatmaktadır.

2. Şair, şiirde “Emmoğlu” diyerek sizce kime seslenmektedir? Açıklayınız.
Cevap: Bence kendi akraba veya yakın çevresindeki kişilere seslenmektedir.

3. Şiire göre hayatın tadı nasıl alınmalıdır? Açıklayınız.
Cevap: Hayatın tadı tabi ki aslında tersini kast etse de çalarak, çırparak, haram yiyerek, birden fazla kişiye gönül vererek çıkarılır. Burada böyle söyleyerek aslında eleştiri yapmaktadır.

4. Dördüncü dörtlükte dize sonundaki kelimeler neden tam söylenmemiştir? Belirtiniz.
Cevap: Çünkü bu dörtlükte daha çok dize olduğunu ama o kısımların atlandığını görürüz.

5. Şiirdeki dörtlüklerde geçen kafiye ve redifleri bulunuz.

delicesine: -ecisene’ler zengin kafiyedir.
sesine:

Gülmememiz kötü şeydir Emmoğlu: -il’ler tam kafiye -mememiz kötü şeydir Emmoğlu kısımları ise rediftir.
Bilmememiz kötü şeydir Emmoğlu:

kabına: -ap’lar tam kafiye -ına’lar rediftir.
sabuna:
cebine:

para: -re’ler tam kafiyedir.
göre:
töre:

6. Şiirde geçen “Emmoğlu” sözcüğü yöresel bir söyleyiş özelliği mi göstermektedir? Şair neden böyle bir söyleyişe başvurmuş olabilir?
Cevap: Şiirde daha sıcak ve samimi bir kullanım oluşturmak ve okuru daha çok etkilemek için bu gibi yöresel bir söyleyişe başvurduğunu söyleyebiliriz.

7. Şiirdeki açık ve örtük iletileri tespit ediniz.
Açık ileti: Bu dünyada her türlü kötü şeyi yapmak ancak bu şekilde mutlu olunabileceği anlatılmaktadır.

Örtük ileti: Şiirde aslında eleştirilen bir görüş var. O da bu düzende kendini bozmazsan ahlaksız olmazsan hiç bir şey elde edemezsin anlayışıdır.

8. Okuduğunuz şiirin genel anlamda doğal, toplumsal veya bireysel gerçeklikle ilişkisini değerlendiriniz.
Cevap: Şiir, genel anlamda toplumun halini ortaya koyarken gerçekçi bir şekilde bireyin bu toplum içindeki yıkık halini, ahlakı değil de parayı seçen o tarafını eleştirmektedir.

9. Okuduğunuz şiirin yazıldığı dönemin sosyal, dinî ve toplumdaki duygu, anlayış ve zevklerini düşünerek şiiri değerlendiriniz.

10. Okuduğunuz şiirin yazıldığı dönemdeki siyasi, sosyal, askerî, dinî, ekonomik, kültür vb. gibi unsurları da dikkate alarak şiirdeki millî, manevi ve evrensel değerler ile sosyal ögeleri belirleyiniz.
Cevap: Şiirde evrensel duyguların ağır bastığı kısımlar insanların aslında doğruyu değil de hazlar doğrultusunda yanlışın peşinden gitmesi eleştirilirken milli olarak ise günümüz toplumumuzun içinde bulunduğu çürümeden bahsedilmektedir.

11. Okuduğunuz şiiri şairin, bağlı olduğu edebî dönem, gelenek, topluluk açısından değerlendirerek edebiyat, sanat ve fikir akımlarının şiire yansımalarını belirleyiniz.
Cevap: Bu şiirde şairin Cumhuriyet Sonrası toplumcu gerçekçilik bağlamında bir temasının olduğunu söyleyebiliriz. Ayrıca toplum hayatını derinden etkileyen her şey edebiyatın konusu olmuştur. Toplumsal yaşamda karşımıza çıkan siyasal gelişmeler, savaşlar, göçler, din ve medeniyet değişiklikleri gibi unsurlar edebiyat ile toplum arasındaki ilişkinin önemini belirtir. Bu şiir de bu çatışmaları ortaya koyar.

1. Etkinlik

Aşağıdaki tabloyu uygun şekilde doldurunuz.

Yayla Dumanı Şiiri - Emmoğlu Şiiri

Benzerlikler: İki şiirde de sade bir dil, dörtlükler, kafiye ve ahenkli söyleyiş, hece ölçüsü gibi kullanımlar benzemektedir.

Yayla Dumanı Şiiri - Emmoğlu Şiiri

• Tema: İlk şiirin teması doğa iken Emmoğlu şiiri ise insana yöneltilen eleştiriyi konu alır.
• Dil ve Anlatım: İlk şiir daha doğa ile ilgili benzetmelerden faydalanırken ikinci şiir ise daha çok insana ait benzetme sanatlarının kurulması bakımından farklılık taşır.

2. Etkinlik

Âşık Ruhsati’ye ait bu şiir ile Emmoğlu şiirini ait oldukları gelenek bakımından karşılaştırınız. Aşağıdaki tabloyu uygun şekilde doldurunuz.

Âşık Ruhsati’nin Şiiri Ait Olduğu Gelenek: Aşık Ruhsati’nin ait olduğu gelenek Halk edebiyatının aşık edebiyatı kısmıdır. Bu gelenekte açık bir söyleyiş ve ahenkli bir şiir göze çarpar.

Emmoğlu Ait Olduğu Gelenek: Emmoğlu şiiri ise daha çok Cumhuriyet Sonrası bireysel şiirin özelliklerini taşımaktadır. Şairler bu dönemde daha kapalı bir anlatıma ve bireysel bir tarza sahiptir.

3. Etkinlik

Seçtiğiniz bir şiiri sınıfta ses akışına uygun bir şekilde okuyunuz. Ses akışına dikkat etmenin duyguları yansıtma konusundaki etkisini tartışınız.