Başbakanlığın yeni YÖK tasarısına üniversitelerin öğrenci alımı ile ilgili yeni bir ek yapmak için çalışmalara başladığı Ankara'da konuşulmaya başlandı.

Buna göre üniversitelerin öğrenci alım kriterleri yeniden düzenlenecek ve üniversiteler öğrencilerini ABD'deki sisteme benzer bir sistemle alacak.
Kısaca hedeflenen sistemi size anlatayım: Şu anda ülkemizde öğrenciler ÖSYM'nin yaptığı merkezi sınavlara giriyor sonra yine ÖSYM aracılığıyla tercih yapıp bir yere yerleşiyorlar. Peki bu sistem başarılı mı? Bu sistemin başarılı tarafı sınavların tek merkezden ve sorunsuz çözülmesi sistemin yanlışı ise merkezi yerleştirme, yani ÖSYM öğrencileri ölçmeli ama yerleştirme işlemi bir kariyer planlama işi olduğu için ÖSYM'nin yerleştirme yapması oldukça sağlıksız bir iş bunu kabul etmeliyiz.
Yıllarca söyledim ÖSYM bu yerleştirme işleminden dolayı sıkıntılar yaşadı oysa bu ÖSYM'nin asli işi değildir. ABD'de de sınav yapan bir sürü kurum var, bunların işi sınav yapıp öğrenciye bir skor vermek. Öğrenciler bu skorları istediği gibi kullanabiliyor. Zira üniversiteler de bu skorları baz alarak öğrenci kabul ediyor.
Şimdi yeni YÖK yasa tasarısına eklenmek istenen değişikliğe göre, üniversiteler öğrencilere hem sınav yapacak hem de öğrencileri yerleştirecek. Yani üniversiteler kendilerine başvuru yapan öğrencileri sınava alabilecek sınavdan sonra da onları kendi kriterlerine göre yerleştirebilecek.
Öğrenciler bölümlere değil fakültelere (yani ana alanlara ) başvuracak. Bu durumda ekonomi, iletişim, mühendislik, sağlık, hukuk, turizm gibi alanlara başvuran öğrenci buradan bir yıl temel eğitim aldıktan sonra ikinci yılın başında bölümünü seçebilecek. Öğrencilerin fakülteye kabulünde sadece sınav sonucu değil lise öğretmenlerinin görüşü, başarı durumu, yetenekleri de dikkate alınacak.
Şimdi eminim yukarıdaki öneriyi okuyunca birçoğunuz çok güzel demişsinizdir. Ana hatları ile katıldığım veya katılmadığım bir sürü bölümü var. Öncelikle üniversitelerin sınav yapması doğru değil çünkü bu iş onların uzmanlık alanına girmiyor. Sınav merkezi olmalı, tabi içeriği ve şekli değişebilir. Örneğin açık uçlu sorular sorulabilir. Yine fakülte bazlı kabule gelince zaten şu anda da üniversitelerde bu şekilde bölüm değişikliği ve ortak programlar uygulanıyor. Zaten bu öneri bence de uygun bir öneri, çünkü liselerde çocuklar eksik yönlendirilerek geldikleri için doğru seçimleri yapamıyorlar.

***
Önerinin son kısmına gelince beni sıkıntı basıyor. Burada oldukça süslü cümleler var ama uygulamada neler neler olur. Öğretmenin görüşü kısmına kocaman "?" koymak istiyorum. Neye göre öğretmen görüşü, şu anki yapıyı bir düşünün hangi öğretmen bu görüşü verebilir veya verirse nasıl bir şey çıkar ortaya. Öğrencinin yetenek kısmına kesinlikle katılıyorum ama hangi lise müfredatı veya sistemi bu yeteneği ortaya çıkaracak orası biraz muamma.
Önerinin en sakat tarafı uygulamanın öncelikle seçilen birkaç üniversitede de başlaması sonra yayılması yönünde ki burası bence çok adil olmaz. Çünkü bu sistemi doğru yapılandırıp üniversitelerin geçmesini sağlamak daha adil olur. Yine önerinin başka bir yönü öğrencilerin birden fazla üniversiteye ve fakülteye başvuru yapma hakkı olması, buranın da doğru organize edilmesi lazım. Maddi durumu kötü olan şehir şehir gezemeyen, başvuru yapamayan öğrenciler olacaktır. Bu durumda her öğrenci için adil ve uygun bir başvuru süreci olmalıdır.
Kısacası bu değişikliğin daha yeni konuşulmaya başlandığını biliyorum. Kimse kızmasın yemek piştikten sonra ona müdahale etmek mümkün olmuyor. Ben daha yemeği yapmaya başlamadan önce yardımcı olmak istedim. Bu arada ABD'de son tartışma "üniversitelere öğrencileri merkezi yerleştirme ile alsak daha mı iyi olur. Çünkü şimdiki yöntemde fakir çocuklar bazı yerlere başvuru yapamıyor" şeklinde. Ne diyelim dünya işte...