N. Hartmann’ın varlık katmanına göre bilinç ve özgürlük kavramlarını değerlendiriniz

N.Hartmann’a göre, farklı niteliklerde olan varlık alanlarını anlayabilmek için evreni bir bölümüyle değil, bütünüyle ele almalı; olaylar ve olgular arasındaki varlık bağlantılarının araştırılması gerektiğini savunur. Ayrıca mantıkçı filozoflar gibi mantık açısından doğru olan her şeyin doğru olamayacağını savunur. Bu nedenle bilginin doğasının bilinmesi gerektiğini ve dolayısıyla varlık biliminin gerekli olduğu savını ileri sürer.

Hartmann, çeşitli varlıkların anlaşılabilmesi için aralarındaki ilişkinin incelenmesi gerektiğini söyleyerek varlıklar arasında olan dört katmandan bahseder. Bu katmanlar; Tinsel katman, ruhsal katman, organik katman ve inorganik katmadır.

Tinsel katmanla daha çok felsefe ilgilenir ve bu katmanda insanın düşünce, özgürlük, din, kültür, ahlak gibi ruhsal yaşantılar vardır. Ruhsal katmanda ise insanlar ve hayvanlar bulunur. Hepsi bilinçli olmasa da bu katmanda da bilinçli yaşantılar bulunur. Bu katmanla daha psikoloji bilimi ilgilenmektedir.

Tüm açıklamaların sonucunda Hartmann, özgürlük ve ahlakın olabilmesi için Tanrı’nın varlığı kabul etmez. Ona göre eğer Tanrı varsa özgürlük ve ahlakın değeri düşer ve insanı çok aşağı bir varlık haline sokar. Bu nedenle insanın bilincini kullanarak evrendeki herzeyi incelemeli ve bilimsel temellere dayandırmalıdır. Ancak bu şeklide insanın özgürlüğünden bahsedilebilir.