10. Sınıf Semih Ofset Felsefe Sayfa 149-154 Cevapları

3. ÜNİTE ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME ÇALIŞMALARI

A. Aşağıdaki açık uçlu soruları yanıtlayınız.

1. Reel ve ideal varlık nedir? Örnek veriniz.

Reel varlık : İnsan bilincine bağlı olmadan var olanlar. Gerçekte, nesnel olarak var olanlar: Gerçek varlık, gerçekliğini nesnelerden, olaylardan, kişilerden alan; belli bir zaman ve mekanda var olandır. 
İdeal varlık : İnsanların zihinlerinde oluşturdukları kavramlardır

2. “Bir nehirde iki kez yıkanılmaz.” sözü ile ne anlatılmak istenmektedir?

Yani zaman akışkandır ve geriye dönük değil ileriye doğrudur. Bu zamanda hiç bir an yenidne gelmeyecek biricik andır.

3. Bilgimizin kaynakları nelerdir? Sıralayınız.

Akıl, duyularımız hislerimizdir.

4. Kurmaca ve gerçeklik arasında ne gibi farklılıklar söz konusudur?

Kurmaca: yazınlarda öğretmek, eleştirmek ve mesaj kaygısı taşımaktan çok daha öte sanat eseri oluşturmak, özgürleştirmek, felsefi bir yol çizmek, keşfetmeyi sağlamak, yakalamak amaç olarak algılanabilir. Bir sanat eseri yalnızca akılla değil, duygularla ve bedenle de anlaşılabilir. Aslında sanatın kendisi ruhun, bedenin ve düşüncenin algılarını anlatmak için kullanılan bir dildir. Öykü anlatmak, kısacası bu sistem, kim olduğumuzu sorma ve söyleme yoluyla içinde yaşadığımız toplumları bir arada tutmamızı sağlar ve bir bireyin kim olduğunu, yaşamın ondan neler isteyebileceğini ve bu isteklere nasıl karşılık verebileceğini keşfetmek için kullanabileceği en iyi araçlardan birisidir.
Gerçeklik: Edebi olarak gerçekliği var olan olay, durum, kişi,mekan ve zaman kavramlarıyla anlatabilmemiz mümkündür.Yazınlarda öğretmek, eleştirmek veya bir mesaj iletme kaygısı vardır, örneğin makale de de kanıtlama kaygısı vardır ve gerçeklik ilkesine göre ele alınır. Yukarda bahsettiğim Kurmacanın tam tersi özelliklere sahiptir

5. Bilim ve felsefe arasında nasıl bir ilişki vardır? Açıklayınız.

Felsefe tümel bir bilgiye dayanır, varlığı bütünselliği içinde ele alır. Bilim ise varlığı parçalara ayırarak inceler.  Bilim varlığın özü ile değil, olay ve olgular arasındaki neden – sonuç ilişkisi ile ilgilenir. Varlığı anlamak için “nasıl?” sorusunu sorar

6. İnsan eylemlerinde özgür müdür? Neden?

İnsanın yaptığı eylemlerinde özgür olup olmaması o eylemden dolayı onun iç dünyasında bir rahatsızlık duyup duymamasından kaynaklanır. Bir eylem gerçekleştiğinde gerçekleştiren kişiye manevi olarak sıkıntı veriyorsa o eylemin gerçekleşmesinde tam manasıyla özgür değildir. Eylemi gerçekleştirmeyi dilemiştir ve gerçekleştirmiştir ama o eylemden tatmin olmamıştır

7. Din felsefesinin temel sorularını belirtiniz.

1) Tanrı’nın varlığını kabul edenler.

2) Tanrı’nın varlığını kabul etmeyenler

8. Siyaset felsefesinin temel kavramları nelerdir? Sıralayınız.

9. Egemenliğin kaynağına ilişkin görüşleri açıklayınız.

Egemenlik Kaynağına Göre Yönetim Şekilleri

Monarşi : Egemenliğin bir aileye ait olmasıdır.

Mutlak Monarşi : Egemenliğin bir tek kişiye ait olmasıdır.

Teokrasi : Egemenliğin dine dayandırılmasıdır.

Oligarşi : Egemenliğin bir zümreye ait olmasıdır.

Cumhuriyet: Hakimiyet halktadır.

10. Estetik tavır ne demektir? Örnek veriniz.

İnsanın estetik bir nesneye, nesnenin her türlü amacını bir kenara koyarak kendisi için bakmak (algılamak adına algılamaya yönelmektır).

11. Doğadaki güzellik ile sanattaki güzellik aynı mıdır? Açıklayınız.

Cevap:Hayır değildir, doğadaki sanatçının yaptığı özel resimdir. Doğanın kendisinde var olan izlenimleri  taklit eden sanatçı aynı zamanda doğanın güzelliğini de anlatmış olur.

B. Aşağıdaki cümleleri Doğru (D) veya Yanlış (Y) olarak işaretleyiniz.

C. Aşağıdaki kavramları bırakılan boşluklara doğru biçimde yerleştiriniz.

etik • gerçeklik • ideal varlık • reel varlık • teoloji • egemenlik • doğruluk • taklit septisizm • ütopya • nesnel • bilinçli

1 REEL VARLIK varlığı duyumsanabilen, dış dünyada var olan varlıklardır.

2. İnsan zihninde var olan, dış dünyada var olmayan varlıklara İDEAL VARLIK denir.

3 SEPTİSİZM doğru bilginin mümkün olmadığını savunan felsefedir.

4. “İnsan akıllıdır.” bilgisinin nesnesiyle örtüşmesine DOĞRU denir.

5. Bilimsel bilginin NESNEL olması sonuçlarının herkes için aynı olmasıyla İlgilidir.

8. Ahlak felsefesi insanın BİLİNÇ eylemlerini sorgulayan felsefe dalıdır. TEOLOJİ bilimi; bir inancı temellendirmeye çalışırken din felsefesi bütün dinleri araştırır.

9. Filozofların ideal toplum hakkında yazdığı eserlere ÜTOPYA adı verilir.  EGEMENLİK devletin ternel niteliklerinden biridir.

10. Platon ve Aristo’ya göre sanat doğanın TAKLİT edilmesidir.

Ç. Aşağıdaki çoktan seçmeli soruların doğru seçeneklerini işaretleyiniz.

1. Nihilizme göre varlık yoktur. Nihilizm sadece varlıkla ilgili bir karşı çıkış değil aynı zamanda etik, politik ve epîstemolojlk bir tutumdur. Yani nihilizme göre ne doğru bilgiyi gösteren sağlam bir kanıt, ne insanın ahlaki olarak izleyeceği doğru bir ahlaki tutum ne de hangi siyasi düzenin daha iyi olduğu gösteren bir kanıt vardır. İnsan ne bir şey bilebilir ne varlığını ispatlayabilir ne de herhangi ahlaki ve politik bir tutum izleyebilir.

Paragrafa göre aşağıdakilerden hangisi nihilizm için söylenemez?

A) Çok yönlü bir felsefî tutumdur.

B) Erdemli davranmayı amaçlar.

C) Politik görüşü ile anarşizme yaklaşır.

D) Varlığın var olmadığını savunur.

E) Kesin bilgi sahibi olduğumuzu reddeder.

Cevap: B

2, Bir baskıcı köleleri zincirlerle zorlayabilir fakat gerçek bir siyaset onları kendi fikirlerinin zincirleriyle çok daha güçlü bir biçimde bağlar. Bunun ilk halkası aklın sabit düzlemine bağlıdır. Dokusunu bilmezsek ve onu kendi eserimiz sanırsak bu bağ daha da güçlü olur. Umutsuzluk ve zaman demirden ve çelikten yapılmış bağları kemirir ama fikirlerin alışılmış birliğine karşı hiçbir şey yapamaz. Bunu yalnızca daha da sıkılaştınrlar ve beynin yumuşak liflerinin üzerinde sağlam imparatorlukların sarsılmaz temeli atılmış olur.

Paragrafta vurgulanan temel düşünce aşağıdakilerden hangisidir?

A) Kölelik her zaman var olmuş bir kurumdur.

B) Köleliğin temelinde insan bedenine hükmetme yatar.

C) Beden üzerindeki denetimin yerini bugün akıl ve ruh üzerindeki denetim almıştır.

D) Bedeni kontrol etmek için ağır cezalar ve hükmetme biçimleri geliştirilmelidir.

E) İnsan köleliğin sonuçlarını öngörmemiştir.

Cevap: C

3-sanatın temelinde “mirnesis” yani taklit vardır. Sanatçı idealin kopyası olan dünyadaki nesneleri kopya etmeye çalışır. Zatsn kendisi kopya olan dünyadaki nesnelerin yeniden kopya edilmesi bizi gerçekten uzaklaştırır. Sanatçı gerçeğin yerine kopya edileni ikame etmeye çalışır. Bu nedenle sanatçının sitede yari yoktur

Paragrafa göre Flaton’ım sanat görüşü hakkında aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

A) Platon sanatın temelinde taklit olduğunu düşünmüştür

B) Platon’a gere sanatçı gerçeğin kopyalarını yeniden üretir.

C) Platon, sanata ve sanatçıya yükseli bir değer vermemiştir

D) Platon sanatın ahlaki bir kaygı ile üretildiğini savunmuştur

E) Platon’a göre sanat insanı gerçeklen uzaklaştırır

Cevap: E

4. Bilim felsefecisi Thonıas Kahrı’a (Tamıs Kur.) göre bilimsel etkinliğin paradigma öncesi ve paradigma sonrası olmak üzere iki değişik düzeyi vardır. Herhangi bir bilim dalı paradigma oluşturmadan önce dağınık bir dizi faaliyete sahip olabilir 3u etkinlikler paradigma sayesinde düzenli ve kendi içinde tutam hâle getirilirler. Paradigma, sadece çalışma tekniklerini, disiplinin temel varsayımlarını değil bunların yanında söz konusu varsayım ve yöntemlerin doğruluğuna ilişkin bilim insanları topluluğunun ortak inançlarım da içerir

Paragrafa göre T Kuhn’un paradigma kuramı için aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

A) Paradigma öncesi dönemde bilim dağınık ve amaçsız bir dizi etkinliktir

B} Paradigma bilimsel etkiıdiHeri ortak bir çerçeveye bağlar.

C) Paradigma bilim irsanisnm ortak bir dünya görüşü etrafında birleştirir

D) Paradigma öncesi dönemde yapılan çalışmalar yetersizdir

E) Paradigmaların oluşmasında bilim insanlarının katkısı yoktur

Cevap: A

5, Sofistler Eski Yunan felsefesinin en tartışmalı isimierindendir. Gezici öğretmenler olan sofistler, para karşılığında insan icra bilgelik dâhi! bilim ve felsefe öğretirler. Sofistler bütün insanların doğuştan eşit olduğunu da savunmuşlardır. Sofistler, bilgi konusunda ise şüphecidirler. Her zaman ve her yerde geçeni sağlam bir bilgiden kuşku duyarlar. Onlara göre doğrunun ölçüsü insandır, insanın içince buiunâdğu koşullardır. “Hava üşüyen için soğuktur.” Koşullar değişirse doğru da değişir.

Paragraftan yola çıkarak sofistler hakkanda aşağıdakilerden hangisi söylenebilir?

A) Bilgi konusunda şüpheoldk, kesin bir bilgi olduğunu reddederler.

B) Varlığın kesin bir bilgisi olacağın! savunmuşlardır.

C} Ortak ahlaki yargıların var olduğunu düşünmüşlerdir.

D) Şüpheciliğin meydana getirdiği olumsuz sonuçlara karşı mücadele etmişlerdir.

E) Antik tsisefe içerisinde dogmatik Dir öğretici olarak görülürler.

Cevap: D

6, Sanatçı olan; olduğu gibi yansıtan bir taklitçi değildir. O, var olanı farklı bir biçimde farklı bir dıtle yeniden üretir. Bu etkinlik hayatımıza bakış açımızı etkileyen yeni bir anlam katar Örneğin şiir, şairin prizmasından geçeri duygu ve düşüncelerin bir yansımasıdır. Bu resim, ressamın karşısında gördüğü nesnelerden fazlasını renk ve biçimlerle bize yansıtır.

Buna göre aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşılabilir?

A) Sanat, nesnel bîr etkinliktir.

B) Sanat, yalnızca sanatçıyı ilgilendirir.

0} Sanat, doğadan bağımsızdır,

D) Sanat, özgün bir yaratmadır.

E) Sanat, bir oyundun

Cevap: D

7, “Âtinah!arf size saygı ve sevgim vardır ancak ben size değil, yalnız Tanrı’ya baş eğerim. Ömrüm ve kuvvetim oldukça da iyi biliniz ki; felsefe ile uğraşmaktan, karşıma çıkan herkesi buna yöneltmekten, felsefeyi öğretmekten vazgeçmeyeceğim. Karşıma çıkana, her zaman dediğim gibi gene şöyle diyeceğim: “Sen ki, dostum, AtinalIsın; dünyanın en büyük, kudretiyle, bilgeliğiyle en ünlü şehrinin hemşehrisinin. Paraya, şerefe, üne bu kadar önem verdiğin hâlde bilgeliğe, akla, hiç durmadan yükseltilmesi gereken ruha bu kadar az önem vermekten sıkılmaz mısın?”

Platon’un Sokrates’in Savunması eserinden alınan yukarıdaki metne dayanarak aşa- ğidakilerden hangisi Sokrates’in görüşleriyle uyuşmaz:?

A} Felsefe hakikati öğrenmenin bir yoludur.

B) Bilgelik ahlaki bir erdemdir.

O) Ün ve para sahibi olmak gerekir.

D) Asıl olan insanın iç görünüşüdür.

E) Kötülük cehaletten doğar.

Cevap: C

8. Din felsefesi ile teoloji biröirinden farklıdır. Din felsefesinin amacı dini felsefi açıdan inceleme konusu yapmaktır. Din felsefesi bütün dinlere eşit mesafededir, Amacı inanma veya inanmamaya kanıt aramak değil, vicdani bir duyguyu aklın bir parçası hâline getirmektir. Teoloji belirli bir dini teme! alır Amaç; dini anlamak, dinin haklılığını ispatlamaktır. Bunun yanında dinin ibadet, inanç ve sistematiğini yorumlamaktır.

Buna göre aşağıdakilerden hangisi teoloji ile din felsefesi arasındaki farklardan biri değildir?

Cevap: E

9. Kant İnsan eylemlerini ödev kavramına dayandırmıştır. Ahlaki olanın Ölçüsünıi ise şöyle dile getirmiştir1: “Öyle davran ki davranışının temeiin.de yatan ilke bütün insanlar için geçerli olsun,” Buna dayanarak insan ahlaki olan eyierni yapmalı fakat bunun karşılığında bir çıkar beklememelidir. Ahlaki olarak iyi olanı yapmak da tek başına yeterli değildir. Buna ilave olarak bütün bu eylemler “iyi niyetle” yapılmalıdır.

Buna göre Kant’ın etik anlayışı hakkında aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

A) Kant’a göre ahlaki eylemin amacı insanların mutluluğudur.

B) Kant’ın ödev ahlakının temelinde iyiyi isteme vardır.

C) Kant’a göre ahlak ödev duygusuna dayanır,

D) Kant’a göre bireysel fayda için yapılan eyiem ahlaki değildir.

E) Kant’a göre ahlaki erdem davranışlarda açığa çıkar.

Cevap: A

10. Doğru bilginin Kaynağının ne olduğu konusunda filozoflar farklı düşünmüştür. Rasyonalistlere göre doğru bilgi akla dayanmalıdır. Emprisitler içinse doğru bilginin kaynağı insan deneyimleridir. Kant, uzlaşmaz görünen bu iki görüşü yeniden ele aiıp akıl ve deneyimi birleştirmiştir. Pozitivizme göre doğru biigi bilimsel olgulara dayanır. Entuisyonizme göre sezgilerimiz bizi doğruya götürür. Pragmatizm’e göre ise doğru bilgi yararlı olan bilgidir.

Metinden hareketi© aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşılamaz?

Cevap: B

11. İnsan yaşamı için ekmek ve su ne kadar gerekli ise, bilgilerimizi sağlam temellere oturtabilmek de o kadar gereklidir. Bu anlamda ilk önce bilgimizin kaynağı oian şeyleri yani nesneleri tanımak zorundayız. Yoksa bilgimizin doğruluk değeri hakkında bir şey söyleyemeyiz. Felsefe tarihinde yer alan idealizm ve materyalizm bu konuda yapılan tartışmaların ne kadar önemli olduğunu bize göstermektedir.

Bu parçada sözü edilen konu aşağıdaki felsefe disiplinlerinden hangi ikisini ilgilendirmektedir’?

A) Ahiak felsefesi-Din felsefesi

B) Varlık felsefesi-Sanat felsefesi

C) Bilgi felsefesi-Bilim felsefesi

D) Varlık felsefesi-Bi!qi felsefesi

E) Bilgi feisefesi-Ahlak felsefesi

Cevap: D

Herakleitos, insanları, bilgi ile ilişkileri bakımından ikiye ayını’. Bunlardan birincisi anlamasını bilenler, diğeri ise anlamasını bilmeyenler Anlamasını bilenler her zaman araştıran kişilerdir. Bilemeyenler ise duymayan sağırlar gibidirler. Herakleiios’s göre İnsanların çoğu evrendeki yasayı görememektedir. Bunun temel nedeni bedensel buzlan çok fazla önemsem eleridir. Herakieitos’a göre insanın bilgi edinmesinde iki önemli kaynak vardır. Bunlar, gelenekler ve du yulardır. Fakat her ikisi de gözden geçirilmelidir.. Ona göre bilgiyi biriktirmek çok şey bilmek anlamına gelmemektedir. İnsan gelenek vs d uvü i ardan gelen bilgi lor; olduğu gibi kabul ediyorsa yanılgıya düşebilir. Bu nedenle insan her iki bilgi Kaynağını aktif biçimde sorgulayıp anlamlandırarak bilgeliğe ulaşabilir. Bilgeliğin temci amacı evrende hüküm süren Logos yasasını anlamak ve ona göre yaşamaktır.

1. Herakleitos’a göre bilgelik nasıl elde edilir? Değerlendirmişlerinizi aşağıya yazmız.

Cevap: Herakleitos, insanları bilgi durumlarından hareketle ikiye ayırır; anlamasını bilenler ve bilmeyenler. Araştırıcı kişiler anlamasını bilirlerken diğerleri ise sağır gibidirler, duysalar da anlamazlar onlar, varlıkları ile yoklukları birdir. Onlar yanı başlarında olan olağanüstü şeylerden bile haberdar değillerdir ve bunları ne doğru dürüst kavrayabilirler ne de hakkını vererek hayret edebilirler.

D. Aşağıdaki metni okuduktan sonra altta verilen sorulan cevaplayınız.

2. Metinde geçen felsefi terimler nelerdir? Aklarını çiziniz.

Cevap: Evrensel yasa, logos, bilgi, bilginin kaynağı gibi terimler kullanılmıştır.

3. Bu terimler felsefenin hangi disiplini iie ilgilidir? Aşağıdaki boş bumbara yazınız.

Cevap: Bilgi felsefesi ile ilgilidir.