Mustafa Kemal’in Kağnısı Metni Cevapları

MUSTAFA KEMAL’İN KAĞNISI METNİ CEVAPLARI

HAZIRLIK

1. “Kurtuluş Savaşı” ifadesi size neler çağrıştırıyor?
Ülkemizi ele geçirmek isteyen düşmanlara karşı yapılan destansı mücadelemizi, şehitlerimizi, Türk milletinin fedakarlığını ve azmini çağrıştırıyor.

2. “Millî Mücadele’de kahramanlık gösteren Türk kadınlarıyla ilgili bulduğunuz görselleri arkadaşlarınızla paylaşınız.
Bu görseller için internete Halide Edip Adıvar, Gördesli Makbule, Satı Kadın, Kara Fatma isimlerini yazabilirsiniz.

1. ETKİNLİK

Okuduğunuz şiirde geçen bazı kelimeler ve kelimelerin anlamları aşağıda verilmiştir. Bu kelimeleri, anlamlarıyla örnekteki gibi eşleştiriniz.

(Cephe) a) Üzerinde savaşın sürdüğü bölge.
(Yas) b) Ölüm veya bir felaketten doğan acı ve bu acıyı belirten davranışlar, matem.
(Kağnı) c) İki veya dört tekerlekli, dingili tekerlekle birlikte dönen öküz arabası.
(Ulu) ç) Erdemleri bakımından çok büyük, yüce.
(Mahzun) d) Üzgün.
(Nazar) e) Belli kimselerde bulunduğuna inanılan, kıskançlık veya hayranlıkla bakıldığında insanlara, eve, mala mülke hatta cansız nesnelere kötülük verdiğine inanılan uğursuzluk, göz.
(Çarık) f) İşlenmemiş sığır derisinden yapılan ve deliklerine geçirilen şeritle sıkıca bağlanan ayakkabı.

2. ETKİNLİK

Aşağıdaki soruları ”Mustafa Kemal’in Kağnısı” şiirine göre cevaplayınız.

1. Elif, kağnısına hangi ismi vermiştir?
Mustafa Kemal’in Kağnısı ismi verilmiş.

2. Elif, kağnısıyla ne taşımaktadır?
Cepheye mermi taşımaktadır.

3. Elif, asker içinde hangi özelliği ile nam salmıştır?
Hızlı olması ve çok yük taşıması ile nam salmıştır.

4. Kocabaş yere yığıldıktan sonra Elif ne yapmıştır?
Ona kalkması için yalvarmış ardından Kocabaş’ın yerine kendisi geçmiştir.

5. Şiirde geçen ”İnliyordu dağın ardı, yasla” sözüyle ne anlatılmak isteniyordu? Dağın arkasında ne yaşanmaktadır?
Dağın arkasında şiddetli çatışmalar yaşanıyor, askerlerimiz şehit oluyorlardı.

6. Günlük hayatınızdaki sorumluluklarınızı yerine getirirken karşılaştığınız sorunlara nasıl çözümler üretiyorsunuz?
Çözüm için etraflıca düşünüyorum. Büyüklerimden yardım alıyorum. Daha önce bu zorlukları yaşamış kişilerin tecrübelerinden yararlanıyorum.

3. ETKİNLİK

a) Okuduğunuz şiirin size çağrıştırdığı kavramları ve hissettirdiği duyguları yazınız.

Şiirin çağrıştırdığı kavramlar:

• savaş
• düşman
• zafer
• cephane
• zor şartlar

Şiirin hissettirdiği duygular:

• gurur
• azim
• fedakarlık
• vatan sevgisi
• umut

b) Yazdığınız bu kavramlardan yola çıkarak aşağıdaki cümleyi tamamlayınız.

Şiirin ana duygusu: Vatan sevgisi, azim ve fedakarlık.

4. ETKİNLİK

Okuduğunuz şiirin kahramanı kimdir? Bu kahramanın fiziksel ve kişilik özelliklerini şiire göre belirleyerek ilgili yerlere yazınız.

5. ETKİNLİK

5. Elifin yerinde siz olsaydınız Kocabaş öldükten sonra ne yapardınız?

Cevap: Ben olsam ben de Elif gibi yapardım. Yüklerdim sırtıma yükü kahramanlara destek olmaya devam ederdim.

6. ETKİNLİK

Aşağıdaki dizelerde altı çizili kelimelerin eş anlamlılarını bulunuz. Bu kelimeleri birer cümlede kullanınız.

Çabuk giderdi, çok götürürdü Elifçik,
Hızlı: Hızlı hızlı yürüyordu.

Kınalı ellerinden rüzgâr geçerdi, daim:
Devamlı: Devamlı olarak rüzgar eserdi.

Uzak cephelerin acısıydı gıcırtılar,
Irak: Irak cephelerde savaşmışlardı.

Nam salmıştı asker içinde.
Ün: Ün salmış her yere.

Bu kez yine herkesten evvel almıştı yükünü,
Önce: Önce onu görmüştüm.

Kocabaş, çok ihtiyardı, çok zayıftı,
Yaşlı: Yaşlıydı amcası hem de çok.

7. ETKİNLİK

Şiirde geçen “iyceden iyceden” ifadesini günümüz Türkçesinde nasıl söylersiniz? Şair, bu şekilde niçin kullanmış olabilir?
Yavaş yavaş olarak söylerdim. Şair bu şekilde o günün halk dilini halkın konuşmasını şiirde işlemek okurun o günleri daha iyi anlamasını sağlamak için kullanmak istemiş olabilir.

8. ETKİNLİK

Şiirden alınmış aşağıdaki dizeleri okuyunuz.
Kınalı ellerinden rüzgâr geçerdi, daim;
Toprak gülümserdi çarıklı ayaklarına.

a) Bu dizelerde insana ait davranışlar gösteren varlıkları ve gösterdikleri bu davranışları yazınız.
İnsana ait davranış gösteren varlıklar: rüzgar, toprak
Gösterdikleri davranışlar: toprağın gülümsemesi, rüzgarın geçmesi

b) Siz de aşağıdaki örnekten yararlanarak cümleler kurunuz.

Güneş, bu sabah bizlere sımsıcak gülümsüyordu.
Güneşin insanlara küstüğü bir zamandayız.

Nergis, zarif bir balerin gibi kollarını uzatmıştı.
Yufka yürekli bulutlar yavaş yavaş ağlamaya başladı.”

9. ETKİNLİK

Aşağıdaki görselleri inceleyiniz.

1. Görsellerde dikkatinizi neler çekmiştir?
Vatan için mücadele eden yokluklar içinde bu vatanın kurtuluş ve kurulmasında rol oynayan kahramanlar dikkatimi çekti.

2. Görsellerle “Mustafa Kemal’in Kağnısı” şiiri arasında nasıl bir ilişki vardır?
İkisinde de bu vatan mücadele eden Halktan kişilerin verdikleri mücadele anlatılmaktadır. İkisinde de bu ülkenin yokluklar içinde nasıl kurulduğunu görürüz.

3. Görsellerden ve “Mustafa Kemal’in Kağnısı” şiirinden yola çıkarak Kurtuluş Savaşı’nda Türk kadınının fedakârlıklarını ve sorumluluklarım anlatan bir konuşma yapınız.
Kurtuluş Savaşı erkek, kadın, genç ve yaşlı herkesin düşmanla mücadele ettiği bir savaş olduğu için bizde vatan, devlet ve millet olma ülkü ve duygularının harekete geçmesini sağlar. Kadınlarımızın bazıları, cehpeye cephane taşımış, bazıları askere kıyafet örmüş, bazıları yaralıların yaralarını sağmış ve bazıları da bizzat cepheye giderek düşmanla çatışmıştır. Düzenli orduda muharip asker olarak görev alan kadınların sayısı oldukça sınırlıdır. Ancak gönüllü birliklerde ve çetelerde çok sayıda kadın savaşa katılmıştır. Bu şekilde Kurtuluş Savaşının kazanılmasında önemli bir rol oynamışlardır. Bu yüzden onlara minnet ve saygı borcumuz sonsuza dek sürecek.

10. ETKİNLİK

a) Aşağıdaki dizenin sonunda hangi noktalama işareti kullanılmıştır? Bu işaretin kullanılma sebebi nedir?
Nazar mı değdi göklerden, ne?
Soru işaretidir. Soru anlamı olan cümlelerin sonuna konulur.

b) Aşağıdaki cümleleri noktalama işaretlerine dikkat ederek okuyunuz. Soru işaretinin kullanım özelliklerini dikkate alarak ilgili açıklamayla eşleştiriniz.

1. Kurtuluş Savaşı’nda Türk kadının payı nedir? (c)
2. Cephedeki asker başını kaldırdı:
— Adınız?
— Erzurumlu Seher. (a)
3. Şerife Bacı (? -1921) Kurtuluş Savaşı’nda yaşlı kadın ve erkekler ile birlikte İnebolu’da bulunan cephanelerin Ankara’ya götürülmesinde çocuğu ve kağnısıyla yer aldı. (b)

a) Soru bildiren ancak soru eki veya sözü içermeyen cümlelerin sonuna konur.
b) Bilinmeyen, kesin olmayan veya şüpheyle karşılanan yer, tarih vb. durumlar için kullanılır.
c) Soru eki veya sözü

11. ETKİNLİK

Okuduğunuz “Mustafa Kemal’in Kağnısı” adlı şiiri kendi cümlelerinizle hikâyeleştiriniz.

Mustafa Kemal’in Kağnısı

Kurtuluş Savaşı zamanlarıydı. Herkes varını yoğunu cepheye yollamıştı. Oğullar, babalar, herkes cephedeydi. Kadınlar da savaşa katkı sağlıyordu. Kimi cephane üretiyor, kimi cephane taşıyor, kimi yaralılara bakıyordu.

Elif de cepheye kağnısıyla mermi taşırdı. Hatta kağnısına “Mustafa Kemal’in Kağnısı” derdi. Bir gün yine kağnısıya yola çıkmıştı. Yolun ortasında Kocabaş ismini verdiği öküzü duruverdi. Yere yığıldı. Elif çok üzüldü fakat yapacak bir şey yoktu. Elif kendini öküzün yerine kağnıya koştu. Yola devam etti.

İşte, böylece Kurtuluş Savaşı işte böyle fedakarlıklarla kazanıldı.

BİR SONRAKİ DERSE HAZIRLIK

1. Atatürk’ün vatan sevgisi ve liderlik özelliklerini yansıtan veciz sözlerini araştırınız.

• Türk vatanı bir bütündür, parçalanamaz.”
• Vatanın her karış toprağı, vatandaşın kanıyla ıslanmadıkça terk edilemez”
• ”Vatanımın toprağı temizdir; elimi ve elimizi kirletmez!..”
• “Türklerin vatan sevgisi ile dolu göğüsleri, düşmanların melun ihtiraslarına karşı daima bir duvar gibi yükselecektir”
• “Yurt toprağı, sana herşey feda olsun. Kutlu olan sensin.”

2. “Millî Mücadele yıllarında yaşamış olsaydınız vatanımızın düşman işgalinden kurtulması için neler yapardınız?” konulu bir konuşma hazırlayınız. Konuşmanızdan önce prova yapmayı unutmayınız.

VATAN AŞKIM

Vatan için canımızı, kanımızı, malımızı kısacası her şeyimizi hiç tereddüt etmeden vermek feda etmek bizim vatana olan borcumuzdur.

Vatan gibi kutsal hiç bir şey yoktur. Çünkü insanın vatandan daha değerli hiç bir şeyi yoktur. İnsan vatanını bir kez kaybetmeye görsün o zaman anlıyor vatan için ölmenin ne olduğunu. Milli Mücadele döneminde yaşayan biri olsaydım cepheye cephane taşır, cephede savaşır, yaralılara müdahale eder kısacası ne gerekiyorsa yapmaya çalışırdım. Hatta vatanım için canımı bile feda etmekten çekinmezdim.