Milli yas nedir, hangi durumlarda ilan edilir

Ulusal yas veya millî yas, bir ülkenin halkının büyük bölümü tarafından yerine getirilen yas tutma ve anma eylemlerinin gerçekleştirildiği gün. Bu günler o ülkeden veya başka bir yerden önemli bir kişinin veya kişilerin ölümü, cenazesi veya bunların yıl dönümü nedeniyle hükûmetler tarafından ilan edilir. Ayrıca, bir ülkede gerçekleşen doğal afet, facia, kaza, savaş veya terör saldırısı sonrasında da ulusal yas ilan edilebilir. Bayrakların yarıya indirilmesi yaygındır.

Ulusal yas günlerinde bayrak neden yarıya indirilir

Bayrağı yarıya indirme geleneği 17. yüzyılda başlamıştır. Bazı kaynaklara göre bayrak indirmenin temelinde "görünmez bir ölüm bayrağına" yer açmak bulunmaktadır.
Türk bayrağı, 10 Kasım 1938'de sabah saat 9'u 5 geçe ölen Mustafa Kemal Atatürk'ün anısına, her 10 Kasım'da, 09:05 ile gün batımı arasında yarıya indirilir. Diğer zamanlarda hükümet, Türk siyasetinin ana figürleri anısına saygı işareti veya ulusal yas esnasında bayrağın yarıya indirilmesi kararlaştırılabilir.

Böyle bir karar verildiğinde, tüm hükümet binaları, ofisler, devlet okulları ve askeri üsler bayraklarını yarıya indirmektedir.

Ankara'daki Büyük Millet Meclisi'ndeki bayrak, durum ne olursa olsun asla yarıya indirilmez, Mustafa Kemal Atatürk'ün anıt mezarının yer aldığı Anıtkabir'deki bayrak ise sadece 10 Kasım'da yarıya indirilir. Yarıya çekilecek bayrak öncelikle tam yüksekliğine yükseltilmeli, daha sonra ise direğin yarısına indirilmelidir.

Milli yas ilan edilen bazı olaylar

11 Eylül saldırıları kurbanları için ABD, İsrail, Kanada, Fransa, Hırvatistan, Güney Kore, Japonya, Çin, Bulgaristan, Çek Cumhuriyeti, Polonya, Romanya, Arnavutluk, Vietnam, Birleşik Krallık ve İrlanda’da ulusal yas ilan edildi.

2009 L’Aquila depremi kurbanları için 10 Nisan 2009’da İtalya’da bir günlük yas ilan edildi ve bayraklar yarıya indirildi.

2010 Polonya Hava Kuvvetleri Tu-154 Kazası kurbanları için Polonya, Brezilya, Kanada, İspanya, Çek Cumhuriyeti, Estonya, Gürcistan, Macaristan, Letonya, Litvanya, Moldova, Romanya, Rusya, Sırbistan, Slovakya, Türkiye ve Ukrayna’da yas ilan edildi.

2011 Norveç saldırıları kurbanları için 24 Temmuz 2011’de Danimarka, Finlandiya, İsveç, İzlanda ve Norveç’te ulusal yas ilan edildi.

2014 Soma Faciası kurbanları için Türkiye’de 13-15 Mayıs, KKTC’de 15-16 Mayıs ve Pakistan’da 15 Mayıs tarihlerinde ulusal yas ilan edildi.

2014 Güneydoğu Avrupa Sel Felaketi kurbanları için Sırbistan’da 21-23 Mayıs ve Bosna-Hersek’te 20 Mayıs tarihlerinde ulusal yas ilan edildi.

2014 İsrail-Gazze çatışması’nın Filistinli kurbanları için Filistin’de 21-23, Türkiye’de 22-24, KKTC’de 22-24 ve Pakistan’da 24 Temmuz 2014 tarihlerinde ulusal yas ilan edildi ve tüm bayraklar yarıya indirildi.

MH 17 sefer sayılı uçak kazası kurbanları için Hollanda’da 23 Temmuz 2014’te ulusal yas ilan edildi.
AH 5017 sefer sayılı uçak kazası kurbanları için Fransa’da 28-30 Temmuz 2014’te ulusal yas ilan edildi.
2014 Peşaver okul saldırısı kurbanları için Pakistan’da 3 gün, Türkiye’de 17 Aralık tarihinde ulusal yas ilan edildi.

2015 Ankara saldırısı’nın ardından Türkiye’de 10-12 ve KKTC’de 11-13 Ekim 2015 tarihlerinde ulusal yas ilan edildi.
2016 Brüksel saldırıları’nın ardından Belçika tarafından üç gün ulusal yas ilan edildi.
2016 Atatürk Havaalanı'na yapılan bombalı saldırılar sonrasında milli yas ilan edildi.