Lise Tercihi yaparken nelere dikkat etmek gerekir

YEP puanları artık açıklandı ve artık kaygıyı, stresi bir kenara bırakıp en doğru tercihin nasıl yapılacağı ile ilgili çalışmaların başlaması gerekiyor. Yüzdelik dilimler üzerinden tercih yapılması dikkat edilmesi gereken noktalardan biri. Ancak yüzdelik dilim ve puanlar arasında ters orantının olduğunu da unutmamak gerekiyor. Örneğin 470 2014 TEOG’da %3lük yüzdelik dilime girerken 2015’te %2 lik yüzdelik dilime denk gelebilir. Yüzdelik dilim sıralamanızın yüzde olarak ifadesidir. MEB sizin Türkiye'de veya ilde kaçıncı olduğunuzu değil bunun yüzde olarak ifadesini vermiştir. Kısacası Taban puanlar her yıl değişebilir ancak yüzdelik dilime göre tercih yapmak daha sağlıklıdır. Yalnız yüzdelik dilimlerde değişebilir. Okul kontenjanları, yeni açılan okullar, bazı okul türlerini değişmesi, okul kapanması gibi durumlar yüzdelik dilimlerde değişmeye neden olacaktır.

TERCİH DÖNEMLERİ:
İlk yapılan açıklamada TEOG puanıyla öğrenci alacak özel okullar tercih dönemi 24 Haziran – 5 Temmuz olarak açıklanmıştı. Sonuçların geç açıklanması bir sıkışıklığa yol açacakmış gibi görünebilir. Ancak 29 Haziran – 5 Temmuz arası da tercih için yeterli bir süredir. Geç kalındı, yetiştiremeyeceğiz gibi düşünceler velilerimizin boşa zaman harcamasına ve asıl odaklanması gereken noktaları gözden kaçırmasına neden olabilir. Bu telaşa kapılmadan yalnızca tercih listesine odaklanmakta fayda var.
 
Devlet liseleri için ise 6- 16 Temmuz arasında tercihler alınacak. 16 Temmuz saat 13.00’e kadar yapılacak.
 
NAKİL DÖNEMLERİ:
Geçen yıl tek olan nakil tercihleri taslak kılavuzda 5'e çıkarılmıştı. Kılavuzun son halinde bu sayı 3'e indirildi. Ayrıca nakil işlemlerindeki boş kontenjan şartı da kaldırıldı. Yeni sistemle veliler artık istediği okula nakil başvurusu yapabilecek. Okullar daha sonradan kontenjan açabilecekler. Nakiller Yerleştirmeye Esas Puan (YEP) üstünlüğüne göre yapılacak.
 
TEOG Tercihlerinde Dikkat Edilmesi Gerekenler
2013-2014 eğitim öğretim yılından bu yana yapılan Temel Öğretimden Ortaöğretime Geçiş (TEOG) Sınavının ilk yılında özel okula kayıt yaptırmak isteyenler için ayrı bir buton açılmadığından bazı sıkıntılar yaşanmıştı. Yüzdelik dilimlere çok fazla öğrenci biriktiği için çok iyi puanlar dahi açıkta kalabilmişti. Ancak bu yıl özel okullar için açılacak buton sayesinde bu yığılmaların önüne geçilecek ve yerleştirmede öğrenciler tüm okul türlerini içeren 25 okula kadar tercihte bulunabilecekler. Öğrenci velileri, okulların genel ve özel başvuru şartlarına dikkat ederek, istek sırasına göre farklı il ve ilçelerdeki okullarda dâhil olmak üzere okul türlerine göre 25 okul tercihi yapabilecekler. Tercihler bir defa yapılacak.  İnternet adresinden tercih işlemleri için giriş yapıldığında, tercih işlemleri ekranında, "Özel okula kayıt yaptırdım tercih yapmayacağım" ve "Tercih Yapmak İstiyorum" butonları seçenek olarak sunulacak. Tercih yapacak adaylara, 25 okul tercihini gösteren ekran açılacak. Ancak, özel okula kayıt yaptırdım tercihini seçenlere okul tercih ekranı açılmayacak. Özel okullara kesin kayıt yaptıranlar da tercih sistemine dâhil edilmeyecek.
 
Okul seçerken nelere dikkat edilmeli
 
Ev ve okul mesafesi
Bu şart her zaman ilk sıralarda yerini alır. Çünkü seçeceğiniz en iyi okul evinize yakın olan okuldur. Yalnız tercih yaparken ilçe mi okul mu tercihi yaptığınıza dikkat etmekte fayda var. Çok daha iyi bir okul uzak diye yazmamak yerine farklı çözüm yolları aramakta fayda olacaktır.
 
Derslik Mevcudu:
Yeni çıkan kararla Anadolu Liselerinde derslik sayıları 34’den 40’a çıkarıldı. Birçok velinin dikkatinden kaçan bir noktadır bu. Derslik mevcutları okulları gezdiklerinde velilerin sorması gereken ilk sorular arasında yer almalı.
 
Eğitim müfredatı
Seçeceğiniz her lise size farklı kariyer planları sunuyor. Öğrenim göreceğiniz üniversiteye ve mesleğe göre lise seçmek; olmazsa olmaz maddeniz olmalı. Seçeceğiniz her lisenin size farklı kariyer planları sunduğu gerçeğini unutmamak gerek. Ağırlıklı olarak mühendis yetiştiren Alman Ekolü Okullar, daha çok siyasal bilimler mezunu veren Fransız Ekolü Okullar bunun en güzel örneklerinden bazıları. Çocuğunuz Tıp ya da Sağlık Bilimi seçecekse doğru lisenin Fen Lisesi olduğu şüphesiz.

Ancak bir kolej seçimi ile karşı karşıyaysanız bu sınıflandırmayı yapmak sizin yapacağınız araştırmaya kalıyor. Seçeceğiniz lisenin eğitim müfredatının öğrencinin üniversite sonrasındaki hedefleriyle ilişkilendirilebilir olması önemli. Bu anlamda, bir lisenin mezunlarının hangi yükseköğretim programlarına yerleştiğini internetten dikkatle incelemeniz gerek.
 
Tercihleri yalnızca akademik başarı ile sınırlandırmamakta da fayda var. Sosyal Etkinlikleri ne kadar, sınava nasıl hazırlıyorlar, rehberlik birimi okulda nelerde görevli, öğrencimle okulda kim ne kadar ilgilenecek, teknolojiyi kullanan bir okul mu, yurtdışı ile bağlantıları nedir, sertifikasyonun değeri artarken öğrenciler yaptıkları etkinliklerle sertifikalandırılıyorlar mı, uluslararası işbirlikleri, yabancı dil eğitimi, anne baba eğitimleri ne kadar sıklıkta ve ne düzeyde, uygulanan testler ve envanterler var mı gibi sorular okul yöneticilerine sorularak detaylı bilgiler alınabilir.
 
Fiziki yapı
Fiziki yapının o kurumda verilen eğitimin kalitesini arttırmaktadır. Öğrencinin derslerde öğretmenle daha fazla akademik temasta bulunabilmesi adına sınıfların kalabalık olmaması, öğrencinin öğrendiğini uygulayıp pekiştirebileceği ve böylece öğrendiğini kalıcılık düzeyine taşıyabileceği laboratuvar mekânlarının olması, dersliklerin konforlu yüksek tavanlı ferah ve ışık alan odalar olması, öğrencilerin sosyal özelliklerini geliştirebileceği sanat ve spor alanlarının olması iyi bir eğitim için önemli unsurlar.
 
Üniversite başarısı
Üniversite başarısı bir lisenin başarısını gösterir. İyi bir lise tercihinde amaç iyi bir üniversiteye yerleşmektir. Okulun bu süreci destekleme adına yaptığı çalışmalar, öğrenci koçluğu programları, etütler, sınavlar, bunların veliye geri bildirimi, her seviyede öğrenciyi kazanma konusunda okulun rehberlik birimi işbirliğiyle izlediği eğitim politikaları, üniversite hazırlık sürecinde öğrencinin yarıştan kopması, motivasyonunun düşmesi gibi beklenmedik sorunlar noktasındaki çözüm yöntemleri önemlidir.
 
Yabancı dil
Dünyaya ayak uyduran, dünya vatandaşı yetiştiren okullar özellikle yabancı dil eğitiminde çok iyi olmalıdırlar. Yabancı dil olarak yalnızca İngilizce ile sınırlı kalmayan öğrencilerin farklı dilleri tanımalarına olanak sağlayan liselerin seçilmesi gerekir. Sonradan Anadolu lisesine dönüşen liselerde yabancı dil kredisi eski Anadolu liselerine oranla çok daha düşüktür. Uluslararası üniversite işbirliklerine önem veren, sertifikasyon programlarına önem veren, birlikte çalıştıkları işbirlikçilerinin kim olduğuna kadar dikkat edilmesi gereken noktalar mevcut.

Sosyal faaliyetler
Öğrencinin kendini tanımasına, zayıf yönlerini güçlendirmesine, güçlü yanlarını kontrol edebilmesine, inisiyatif kullanmasına, sorumluluk almasına, ekip çalışmasına uyum sağlamasına imkan sağlayan, özgüvenini yükseltecek, arkadaş ilişkilerini kuvvetlendirecek faaliyetlin çokluğu en az akademik başarı kadar önemli. Kendini gerçekleştiren bireyler hayat başarısına sahip kişilerdir. Hayat başarısı da yalnızca akademik başarı ile gelmez. Okul tercihlerinde yalnızca velilerin değil öğrencilerin de tercih sürecinde aktif olarak rol almaları gerekir. Geleceklerine yön verirken onların isteklerini göz ardı etmemek ve değerli olduklarını hissettirmek akademik başarıdan çok daha önemli.