İnsan-Allah (c.c.) ilişkisinde duanın yeri ve önemi

Sözlük anlamı ile dua “çağırmak, seslenmek, istemek, yardım talep etmek” demektir. Dinî bir terim olarak ise, insanın bütün benliğiyle Allah’a yönelerek maddî ve manevî isteklerini O’na arz etmesidir. Temeli, insanın Allah’a hâlini arz etmesi ve O’na niyazda bulunması olduğuna göre dua, Allah ile kul arasında bir irtibattır.
Duada daima tâzim (Allah’ı yüceleme) ve tâzimle birlikte istekte bulunma anlamı vardır. Dua aynı zamanda zikir ve ibadettir. Böylece duada biri zikir ve saygı, diğeri de dilek olmak üzere iki unsur hep yan yana bulunur. Bu sebeple Hz. Peygamber (s.a.s.), “Dua, ibadetin özüdür.” (Tirmizî, Deavât, 2) buyurmuştur. Aynı sebeple en önemli ibadet olan namaz, dua (salât) kelimesiyle ifade edilmiştir (En’âm, 6/52; Kehf, 18/28). Diğer bir âyette de, “De ki; duanız (kulluğunuz) olmasa Rabbim size ne diye değer versin.” (Furkân, 25/77) buyurulmak suretiyle insanın ancak Allah’a olan bu yönelişiyle değer kazanabileceği belirtilmiştir. Duanın sadece Allah’a yöneltilmesi; Allah’tan başkasına, putlara veya kendilerine üstün nitelikler izafe edilen başka yaratıklara dua ve ibadet edilmemesi Kur’an’da ısrarla vurgulanmıştır (Şuarâ, 26/213; Kasas, 28/88).

Dua insanın kendini yarattığına inandığı Allah’a karşı duygu ve düşüncelerin iletilmesidir. Dualarla ile insanoğlu Allah’a kendisini yakın hissederek içindekileri haykırır. İnsanlar içinden oldukça önemli bir duygudur. Zira dualar sayesinde insanlar kendisiyle yüzleşip gerçeklerini görürken ne kadar aciz bir varlık olduğununda farkına varır.

Dualar ile Allah’a istediklerimizi, başımıza gelmesini istemediklerimizi hatta her türlü duygu ve düşüncelerimizi iletiriz. Sonuç olarak Allah biz insanların dualarına, haykırışlarına ihtiyacı yoktur. Şüphesiz o yaradandır ve üstündür. Bu nedenle dua sadece onun yarattıklarının kendi ihtiyaçları için ortaya çıkmıştır.

Dua insan ile Allah’ı birbirine yaklaştırır. Namaz gibi duada Allah ile yaradanın buluşma anıdır. Samimi bir şekilde yapılan dualar Allah tarafından duyulur.