Hukukun üstünlüğü nedir

Hukukun üstünlüğü, temel olarak hukukun bir topluluktaki veya ülkedeki yayılmışlığını ve yetkisinin yüksekliğini ifade eder. Özellikle de devlet ve hükûmet yetkisini elinde tutanlara karşı üstünlüğünün altı çizilir. Hukukun üstünlüğü ayrıca, her vatandaşın hukukun muhatabı olabileceği anlamına da gelir.

Hukukun üstünlüğü, bir Hukuk ilkesi olarak; devletin bütün eylemlerinde hukuka bağlı olmasını ve hukuki sınırlara riayet ederek gerçekleştirmesini ifade eder. Hukukun üstünlüğü prensibi ancak bağımsız bir yargı mekanizması ile mümkün olur.

Hukukun amacı

• Toplumsal düzen ve barışı sağlamak
• Toplumsal ihtiyaçları karşılamak
• Toplumda eşitliği sağlamak
• Özgürlüğü sağlamak
• Adaleti sağlamak
• Güvenliği sağlamak

Hukukun üstünlüğü ulusal otoriter ile vatandaşlar, ülke halkı, dernekler, kuruluşlar gibi diğer özel aktörler arasındaki ilişkilerde uygulanan bir ilkedir. Örnek vermek gerekirse, kanunların nasıl çıkarılması gerektiğini, bir suçun zanlılarına nasıl muamele etmek gerektiğini ve vergilerin nasıl tahsil edileceğini düzenler.

Kısaca ifade etmek gerekirse, hukukun üstünlüğü hem yönetilenler ile yönetenler arasındaki ilişkiler için geçerlidir, hem de ister gerçek isterse de kurum ya da dernek gibi tüzel kişi, tüm özel kişiler arasındaki ilişkiler için.