Dekstrin nedir, nerede oluşur

Dekstrinler nişasta ya da glikojenin hidrolizi ile üretilen düşük moleküler ağırlıklı bir karbonhidrat grubudur. Dekstrinler α-(1→4) ya da α-(1→6) glikosidik bağları ile bağlanmış D-glikoz birimlerinin polimer karışımlarıdır.

Dekstrinler, insan vücudunda sindirim esnasında ve maltlaştırma ile, mayşeleme sırasında amilazlar gibi enzimler kullanılarak, ya da asidik koşullar altında kuru ısı uygulanarak (piroliz ya da kavurma) nişastadan üretilebilir. Pişirme işlemi sırasında ekmek yüzeyi üzerinde görülen ve ekmeğin tat, renk ve gevrekliğine katkıda bulunan ikinci yöntem endüstriyel olarak kullanılmaktadır. Isıyla üretilen dekstrinler pirodekstrinler olarak da bilinir. Asit koşul altındaki kavurma sırasında nişasta hidrolize olur ve kısa zincirli nişasta parçaları α-(1,6) bağlarla bozunmuş nişasta molekülüne kısmen bağlanarak yeniden dallanır.

Dekstrinler kısmen ya da tamamen suda çözünür, düşük viskoziteli optikçe aktif çözeltiler veren beyaz, sarı ya da kahverengi toz halindedirler. Çoğunlukla, kırmızı bir renk veren iyot çözeltisi ile tespit edilebilir; eritrodekstrin (dekstrin kırmızı renklidir) ve akrodekstrin (renk vermez) olarak ayrılır. Çok az asit katılırak ya da asit katılmadan nişastanın kavrulmasıyla elde edilen beyaz ve sarı dekstrinlere İngiliz zamkı denir.

Hidroliz işleminin gerçekleşmesi zorlu bir aşamadır. Hidroliz işleminin olabilmesi için su ile bir etkileşimde bulunan kimyasalın bir şekilde suyun içine geçmesi gerekir. Yoksa elektroliz işlemi gibi bir işlem olmayan hidrolizde, suyun parçalanması gibi bir durum mevcut olmayıp, daha çok sıvı fazda oluşan çoğu zaman da dinamik olan bir denge mevcuttur. Bazı zamanlarda hidroliz işlemi suda çözünme ile tam olarak örtüşür. Bu işlem elektrik enerjisi ile de yapılabilir. Hidroliz işlemi bir asit için uygulanıyorsa suda çözünen asitin iyonlaşma sabiti olan Ka ve suyun iyonlaşma sabiti olan Ksu yardımıyla bir çözeltinin pH'ı hesaplanabilir.