9. Sınıf Sonuç Türk Dili ve Edebiyatı 4. Ünite Masal Fabl Ünite Sonu Ölçme ve Değerlendirme Cevapları

ÜNİTE SONU ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME CEVAPLARI

9.  Sınıf Sonuç Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı Sayfa 130 Cevabı

A. Aşağıdaki soruları yukarıda verilen parçaya göre cevaplayınız.

1. Fablın bağlamından hareketle “yolu yordamı, şahane, boğazında kalmak” kelime ve kelime gruplarının anlamlarını söyleyiniz.

• yolu yordamı: yöntem bilmek
• şahane: muhteşem
• boğazında kalmak: istediği olmamak

2. Fablın vermek istediği ileti (öğüt) nedir?

Korku ile lüks yaşamaktansa fakir ama huzurlu yaşamak iyidir. 

3. Fablda kişileştirilen varlıklar nelerdir? Yazarın bu kişiler üzerinden eleştirdiği durum nedir?

Cevap Tarla faresi ile şehir faresi

4. Fablın bölümlerini üzerinde gösteriniz.

• Giriş: Tarla faresi ile şehir faresinin tanışması
• Gelişme: Yemek yemek için eve geçmeleri
• Sonuç: Tarla faresinin geldiği yere dönmesi

5. Fablın masal ile benzer ve farklı yönlerini maddeler hâlinde söyleyiniz.

Fabl ve masal arasındaki benzerlikler 

• Her ikisi de olay çevresinde gelişen edebi bir türdür.
• İkisinde de olağanüstü ve hayali mekanlar vardır.
• İkisinde de belirsiz zaman vardır.
• İkisinde de hakim anlatıcı vardır.
• İkisinde de öyküleyici ve betimleyici anlatım türleri kullanılır.

Fabl ve masal arasındaki farklılıklar 

• Masallar olağanüstü kişiler yer alırken fabllarda kahramanlar insan dışı varlıklardır.
• Masallar tekerlemeyle başlarken fabllarda bu durum söz konusu değildir.
• Fablların sonunda genelde küçük bir hayat dersi verir. Masalda ise klasik “mutlu son” vardır, iyiler her zaman kazanır.
• Masallarda nasihat söz konusu değilken fabllarda nasihat, ders verme söz konusudur.
• Masallar düz yazıyken fabllar şiir veya düz yazı şeklinde olabilir

6. Fablda anlatılan olaylar nerede ve ne zaman geçmektedir?

Bilinmeyen bir zaman ve mekanda geçmektedir. Ancak mekan olarak şehir faresinin yaşadığı ev ayrıntılı olarak geçmektedir. 

7. Fabldan edat, bağlaç ve ünlem türünden kelimelere -varsa- örnekler gösteriniz.

Tarla faresi de peşinden dizesindeki de bağlaçtır. 

8. Fabldaki üç nokta, virgül ve noktalı virgülün işlevlerini belirleyiniz.

• üç nokta: Bitmeyen cümlelerin sonuna konulur.
• virgül: Benzer görevdeki kelimeleri ayırmak için kullanılmıştır.
• noktalı virgül: çoğunlukla kendi içinde virgülle ayrılmış grupları birbirinden ayırmak ve sıra cümleleri birbirinden ayırmak için; virgülden kuvvetli, noktadan zayıf bir duraksama işareti olarak kullanılır. 

9.  Sınıf Sonuç Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı Sayfa 131 Cevabı

B. Aşağıdaki yargılar, yukarıda verilen parçaya göre doğru ise cümlelerin başına “D”, yanlış ise “Y” yazınız.

• Anlatmaya bağlı metin türlerinden biri olan masaldan alınmıştır. (D)
• Varlık kadrosunda hem olağan hem de olağanüstü kişiler vardır. (D)
• Olay ve kişiler belli olmasına rağmen zaman ve mekân belli değildir. (D)
• Hem kahraman anlatıcı hem de ilahi bakış açısıyla söylenmiştir. (Y)
• Anlatılan olay gerçek olduğundan anlatıcı da gerçek kişidir. (Y)
• Ancak o anda Şehrazat şafak söktüğünü görmüş, ruhsatlı konuşmasını kesmiş.” ifadesinden anlaşıldığı üzere olay anlatımına başka bir gün devam edilecektir. (D)
• “Balıkçı ‘Doğrusu küpe girişini gözümle görmedikçe buna asla inanmam!’ demiş.” ifadesinden hareketle masalın düğüm bölümünden alınmış denilebilir. (D)
• “İfrit, Yüce Tanrı’nın adını işitince çok heyecanlanmış, şaşakalmış, ‘Sorabilirsin, ben de doğru olarak yanıt vereceğim.’ demiş.” cümlesinde bağlaç kullanılmıştır. (D)

C. Aşağıdaki cümlelerde boş bırakılan yerleri uygun ifadelerle doldurunuz.

1. Türk halk masalları anonim bir özellik gösterir yani söyleyeni belli değildir.
2. Dinleyiciyi masalın olağanüstü dünyasına alıştırmak için söylenen kısmına tekerlemeler denir.
3. Masallarda zaman ve mekan belirsizdir.
4. “Biyografi, masal, tiyatro, deneme, eleştiri” türlerinden sadece masal anlatmaya bağlı
edebî metinler içerisinde yer alır.
5. Masallarda ve fabllarda dil sanatsal/şiirsel işlevde kullanılır.
6. Masallarda belirli davranışlar sergileyen, zihniyeti ve çevreyi temsil eden, benzerleri diğer eserlerde de bulunan kalıplaşmış kahramanlara tip denir.
7. “Kirpikleri ok gibi olup görenlerin kalbinde yara açarmış.” cümlesine gibi edatı benzerlik anlamı katmıştır.

9.  Sınıf Sonuç Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı Sayfa 132 Cevabı

Ç. Aşağıdaki çoktan seçmeli soruları cevaplayınız.