9. Sınıf Öğün Türk Dili ve Edebiyatı Sayfa 124-126 Cevapları

4. Ünite Değerlendirme Çalışmaları

1. Aşağıdaki cümlelerde boş bırakılan yerlere uygun sözcükleri yazınız.
Cevap: masal; dinî ve millî; periler, devler, cinler; fabl; Keloğlan’dır.

• Halk tarafından oluşturulan genellikle olağanüstü olayların anlatıldığı kuşaktan kuşağa aktarılan yazı masal denir.
• Masallar dinî ve millî motifler içermez.
• Masal kahramanları periler, devler, cinler gibi olağanüstü kişilerdir.
• Kahramanları hayvanlar ve bitkiler olan, sonunda bir öğüt veren hikâyelere fabl denir.
• Türk masallarında en tanınmış masal kahramanı Keloğlan’dır.

2. Aşağıda verilenleri birbirleriyle doğru şekilde eşleştiriniz.

La Fontaine Masalları → Şehir Faresi ve Tarla Faresi
Grimm Kardeşler Masalları → Pamuk Prenses ve Yedi Cüceler
Andersen Masalları → Kibritçi Kız

3. Masalla ilgili aşağıda verilen bilgilerden hangisi yanlıştır?
A) Bir tekerlemeyle başlar.
B) Masalın sonunda iyiler kazanır.
C) Anonimdir.
D) Olayın geçtiği yer ve zaman bellidir.
E) Kahramanlar olağanüstü özellikler gösterir.
Cevap: D

4. Aşağıdakilerden hangisi masalların bölümlerinden biridir?
A) Döşeme B) Kişiler C) Mekân D) Olay örgüsü E) Zaman
Cevap: A

5. Bir masaldaki tekerleme bölümünün esas görevi aşağıdakilerden hangisidir?
A) Dinleyicilerin dikkatini farklı bir yöne çekmek
B) Dinleyicileri masala hazırlamak
C) Dinleyicileri eğlendirmek
D) Dinleyicilerin hayal gücünü artırmak
E) Söz oyunları yapmak
Cevap: B

6. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde masal ve fablın karşılaştırılması sırasında bir yanlışlık yapılmıştır?
A) Her ikisinde de teşhis (kişileştirme) sanatına yer verilebilir.
B) Her ikisinde de olayın geçtiği yer gerçek mekândır.
C) Her ikisinde de olağanüstü olaylar anlatılır.
D) Fablların sonunda ders vermek amaçlanır, masalların özellikle böyle bir amacı yoktur.
E) Her ikisi de dinî ve millî motifler taşımaz.
Cevap: B

“Az gittim uz gittim… Dere tepe düz gittim. Çayır çimen geçerek, lale sümbül biçerek; soğuk sular içerek altı ayla bir güz gittim. Bir de dönüp ardıma baktım ki, ne göreyim, gide gide bir arpa boyu yol gitmişim!..”
7. Yukarıdaki parça masalın hangi bölümüne ait olabilir?
A) Düğüm bölümü B) Çözüm bölümü C) Dilek bölümü
D) Serim bölümü E) Tekerleme bölümü
Cevap: E

“Belime bir hamam peştamalı bağlayıp çakımı bulmak için karpuzun içine girdim. Çok büyük ve kalabalık bir şehir gördüm orada. O şehrin çarşısına gittim. Aşçı dükkânında bir dinar verdim, biraz çorba satın aldım ve içmeye başladım. Çorba o kadar lezzetliydi ki kâsesini bile yaladım. Kâseyi o kadar yaladım ki inceldi, inceldi neredeyse delinecekti.”
8. Aşağıdakilerden hangisi bu metnin bir masaldan alındığım gösteren unsurlardan biri değildir?
A) Anlaşılır bir dil kullanılması
B) Belirsiz mekân
C) Belirsiz zaman
D) Olağanüstü olay
E) Olağanüstü kahraman
Cevap: A

9. Aşağıdaki masallarda yer alan ana karakterler ve onların sembolize ettiği değerler eşleştirme sinin hangisinde yanlışlık yapılmıştır?
A) Üvey anne-eziyet, zulüm
B) Üvey kız kardeş-kıskançlık
C) En küçük kardeş-ihanet, kötülük
D) Ak sakallı dede-iyilik, yardım
E) Keloğlan-şans, zekâ
Cevap: C

Kavak ağacı bir gün dayanamamış ve demiş ki rüzgâra:
— Yahu rüzgâr kardeş, nesin sen? İki de bir esip beni neden rahatsız ediyorsun?”
10. Bu metinde yer alan edebî sanat aşağıdakilerden hangisidir?
A) Açık istiare B) İntak C) Kapalı istiare
D) Mecazımürsel E) İrsalimesel
Cevap: B

11. Aşağıdakilerden hangisinin fabl türünde eseri yoktur?
A) Beydeba B) Ezop C) Eflatun Cem Güney
D) La Fontaine E) Orhan Veli Kanık
Cevap: C

12. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “Burası güzel bir yer ama ıssız.” cümlesindeki “ama” bağ’ lacının kullanımıyla özdeş bir kullanım vardır?
A) Kitabı alabilirsin ama okuyacaksın.
B) Büyük ama çok büyük bir evi var.
C) Çok mücadele etti ama birinci olamadı.
D) Seninle gelirim ama işim biterse.
E) Bu arabayı alırım ama biraz ucuz verirsen.
Cevap: C

13. Aşağıdakilerden hangisinde “için” edatı cümleye “amaç” anlamı katmıştır?
A) Konseri yakından izlemek için erkenden konser alanında sıraya girdik.
B) Film görsel efektlerden eser taşımadığı için izleyenleri hayal kırıklığına uğrattı.
C) Edebî eleştiri yapmak zor bir iş olduğu için kimse eleştirmenliğe kalkışmıyor.
D) İçli türkülerle beslenen bir toplum olduğumuz için eğlence yerlerinde de acı türkülerle eğleniyoruz.
E) Ailede üniversiteyi okuyan biri olmadığı için diğer kardeşleri de okumamış.
Cevap: A

14. Aşağıdaki cümlelerde geçen ünlemlerden hangisi seslenme bildirmez?
A) A benim güzel kardeşim, niçin haber vermedin?
B) Haydi sen de bizimle gel!
C) Hey gidi günler hey! Kıymetini bilemedik.
D) Hey arkadaş! Hesabı ödemeden gidemezsin.
E) Ey benim gözü yaşlı anam!
Cevap: C