12. Sınıf Meb Türk Dili ve Edebiyatı Sayfa 40 Cevapları

METNI ANLAMA VE ÇÖZÜMLEME

1. Okuduğunuz metinde geçen “Bir sürü ipe sapa gelmez şeyler hatırlarım da bunları hatırlaya- mam.”, “İstasyonlar birer kapalı kutudur.” cümlelerinde altı çizili kelime gruplarının anlamlarını kullanıldıkları cümlelerin bağlamından hareketle tahmin ediniz. Tahminlerinizi TDK’nin Türkçe Sözlük’ünden kontrol ediniz.

İpe sapa gelmez: Akla yatmayan, birbirini tutmayan, saçma sapan şeyler
kapalı kutu: niteliği, ne olduğu bilinmeyen…

2. Okuduğunuz metinde “istasyon” ve “tren”, anlatıcının duyguları üzerinde nasıl bir etki bırakmıştır?
Cevap: İstasyon anlatıcıda yalnızlık, hasret, hüzün, acıma, geçmişi hatırlama, bir daha kavuşamayacak hissi, daha önce fark etmediği ayrıntıları fark etme gibi etkiler bırakıyor. Trenleri ise hasretleri, arzuları yüklenip giden araçlar olarak görüyor.

3. Metinde geçen “Tiktakların gürültüsünün bittiği yerden inceden bir düdük sesi kopuyor.” cümlesinde yazar, işitsel ögelere yer vermiştir. Siz de metinden, çeşitli duyularla algılanan ayrıntıların geçtiği cümleler gösteriniz.

Karanlıkta bir gece kuşu öter, yahut bir cırcır böceği…(İşitme)
Taş duvarda delik açmış bir serçenin yuvasını o zaman görürüm. (görme)
Uzaklardan gelen bir koku-belki de leylak- ıslak ıslak yayılıyor. (koklama)
Yanımda, yapyakınımda giderdi, bir de elimi tutardı usulcana. (dokunma)
4. Metinde geçen “İstasyonlar birer kapalı kutudur.”, “Her tren hasretler, arzular yüklenir gider.” gibi örtük ifadeler, metnin dil ve anlatımını nasıl etkilemiştir? Siz de örtük ifadelere metinden örnekler gösteriniz.

Cevap: Metindeki örtük ifadeler dil ve anlatımın çağrışıma açık, soyut ve edebi özellikler kazanmasını sağlamıştır

Örtük ifadeler:

• Alır sizi uzaklara götürür.
• Şerit gözünüzün önünden ağır aksak geçer.
• Orada bir devir kapanır, bir devir açılır habersiz.

5. Metinde, yazarın tren istasyonunda tasvir ettiği insan manzaralarına günümüzdeki istasyonlarda da rastlayabilir misiniz? Düşüncelerinizi nedenleriyle söyleyiniz.
Cevap: Günümüzde de tren istasyonlarında sevdiklerini uğurlayan, onlarla kucaklaşan, ağlaşan, hüzünlenen insanlarla karşılaşabiliriz.

6. Metinden hareketle kahramanın ruh hâli ile zaman ve mekân arasındaki ilişkiyi açıklayınız.
Cevap: Kahraman istasyonlara diğer yerlerden farklı bir anlam yüklemektedir. Özellikle seçtiği bu mekan, anlatıcının ruh halini yansıtmada önemli bir işlev görmektedir.

7. Anlatıcının okuyucuyu hikâyeye dâhil etmek istediği bölümleri metinde gösteriniz.
Cevap: Yazar şu bölümlerle okuyucuyu hikaye dahil etmektedir: “Tren gittikten sonra istasyonda hiç kalmadınız ise bir seferlik kalın. Vakit gece yarısını geçmiş olsun, herkes dağılsın. Satıcılar paketlerini toplayıp gitsinler. Her şey yerini bekçi düdüklerine bıraksın. Siz de sevdiğiniz birini uğurlamış olun, belki de ardından ağlamış olun. Yağmur yağmış, her yer ıslanmış olsa bile, yine oturacak bir yer bulun…”

8. Metinden, Türk toplumunun millî ve manevi değerleriyle örtüşen bölümleri gösteriniz.
Cevap: Yolcu uğurlama, el öpme, askere verilen değer, zayıf ve güçsüze acıma vb…

9. Metindeki anlatım biçimi ve anlatım tekniklerini belirleyerek aşağıdaki şemalara yazınız.

Anlatım biçimi: Öyküleyici, betimleyici anlatım.
Anlatım teknikleri: İç konuşma, geriye dönüş, anlatma tekniği.