12. Sınıf Eksen Yayıncılık Din Kültürü Sayfa 154-155 Cevapları

Aşağıdaki açık uçlu soruları cevaplayınız.

1. Hinduizm’in doğuşunu ve gelişimini ana hatlarıyla açıklayınız.

Hinduizm Brahmanizm’in genişlemiş, yerli inançlarla asimile olmuş ve dış etkiler aracılığıyla yeni bir şekle bürünmüş halidir. Hinduizm, bazen Vedizm şeklinde de adlandırılan Brahmanizm’i kapsamakla birlikte ondan çok daha geniş bir alanı içeren özelliklere sahiptir. Hinduizm evreleri genel olarak kutsal metinler ve doktrinlerin gelişimi ölçüt alınarak adlandırılmıştır.Bu doğrultuda Hinduizm’in oluşum süreci dört gruba ayırmak mümkündür.

Brahmanizm (Vedizm) Dönemi : (M.Ö 1500- M.Ö 2000) Bu dönem Brahmanizm Upanişadlar’ ın yazımı ile birlikte yavaş yavaş tek tanrılı inanç haline dönüşmüş ve Hint moneteizminin temelini oluşturmuştur.Brahmanizm’in dönem sonuna doğru önemini yitirmesi Hinduizm doğuşunun temelini oluşturmuştur.

Sentez Dönemi  M.Ö.2000- M.S.100) Bu dönemde Budizm’in güçlenmesi  Brahmanizm’in etkinliğinin azalmazına neden olur. Brahmanizm etkinlik alanı kırsal alanlara kayar ve buralarda yerli dinlerle karışma süreci başlar. Pek çok yerel inacın Brahmanizm’e etki etmesinin yanı sıra Budizm ve Janizm de bu dönemde Brahmanizm’e katkıda bulunmuştur. Hayvanlar ile ilgili inançlar,coğrafi mekan ile ilgili inançlar ve yoga ibadeti Hiduizm’e girmiştir.Budizm’in inziva hayatından Jainizm’in ise hiçbir canlıyı öldürmeme(ahimsa) yasasından etkilenmiştir.Ayrıcabu dönemde Mahabharata ve Ramayana gibi destanlar ve Puranalar gibi kutsal metinlerin ortaya çıktığı dönemdir.

Modern Hinduizm’in Doğuşu : (M.S. 100-1500) Bu dönemde Hinduizm oluşum sürecini tamamla çabası içindedir. Bu evrenin en belirgin özelliği’’ insanın reenkarnasyon döngüsünden ve ıstıraptan yalnızca ferdi olarak kurtulabileceği (atmanana)inancı yerine insanların toplu olarak kurtuluşa ulaşabileceği (lokasamgraha)inancının önem kazanmasıdır’’ Böylece Hinduizmgeniş kitleleri kurtuluşa götüren bir araç kimliği kazanmıştır. Bu anlayış değişimi ibadet sisteminin de değiştirmesine neden olmuş, inziva kavramı yerini yogaya bırakmıştır.Ayrıca bu dönemde felsefe okulları açılmış bunlardan başlıcaları ise Mimansa, Vedanta, Sankhya, Yoga, Nuya ve Vaişişeka’dır.

Modern Hindu Düşüncesi : (1700- Günümüz) Geleneksel Hindu inançları halen değişime uğramktadır. Bunun en önemli nedeni ise modernizm ve batı etkisidir.Budönemde birçok reformist Hinduizm’i kendine göre yorumlayıp kendi oluşturduğu bu anlayışı dünyaya yayma çabası içine girmiştir. Ram Hohan Roy dönemin ilk reformcusu olmakla birlikte Dayanand Sarasvati, Ramakrişna Paramahamsa, Narendranath Datta ve Vinoba Bhave diğer reformular arasındadır.Modern bir Hindu’ya göre Hinduizm denilen sistem Brahmanizm, Budizm, Janizm ve Sih dinlerini içine alacak kadar geniş ve evrensel bir tanım içermektedir.

2. Budizm’deki karma inancını açıklayarak Hinduizm’dekinden farkını yazınız.

 Özet olarak Budizm’de Tanrı inancı yoktur çünkü Tanrı anlayışı Anicca ve Anatta kavramlarına terstir. Hinduizm’de Tanrı inancı varken Budizm’de yoktur Hindular aşkın ve içkin olan her yerde var olan, hem yaratıcı hem de yaratılışın kendisi olan ve pek çok şekilde tezahür edebilen, farklı şekillerde adlandırılan, her şeyi, bütün canlıları ve evreni kapsayan, bütün canlıların kalbinde “üst ruh” olarak var olan tek Tanrı’ya inanır.  Hinduizm’de Tanrı yani yaratıcı vardır her yerde ve her şeydedir, insan ruhu da Tanrı’nın bilincinin çok ufak bir parçasıdır yani Tanrı okyanus ise bir insan ruhu okyanustan bir damladır.

3. Konfüçyüs kimdir? Bilgi veriniz.

 Büyük Çin bilgesi, filozof, siyasal yönetici ve Çin tarihinde resmi din olarak kabul edilen öğretilerin kuramcısı Konfüçyüs, M.Ö 551 yılında, Lu kentinde -şimdiki Shantung eyaletinde- doğdu. … Konfüçyüs‘ün kenti Lu işgalcilerin denetimi altına girmişti.

4. Konfüçyanizm’in doğuşu ve gelişimi hakkında özet bilgi veriniz.

Konfüçyüs geçmişteki yaşantılar ve dini törenleri bir araya getirerek ahlak ve geleneklerin yaşatılması için bütün Çin yazıtlarını incelemiştir. Konfüçyüs böylece geçmişine ve tarihine bağlı bir Çin kültürü oluşturmayı hedeflemiştir. Özellikle geliştirdiği ve yetiştirdiği öğrencilerine bu amacın önemliliğini anlatmaya çalışmıştır. Konfüçyüs’ün ölümünden sonra öğrencileri onun düşüncelerini toplayarak kitaplaştırmışlardır. Bu kitaplar Konfüçyüsluğun temel kitaplarındandır (Beş Klasik ve Dört Kitap).

(b) Aşağıdaki çoktan seçmeli soruları cevaplayınız.

1. Aşağıdakilerden hangisi Budizm’in tarihsel süreci ile ilgili değildir?
A) Brahmanizm (Vedizm) Dönemi’nde ortaya çıktı.
B) Kurucusu Buda saraydan ayrılarak züht hayatına başladı.
C) Dördüncü konsilde Kuşan İmparatoru bu dini himayesine aldı.
D) Çin’e, Japonya’ya yayıldı.
E) Bugünkü yapısına dokuzuncu, onuncu yüzyılda kavuştu.

2. “On beş yaşımda iken kendimi öğrenmeye verdim. Otuz yaşımda irademe sahip olabildim. Kırk yaşımda şüphelerden uzaklaştım. Elli yaşımda Gök’ün emrini öğrendim. Altmış yaşımda seziş yoluyla her şeyi kavradım. Yetmiş yaşımda doğru olan şeylere zarar vermeden kalbimin isteklerini yerine getirebildim.”
Yukarıdaki paragrafta yer alan söz aşağıdakilerden hangisine aittir?
A) Buda B) Konfüçyüs C) Brahman D) Vedalar E) Hindu Svvastika

3. I. İnsan hayatı boyunca ıstıraplar çeker.
II. Istırabın nedeni arzu ve İhtirastır.
III. Istıraba son vermek için arzulardan fani işlerden uzaklaşmak gerekir.
IV. Kurtuluşa ermek Nirvana’ya ulaşmak İle mümkün olur.
V. Nirvana’ya ermek de ancak Buda’nın on iki dilimli yolunu kat etmekle gerçekleşir.
Yukarıda numaralanmış bölümlerin hangisinde Buda’nın öğretilerinden biri yanlış verilmiştir?
A) I B) II C) III D) IV E) V

4. Aşağıda verilen bilgilerden hangisi Konfüçyanizm ile ilgili değildir?
A) Geleneksel göğe, yere ve atalara tapınmaya devam edilmiştir.
B) Kuralları belirlenmiş bir ibadet biçimi bulunmamaktadır.
C) Dinin kurucusu kabul edilen şahsın mezarında kurban sunusu yapılır.
D) Kutsal metinleri Vedalar’dır.
E) Ahlâkın temeli aileyi ve toplumu doğru yönde yönlendirmek, barışı hakim kılmaktır.

C) Aşağıdaki cümlelerin sonundaki boşluğa, cümle doğru ise “D” yanlış ise “Y” harfi yazınız.

Budizm’de rahip sınıfı için bekârlık şart koşulmuştur. (D)

Hinduizm’in kurucusu Sidhartha Gotama, bir kabilenin prensiydi. (Y)

Buda, Ganj’ın bir kolu olan Neranjara Nehri kıyısında bir incir ağacı altında düşünürken aydınlanmaya erişti. (D)

Aum sembolü Konfüçyanizm’i simgeler. (Y)