11. Sınıf Gezegen Edebiyat Sayfa 128-137 Cevapları

Hazırlık

1. Dergi ve gazetelerde yayımlanan bilimsel makalelerin toplumsal kültüre sizce nasıl bir katkısı vardır?
Cevap: Kültürel makaleleri yayımlayan kişilerin esas amacı toplumsal bir düzen içinde yaşayan insanların gündelik hayatlarının inşasında edindikleri rol ve davranışları şekillendirmektir. Bilimsel makaleler insanlara teknoloji ,yaşam gibi konularda bilgiler sunarlar. Böylece toplumun farkındalığı ve bilgi seviyesinde artışı sağlarlar.

2. Çocuklar için düzenlenmiş oyun mekânlarında, onlara doğa bilinci kazandırılabilir mi? Görüşlerinizi açıklayınız.
Cevap: Evet, kazandırılabilir. Mesela çöplerin toplandığı en temiz ortam yarışmasında çocuklar çöpleri toplayarak temizliğin önemini kavrayabilirler. Ya da ağaç ekerek de doğayı korumayı öğrenebilirler oyun yoluyla.

Metni Anlama ve Çözümleme

1. Metnin hedef kitlesini kimler oluşturmaktadır?
Cevap: Türk tarihine merak ve ilgi duyan bütün okurlar ile, Türklerin Anadolu’ya geliş süreçlerini akademik olarak araştırmak isteyen herkes metnin hedef kitlesini oluşturmaktadır.

2. Metinde savunulan tez nedir?
Cevap: Türklerin 1071 Malazgirt’ten önce de Anadolu’da özellikle Doğu Anadolu’da bir çok yerleşim yerinde kültürel izlerinin olduğu savunulmaktadır. Doğu Anadolu Bölgesi Türk Kültürünün Erken Dönemden günümüze kadar varlığının kuvvetle hissedildiği bölgedir. Bu bölgedeki Türk İnanç sisteminin yansımaları, kaya resimleri, runik harfler, insan biçimli heykellerin varlığı bize bunu kanıtlamaktadır.

3. a. Metinde aşağıda verilen anlatım biçimlerinden hangisi/hangilerinden yararlanılmıştır.

♦ Tartışma ♦ Betimleme ♦ Açıklama ♦ Öyküleme
Cevap: Özellikle Açıklama ve Tartışma anlatım biçimlerinden faydalanılmıştır. Sonuçta makale olduğu için bu biçimler tercih edilmiştir.

b. Metinde; sayısal verilerden yararlanma, karşılaştırma, tanımlama, tanık gösterme ve örnekleme gibi düşünceyi geliştirme yollarının hangilerinden yararlanılmıştır? Bunların metindeki işlevlerini belirleyiniz.
Cevap: Bu düşünceyi geliştirme teknikleri metnin güvenirliliğini ve bilimselliğini arttırmaktadır. Örnekler şöyledir:

Sayısal verilerden yararlanma: Bölgede ayrıca koyun-koç şekilli mezar taşları da tespit edilmiş 12 âdet olarak belirlenen mezar taşlarından 5 âdeti Ahlât Müzesi’nde sergilenmektedir.

karşılaştırma: Erzincan Çayırlı Bölgesi’nden sonra Ardahan Bölgesinde aynı geleneğin izlerini bulmak bizi son derece mutlu etmiştir.

tanımlama: Doğu Anadolu Bölgesi Ağrı, Bingöl, Bitlis, Elazığ, Erzincan, Erzurum, Hakkâri, Kars, Malatya, Muş, Tunceli, Van, Şırnak, Ardahan, Iğdır illerinden oluşmaktadır.

tanık gösterme: Tarhan, Kimmer ve İskitler üzerine yaptığı çalışmalarda İskit ve Kimmerler’in Türklüğünden şüphe duymamaktadır.

4. Metinden doğrudan ve dolaylı anlatıma örnekler veriniz.

Doğrudan anlatıma örnek: Tarhan, Kimmer ve İskitler üzerine yaptığı çalışmalarda İskit ve Kimmerler’in Türklüğünden şüphe
duymamaktadır.

Dolaylı anlatıma örnek: Oltu koyun, koç ve at şekilli mezar taşlarının yanı sıra 1995 Yolboyu Köyü’nde yapılan kaçak kazılar sonucu ortaya çıkarılan ve ilk kez Tahsin Parlak tarafından tespit edilen insan biçimli taş heykel, bölgedeki en önemli erken dönem Türk izlerinden birini oluşturmaktadır.

5. Metnin özet bölümünde nelerden söz edilmiştir? Bu bölümde sözü edilenlerle metnin bütünü arasında nasıl bir ilişki vardır?
Cevap: Türk kültürünün izlerinin Anadolu’da hangi tarihlerde başlatıldığı oysa yapılan son çalışmalarla özellikle Doğu Anadolu’da bu kültürün izlerinin çok farklı alanlarda çok daha eski zamanlara topluluklara dayandığı anlatılmaktadır.

6. Metinde kimlerin eserlerine atıfta bulunulmuştur? Bu kişilerin eserlerine atıfta bulunmaya niçin gerek duyulmuştur?
Cevap: Çünkü bu kişiler alanlarında uzman kişilerdir. Bu kişiler makalenin güvenirliliğini arttırmada önemli rol oynarlar. Tarhan M.T, Sevin V, Saraçoğlu H gibi araştırmacı ve bilim insanlarına atıflarda bulunulmuştur.

7. Metnin içinde kullanılan fotoğraflar metne nasıl bir katkı sağlamıştır?
Cevap: Metindeki fotoğraflar metnin okunurluğunu arttırmıştır ve de okurun metinde anlatılanları görsellerle daha iyi anlamalarına yönelik yapılmış başarılı çalışmalardır.

8. Metnin sonundaki kaynakça bölümünün metne olan katkısı nedir?
Cevap: Metinde hangi kaynaklardan yararlanıldığı, metnin okur tarafından daha güvenilir bulunması gibi açılardan eklenmiştir.

9. Metinde ortaya konulan açık ve örtük iletileri belirleyiniz. Bunların kendi hayatınız ve içinde yaşadığınız toplumda bir karşılığı var mıdır? Niçin?

Açık İleti: Türk kültürünün Doğu Anadolu’nun bir çok yerinde farklı alanlarda izlerinin bulunması
Örtük İleti: Türk Kültürünün Anadolu’da bilinenin ve kabul edilenin aksine 1071’den çok daha önce farklı Türk kavimleri ile bulunduğudur.

10. Metinde dile getirilen bilgi, tespit, görüş ve düşünceleri gerekçelendirme, kanıtlama, tutarlılık, geçerlilik ve doğruluk açısından değerlendiriniz?
Cevap: Bence yazar makalesinde yer verdiği düşünceleri başarılı bir şekilde kanıtlamıştır, gösterdiği delillerden hareketle metninin tutarlı olduğunu da söyleyebiliriz.

11. Bu makale, yazarın kime karşı “sorumluluk” ile hareket ettiğini göstermektedir?
Cevap: Yazar okura ve bilim dünyasına karşı gerçekleri nesnel bir şekilde ortaya koyma zorunluluğunun ve bunun sorumluluğunun bilincindedir.