10. Sınıf Edebiyat Ders Kitabı Sayfa 92 Cevapları Meb Yayınları

Metni Anlama ve Çözümleme

1. Okuduğunuz metinde “Yensizyakasız gömlektir/Giyemezsin demedim mi” dizeleri ile anlatılmak istenen nedir?
Cevap: Tanrı aşkı veya ilahi aşk kimseden bir şey beklenmeden bu dünyanın maddi zevklerinden vazgeçerek sadece ilahi olana yaradana kavuşmak için verilmesi gereken sabır ve inançtır. Bu bakımdan zor bir şeydir ve herkesin yapabileceği bir şey değildir demek istemiştir.

2. Nefes adlı metnin temasını belirleyiniz.
Cevap: Tanrı sevgisi yolunda Tanrı için yaşamanın kolay olmayacağıdır.

3. Şiirde konuşan, şairin sesini ve söyleyişini emanet ettiği kişi ya da varlığa söyleyici denir. Şair, her şiirde bir söyleyici belirler. Bu söyleyici şairin kendisi değildir, yalnızca o şiire özgü başka bir kişi ya da varlıktır. Görevi ve varlığı o şiiri söylemekten ibarettir.

Yukarıda verilen bilgilerden hareketle Nefes adlı metindeki söyleyiciyi ve söyleyici ile hitap edilen kişi arasındaki ilişkiyi belirleyiniz.
Cevap: Söyleyici bu şiirde şairin kendisidir. Kendisi şiiri okuyacak yani hitap ettiği kişiye aslında öğütler ve kendi yaşam felsefesinden notlar aktarmaktadır. Bunu yaparken okurla söyleşir gibi bir yol izlemiştir.

4. Şiirde ahengi sağlayan unsurları belirleyerek bunların şiire katkısını değerlendiriniz.
Cevap: Şiirde ahengi sağlayan unsurların başında redif kafiye ve dize içlerindeki ses ve kelime tekrarlarını saymak mümkündür.

Ölçü: 4+4=8’lik hece ölçüsü
Uyak: naçar / saçar/ kaçar sözcüklerindeki -açar sesleri ile zengin kafiye sağlanmıştır. dilektir/örnektir/gömlektir sözcüklerinde yer alan -ek sesleri ise tam kafiyeye örnektir.
Redif: demedim mi kısımları kelime halindeki ve ek halindeki redifin bu şiirde kullanılan haline örnektir.
Asonans: Şiirde yer alan e sesleri fazladır ve asonansa örnektir.
Aliterasyon: Özellikle d ve m sesleri şiirdeki aliterasyonlara örnek teşkil ederler.
Kelime tekrarı: Şiirde yer alan “demedim mi” kısmı devamlı tekrar edilerek şiirde ahenk sağlamıştır.

5. İlahi adlı metin ile Nefes adlı metni tür, biçim, içerik, dil ve anlatım yönlerinden karşılaştırınız.

Tür: İsimlerinden de anlaşılacağı üzere İlahi başlıklı şiirin türü İlahi, Nefes başlıklı şiirin türü Nefestir.
Biçim: İki şiir de dörtlüklerle ve hecenin 8’li kalıbıyla yazılmışlardır.
İçerik: İkisinde de içerik olarak Tanrı sevgisinin İlahi aşkın işlendiğini görürüz.
Dil ve Anlatım: İki şiirin de dili sade yalın ve anlaşılırdır. Halkın gündelik yaşamda kullandığı dili kullanmışlardır.