Yahudilikte hangi ibadetler vardır

Günümüzde mabedi temsil ettiğine inanılan sinagogda cemaatle ibadet, büluğ çağına ulaşmış (13 yaş) en az on erkekle yapılabilir. İbadeti din adamları veya cemaatten biri yönetir. Mabette kohen, rabbi ve haham gibi din görevlileri hizmet eder. Yahudilikte ibadete yalnızca erkekler katılır. Kadınlar ise uzaktan izlemekle yetinirler. İbadet, Kudüs’e dönük olarak gerçekleştirilir ve günlük, haftalık, yıllık olmak üzere üç bölümde değerlendirilebilir.

Yahudiler sabah, ikindi ve akşam olmak üzere günde üç vakit ibadet ederler. Bu ibadetlerde okunan duaların bazıları Tevrat’tan alınmadır. Yahudilerin en önemli duası Şema Yisrael ’dir.(18) Dindar Yahudiler günde iki kez sabah ve akşam bu duayı okur. Günlük ibadetlerde Yahudiler secde etmezler. İbadette bazı eğilme ve ileri geri gitme gibi hareketler vardır.

Yahudilikte haftalık kutsal dinlenme ve ibadet gününe Şabat denir. Kaynağını, Tanrı’nın dünyayı yaratışından alır. Tevrat’ta anlatıldığına göre Tanrı, dünyayı altı günde yaratmış, yedinci günde dinlenmiştir. Bu günü Yahudiler için özel dinlenme ve Tanrı’yı anma günü ilan etmiştir. Şabatı kutsamak ve gereklerini yerine getirmek On Emir’den biridir. Şabat vakti, cuma günü ikindiden sonra başlar, cumartesi akşamına kadar devam eder. Şabat, Yahudi yaşamında önemli bir yere sahiptir. Ortodoks Yahudilerde Şabat boyunca ateş yakmak, elektrikli alet, telefon, araba ve benzeri şeyler kullanmak yasaktır. Dindar Yahudi o gün hiçbir iş yapmaz.

Yahudilikte hac ve kurban ibadeti olmakla birlikte, Mabedin yıkılışı ile askıya alınmıştır. Oruç ibadeti vardır ve günahlara kefaret olması veya geçmişin kötü günlerini hatırlama ve ağıt yakma amacıyla toplam altı gün tutulur. Sadaka da önemli bir ibadettir. Tevrat’a göre fakirlere yardım için sadaka vermek bir kuraldır. Fıtır sadakası olarak her erkek yılda bir kez yarım şekel (para birimi) sadaka vermelidir.( 19)

Yahudilikte kutsal günler ve bayramlar da önemlidir. Bunlardan bazıları şunlardır:
Roş Haşana: Yahudi takviminde yılbaşıdır. Kâinatın ve insanın kaderinin yeniden belirlendiği günlerdir. Roş Haşana mutlu bir gündür. Ancak kişinin geçen yılı sorgulaması, yaptıklarını gözden geçirmesi ve ertesi yıl için iyi planlar yapması gerekir. Roş Haşana, sinagogda ibadet ve tövbe ilegeçirilir.

Yom Kippur: Roş Haşana’nın birinci gününden itibaren devam eden on günlük tövbe zamanının sonundaki kefaret günüdür. Yahudi inancına göre Roş Haşana’da tasarımı yapılan insanın bir yıllık kaderi Yom Kippur’da son şeklini alır. Yahudiler o gün ibadet ve tövbe ile meşgul olurlar.

Sukkot: Yahudilerin Mısır’dan çıktıktan sonra kırk yıl çölde dolaşmaları anısına yapılan bir bayramdır. Yahudi takvimine göre Tişri ayının on beşinde, Yom Kippur’dan beş gün sonra başlar. Bu bayramı İsrail’deki Yahudiler yedi, İsrail dışındaki Yahudiler sekiz gün kutlar.

Fısıh (Pesah): İsrailoğullarının Mısır’dan çıkışı anısına kutlanan hac bayramıdır. İsrail’de yedi, İsrail dışında sekiz gün kutlanır.
Şavuot: Tevrat’ın Tanrı tarafından Yahudilere verilişini kutlama bayramıdır. Haftalar bayramı olarak da bilinir.