Türklerin İslam dinini kabul etmelerinde etkili olan faktörler

Türkler diğer dinlere karşı engin bir hoşgörüye sahipti. İslamiyet de bir hoşgörü diniydi.

• Eski Türk dini ile İslamiyet arasındaki benzerlik:
  a-Tek tanrı inancı
  b-Ahiret inancı
  c-Hac ve kurban ibadetlerine benzer ibadetlerin varlığı
• Sosyolojik faktörler, aile kavramına verilen önem, namus, temizliğe verilen önem İslamiyet’teki cihat ve gaza anlayışı ile Türk-Cihan hakimiyeti düşüncesinin benzerlik göstermesi.
• Ekonomik ve sebepler, eski Türk toplumunda sosyal sınıflar yoktu. İslam dininde de böyle bir ayrımın yapılmaması, dolayısıyla her iki düşüncede de halkın refah ve mutluluğunun gözetilmesi vardır.

Siyasi ve askeri tercih; 8 yy’da Türk-Çin rekabeti hızla devam etmekte, hatta hakimiyet yavaş yavaş Çinlilerin Türklerin elindeki Maverünnehir’i de alarak egemenliği ele geçirmek istiyordu. Güneyde Arap yarımadasında ortaya çıkan İslam dinide büyük bir hızla yayılarak Çinlilerle rakip olabilecek konuma gelmiştir. 751’de Çinlilerle Araplar arasında meydana gelen Talas savaşında Türkler İslam ordusu yanında Çinlilere karşı savaşmış ve büyük bir zafer elde edilmiştir. Bu olaydan sonra Türklerle Araplar arasındaki yakınlaşma hızlanıştır.