Tarihte kullanılan ticaret yolları

Tarihte yollar birçok amaçla kullanılmıştır. Yol yapmak, medeniyet inşa ve ihya etmek anlamına gelmektedir. Şehirlerin yollar sayesinde birbirine bağlanması mümkün olmaktadır. Tarihte yollar en çok ticaret amacıyla kullanılmıştır. Ticari yollar, geniş coğrafyaları birbirine bağlaması sayesinde çok değerlidir.

Tarihte kullanılan en bilinen yollar ticari yollar olarak İpek Yolu, Baharat Yolu, Kral Yolu olarak bilinmektedir. Tarihte kullanılan bu yollar ipek kumaş ticareti, baharat ticareti, gemi yollarının kullanılması sayesinde meşhur olan ve uzun yıllar kullanılan yollar olarak bilinmektedir. Günümüzde ulaşım hizmetleri hava, kara, demir, deniz yolu ulaşımları olarak şekillenmektedir ve ticaret de bu yollardan yapılmaktadır.

Tarihte kullanılan ticaret yollarından bildiklerim:

• İpek Yolu,
• Baharat Yolu,
• Kral Yolu,
• Amber Yolu,
• Tütsü Yolu,
• Çay ve At Yolu,
• Tuz Yolu,
• Kürk Yolu,

gibi çeşitli yollar, tarihte kullanılan ticaret yollarından bildiklerim arasında yer alan yollardır.

Şimdi bu yollardan İpek Yolu’nu öğrenelim.

İpek Yolu, Çin’in Xi’an (Şian) kentinden başlayarak Hazar Denizi’nin güneyinden ve kuzeyinden iki kol hâlinde Avrupa’ya uzanan tarihî ticaret yoludur. Kuzeyinden geçen kolu Kırım’a uğrarken, güneyinden geçen kolu Anadolu’yu boydan boya geçerek İstanbul’a kadar uzanmaktadır.

Orta Asya’da İpek Yolu denetiminin uzun süre Türk devletlerinin elinde bulunması, ekonomik anlamda daha da güçlenmelerini sağlamıştır. Çinliler, başta evlilik yolu olmak üzere farklı yollarla Türk devletlerine yaklaşarak, İpek Yolu’nun sağladığı ekonomik yararları öğrenmişlerdir. Bu yüzden Çinliler, Türklerin elindeki İpek Yolu hâkimiyetini ele geçirmek için uzun yıllar mücadele etmişlerdir. Türk Devletleri de İpek Yolu’nun denetimini kaybetmemek için Çin’le mücadelenin yanı sıra bazen Sasaniler ile bazen de Bizans ile iş birliği yapmak durumunda kalmışlardır. Çıkar çatışmaları ittifakların bozulmasına hatta savaşlara neden olmuştur. Selçuklular ve Osmanlılar zamanında Anadolu, doğu-batı ticaret kervanlarına ev sahipliği yapmıştır. Türk devletleri bu sayede Anadolu’da ekonomik olarak güçlenmiş ve kültürel olarak zenginleşmişlerdir.

İpek Yolu sadece ipeğin değil deri, porselen, mücevher vb. değerli birçok malın taşındığı bir yol olmuştur. Bu yol sadece ticari anlamda değil, kültürel etkileşim anlamında da yol üzerinde bulunan devletlerin birbirlerinden etkilenmesine neden olmuştur.