Sınav maratonu bitti sıra tercih yapmakta

Sabah Gazetesinden Yaşar ÖZAY'ın haberine göre; Yorucu üniversite sınav maratonu sona erdi. Şimdi sıra tercihlerde. Yanlış tercih 1 yıl, yanlış bölüm de bir öğrencinin 4 yılının boşa geçmesine neden oluyor. Tercihlerde teknik hatalar çok sık yaşanıyor. Sıralama hataları yapılıyor. Bilindiği gibi bu yıl yapılan YGS, son dört yılın en eleyici sınavı oldu ve sınava giren adayların yüzde 32'si, yani 572 bin aday 180 puan barajını aşamadı. LYS'ye katılmaya hak kazanan aday sayısı 1 milyon 232 bin 681 olurken, başvuru yapan aday sayısı 851 bin 131 oldu. Başvuru yapmayıp katılmayan aday sayısı da 381 bin 550'de kaldı. 2012'de gerçekleşen sonuçlara göre lisans ve ön lisans kontenjanlarında yüzde 5 oranında artış oldu. Adayların bu yıl önceki yıla göre daha bilinçli tercih yapacaklarını var sayarsak, 2013 ÖSYS'de muhtemel sonuçlara göre 896 bin aday üniversiteli olacak. Ancak bu adaylardan 400 binini ise ikinci defa sınava giren adaylar oluşturuyor. Bu adayların büyük çoğunluğunu, girdikleri bölümü beğenmeyip, yeniden üniversite sınavlarına giren adaylar oluşturuyor. Bu hataya düşmemek için uzmanlar adayları tercih konusunda uyarıyorlar. Üniversite adayları tercih yaparken nelere dikkat etmeli, tercih sürecinde doğru karar verebilmek için ne yapmalı, tercihler puana göre mi başarı sırasına göre mi yapılmalı? Tercihlerle ilgili tüm merak edilenleri, Final Dershaneleri Sınav Koordinatörü Celil Vardar, SABAH okurları için yorumladı:

2013 ÖSYS Yükseköğretim Programları ve Kontenjanları Kılavuzu taslağı yayımlandı. Öncelikle bu kılavuzu dikkatlice incelemelisiniz.

LYS-2013 sonuçlarının 8 Temmuz 2013'e kadar açıklanacağını tahmin ediyoruz. Üniversite için tercihler, 15-25 Temmuz tarihleri arasında alınacak. Bu tarihe kadar mümkünse üniversiteleri görme fırsatınız varsa bunu değerlendirin.

Tercih yaparken izlemeniz gereken çok önemli adımlar var. Bu adımlara dikkat ederek tercih listenizi mümkün olduğunca doğru şekilde oluşturabilirsiniz.

İDEALİNİZDEKİ MESLEK NE?

Öncelikle öğrenci ve velinin şunu bilmesi gerekiyor; YGSLYS tercihleri okunmak istenen bölüm-şehir-üniversite göz önüne alınarak değil, yapılmak istenen meslek düşünülerek yapılmalı. YGS-LYS tercihi bölüm tercihi değil, meslek tercihidir. İdealinizdeki bölüm ya da üniversite yoktur, idealinizdeki meslek vardır.

Tercih sürecinde öğrenci iki boyutlu bir araştırma yapmalı. Birincisi kendi ilgi ve yeteneklerini tanımaya dair olmalı. İkinci araştırma ise yapmak istediği meslek veya mesleklere dair olmalıdır.

Gitmeyi düşünmediğiniz bölümleri tercih etmeyin. Kayıt yaptırmasanız bile yerleştirildiğiniz bölümlerden dolayı ertesi yıl ağırlıklı ortaöğretim başarı puanınız yüzde 50 oranında düşecektir.

Tercih edeceğiniz bölümün yeni sistemde hangi puan türüne dahil olduğuna dikkat edin ve o türdeki puanınızı göz önüne alarak tercihinizi yapın.

Sadece istediğiniz bölümlerden oluşan tercih listenizi yüksek puanlı olandan, düşük puana doğru sıralayın. Siz daha düşük puanlı bir bölümü istiyorsanız sadece onu üste yazmanız gerekir.

Bu halde istemediğiniz yüksek puanlı bir yeri, sırf puanınız yettiği için yazmanızın bir anlamı yok.

Ölü tercih yaparak tercih hakkınızı eksiltmeyin. Bir tercihi kendinden daha yüksek puanlı bir bölümün üzerine yazmak ölü tercih yapmak anlamına geliyor.

Sınav sonucunu incelediğinizde, sonuç belgesi ilk bakışta size karışık gelebilir. Tercih yaparken "Y-" ile başlayan bölümdeki (Y-YGS, Y-TM, Y-MF, Y-TS) puanları ve sıralamaları kullanacaksınız. Bu bölümde ise daha çok kullanacağınız sütun "ALANINDA" sütunu. Bu sütunda yer alan ve başında "0 (sıfır)" olan rakam, sizin o puan türündeki sıralamanızı gösterecektir. Tercih yaparken bu sıralamayı kullanmaya özen gösterin. Puanlar yanıltıcı olabilir.

Ailenize ve çevrenize danışın. Ancak son karar sizin olsun. Mutlaka bir uzmandan yardım alın. Değişen sistem nedeniyle bu yıl tercih hatalarının fazla olması beklenmektedir.

Seçtiğiniz üniversitenin vakıf veya devlet üniversitesi olmasına, burs durumuna dikkat edin.

Devlet üniversiteleri, dönemlik harçlar dışında öğrencilerden ücret talep etmez. Yani ücretsizdir. Vakıf üniversiteleri ise burslu olan bölümler hariç yıllık öğrenciden 20 bin-50 bin TL arasında ücret talep eder.

Bazı öğrenciler, vakıf üniversitelerinin puanının düşüklüğüne aldanarak pek araştırma yapmadan vakıf üniversitelerini tercih ediyorlar. Kayıt için gittiklerinde ücreti duyduklarında şokla karşılaşıyorlar.

Bu nedenle tercih ettiğimiz üniversitenin devlet mi yoksa vakıf üniversitesi mi olduğunu iyi bilmemiz gerekiyor.

Yeni açılan bölümlere önem verin ve iyi inceleyin. Listenizi teslim etmeden fotokopisini alın.

Tercih psikolojisi

Bazı öğrenciler kaçınma psikolojisi ile tercihlerinde aslında gitmek istemeyecekleri bölümleri ya da illeri yazabiliyorlar. 'Ailem kazanamazsam ne der, çevreme ne derim, konu komşu beni hafife alır mı?' gibi düşüncelerle tercih yapan öğrenciler, 'Bir üniversiteye kapağı atayım da, neresi olursa olsun' diye düşünmeye başlar. Bu durum, istenilmeyen bölümlerin ve illerin tercih listesine girmesine sebep olabilir. İstemediği bir bölüme giden öğrenci ise ya o bölümü yarıda bırakır ya da başlamadan bırakır. Üstelik bir sonraki sene sınava girdiğinde yerleşip de gitmediği için puan kaybına uğrar. Bu nedenle tercih listesinde mutlaka severek ve isteyerek gideceğimiz yerler olmalıdır.

Bazı öğrenciler de sırf tercih listesini doldurmak için hakkında pek bilgi sahibi olmadıkları yerleri tercih listesine yazarlar. Ne kadar çok tercih yaparlarsa o kadar çok kazanma ihtimalinin yükseleceğini düşünürler. Tercih listesini doldurmak için tercih yaparken kendilerini riske atabilirler.