Sel nedir

Toprağın üzerini kaplayan ani, düzensiz, büyük su taşkınlarına sel denir. Bir akarsuyun ya da nehrin taşıyabileceğinden fazla miktarda yağış meydana gelmesi, kar kütlelerinin aniden erimesi sele neden olabilir. Aşırı yağışların yanı sıra, yerleşim yerlerindeki atık su ve boşaltım kanallarının yetersiz olması da sellerin oluşumuna ya da etkilerinin fazla hissedilmesine neden olur. Sel sonucu can ve mal kayıpları meydana gelebilir.

Sel nasıl oluşur

Sellere genelde nehirlerin yataklarında olan taşmalar sonucunda maruz kalınmaktadır. Ani ve güçlü yağışlar ile karların erimesi nedeniyle taşmalar oluşmaktadır. Nehir yataklarına gelen suyun sele dönüşmesinin sebeplerinden biri, yatak nehirlerinin amacı dışında kullanılmasıdır.

Şehirleşmenin hızlı bir şekilde arttığı günümüzde çarpık kentleşmeyle birlikte dere yataklarının gecekondu bölgelerine dönüşmesi, bu yerlerin ağaçlandırılması, doldurulması ya da nehir yataklarının değişmesi neticesinde her yıl ülkemizde büyük can ve mal kayıpları yaşanmaktadır.

Selden korunmak için alınabilecek tedbirler nelerdir

Dünya üzerinde sel felaketinde her yıl binlerce can ölmektedir. Selden korunmanın en birincil yolu nehir yataklarına, dere yakınlarına yaşam alanları inşa etmemek olacaktır. Son yıllarda şehirleşmenin artmasıyla birlikte dere yakınlarının yerleşim alanlarına açılması insanların hayatını tehdit ediyor. Sel felaketine karşı alınabilinecek başlıca önlemler;

• Sel uyarılarını radyo ve televizyon yayınlarından takip ediniz.
• Gerektiğinde meteorolojiden telefonla bilgi alınız.
• Evdeki değerli eşyaları ve belgelerinizi yüksek yerlere kaldırın.
• Afet ilkyardım çantasını oluşturun ve bu çantayı ulaşabileceğiniz yere koyun.
• Zarara yol açacak eşyalarınızı içeriye alın, yüksek yerlere koyun.
• Seli önlemek için kum torbaları bulundurun.
• Selin oluşabileceği yapılara evinizi yapmayın, derelerden, kanyonlardan uzak durun.
• Yüksek yerlere çıkın.
• Su kaynaklarınızın kirlenebileceğini göz önünde bulundurarak yedek suyunuzun olacağından emin olunuz.
• Kesinlikle sel suyu içinde araba kullanmayın. Bakıldığı zaman ölümlerin %80’ini araçların içindeyken gerçekleşmektedir.
• Sel suyu, akıntı ya da nehirlere doğru yürümeyin.
• Ev ya da iş yerlerinizi boşaltmanız gerektiği zaman elektrik, doğalgaz gibi sistemleri kapatınız.
• Çok gerekli olmadığı sürece dışarıya çıkmayınız.
• Yıldırım riski olan telefon direklerinden, yüksek nesnelerden uzak durun.
• Şemsiye gibi sivri metalli eşyalar kullanmayın.
• Binanızda oluşacak hasarları gözden geçiriniz. Ev oturulacak durumda değilse yardım isteyerek ya da kendi imkanlarınızla evinizi terk edin.
• Grup halinde hareket etmeyin. Ayrı ayrı şekilde durun.