Osmanlı mutfağında Çilek Reçeli, Ahudu Reçelinin yanı sıra çeşitli tatlı ve şerbetlerin yapıldığı özel bölüme ne ad verilirdi

Soru : Osmanlı mutfağında Çilek Reçeli, Ahudu Reçelinin yanı sıra çeşitli tatlı ve şerbetlerin yapıldığı özel bölüme ne ad verilirdi

Doğru Cevap: Helvahane

Genellikle helva pişirmekte kullanılan geniş ve az derin tencere

Sarayda mutfak içinde tatlıların yapıldığı özel bölüm veya oda

Sarayı tatlandıran helvahane

Osmanlı Saray Mutfağının tatlıların hazırlandığı bölümü olan Helvahane’de Ramazan ayında apayrı bir telaş ve heyecan yaşanıyordu. İkramların en çok yaşandığı ramazanın 15’inde gerçekleştirilen Baklava Alayları sırasında Helvahane’de hareketlilik zirveye çıkıyordu…

Tatlı ve turşu üretilen yer

Matbah-ı Amire'nin baklava, helva, tahin, reçel, marmelat, muhallebi, pelte, lokma, şerbet, turşu ve macun gibi gıda maddelerinin pişirildiği kısmına ise Helvahane denilirdi. Mutfağın son bölümünü oluşturan ve 4 adet kubbesi bulunan Helvahane’ye, mutfağın 3. kapısından, yani Helvahane Kapısı’ndan giriliyor.

Helvahane’de çalışanlara Helvacıyan-ı Hassa denilirdi. Bunların arasında başarılı olanlar Helvacıbaşı Çaşnigirbaşı veya Hoşafçıbaşı olurdu. 16. Yüzyıl’da Helvahane'de, Helvacıbaşının denetiminde 800’den fazla eleman çalıştığı rivayet edilmektedir.

Helvahane Osmanlı Sarayı’nın tatlı imalathanesi olduğu gibi aynı zamanda eczanesiydi. Burada yapılan macunların bazıları aynı zamanda bazı hastalıkların tedavisinde ve zayıf bünyelilerin beslenmesinde kullanılıyordu. Bu sebeple bu tür gıdalar hekimbaşı denetiminde hazırlanır ve kullanılırdı. Tarihi kayıtlara göre tedavi amacıyla üretilen macunların sayısı 200’e yakındır. Sultanların tatlısı ve tatlıların sultanı baklava ile kadayıf da burada pişiriliyordu. Saray halkının tamamının yiyebildiği bir nişasta tatlısı olan zerde de yine Helvahane’de üretilmekteydi.