Oruç ve zekât ibadeti hakkında bilgi

Zekat nedir

Ramazan ayında hakkında en çok soru sorulan konulardan biri de zekattır. Kim, kime, hangi kıstaslara göre, nasıl zekat verebilir? İşte tüm bunların cevapları.

Müslüman olan zenginlerin ellerindeki değerlerden, ihtiyaç sahiplerinin hakkı olduğu kabul edilen (Mearic 70/22-25) kısma ve bu ibadete zekat denir. Verilmesi gerekliliği ayet ve hadis ile sabittir. Bu anlamı ile 30 ayette bahsi geçmektedir.

Toplumdaki ekonomik dengelerin zenginler lehine gelişmesiyle, fakir-zengin arası ekonomik, sosyolojik ve psikolojik uçurumun oluşmasına engel olmak gibi bir fonksiyonu vardır.

Zekat'ın kelime anlamı ise, "artma, çoğalma, arıtma, bereket" tir.

Oruç ne demektir

Sağlık açısından onlarca faydası bulunan oruç ibadetinin Arapça karşılığı ‘savm’ ve ya ‘sıyam’dır.

Arapça’da savm kelimesinin anlamı ise hareketsiz kalmak, her şeyden el etek çekmek ve yiyip içmemek anlamlarına gelir.

Oruç ibadeti; ‘Ey inananlar! Oruç, sizden öncekilere farz kılındığı gibi, Allah’a karşı gelmekten sakınasınız diye, size de farz kılındı’ şeklindeki ayet ile tüm Müslümanlara farz kılınmıştır. ( Bakara, 2/183)

Geleneksel fıkıhçılara göre oruç; Güneş’in astronomi bilimine göre 12 derece altta bulunduğu alacakaranlık anından itibaren akşam gün batana dek geçen süre içerisinde hiçbir şey yiyip içmemek ve cinsel ilişkiyi terk etmektir.

Oruç nasıl tutulur

Öncelikle kişinin oruç tutmak için niyet etmesi gerekir.

Kişi; oruç tutmak için gece sahur yemeğine kalkıyorsa, bu da fiilen oruç tutmaya niyet ettiği anlamına gelir.

Aynı zamanda kişinin; oruç günü güneş tepe noktasına gelmeden önce niyet etmesi bir zorunluluktur. Niyet ederken; ‘Yarın, Allah rızası için oruç tutmaya niyet ettim’ diyebilir.

İftar saati gelen kişinin iftarı geciktirmemesi ve zamanında orucunu bozması gerekir. Aynı zamanda kişi; iftar vakti, ‘Allah’ım senin için oruç tuttum, sana iman ettim, sana güvendim ve dayandım, senin lütfettiğin rızık ile orucumu açıyorum, geçmiş ve gelecek günahlarımı bağışla, Rabbim!’ şeklinde bir dua ile orucunu açabilir.

Oruç çeşitleri nelerdir

Oruç ibadeti kendi içerisinde farz, vacip, mekruh ve nafile oruçlar olacak şekilde 4 ana başlık altında toplanabilir.

Oruç çeşitlerini aşağıdaki şekilde sıralayabiliriz:

Farz oruçlar:

Bu oruçlar; Ramazan ayında tutulması gereken oruç ve Ramazan ayında tutulamayan orucun kaza ve kefaretleridir. Ramazan ayı orucu zamanı belirli olan farz oruç iken; kaza ve kefaret oruçları ise zamanı belirli olmayan farz oruçlardır. Kişi; Ramazan ayında tutmadığı oruçların kazasını ve kefaretini, mekruh olmayan diğer günlerde tutabilir.

Vacip oruçlar:

Belirli bir gün tutulmak üzere adanan oruçlar ve bozulan nafile oruçların kazası; vacip oruçlar olarak kabul edilir. Belirli bir günde tutulmak üzere adanan orucun; o gün tutulması vaciptir.

Nafile oruçlar:

Allah rızası için mekruh olmayan günlerde tutulan, farz ya da vacip olmayan oruçlara; nafile oruçlar ismi verilir. Sünnet, müstehap ve mendup olan oruçlar; bu kapsamda değerlendirirler.

Mekruh oruçlar:

Ramazan bayramının 1. Günü ile Kurban bayramının dördüncü gününde kişi tarafından tutulan oruçlar; mekruh olarak kabul edilir. Çünkü bu günlerde ziyafetten kaçınmak; dinimizce kabul edilmemiştir. Kişinin bu günlerde, sevdikleriyle birlikte vakit geçirmesi ve oruç tutmaması gerekir.