İyi­lik­ler kö­tü­lük­le­ri na­sıl gi­de­rir

Kur'an-ı Kerim'de Yüce Rabbimiz, iyiliklerin kötülükleri gidereceğini müjdeliyor. İnsan bir günah işlediğinde, onu tövbe ile, güzel davranışlar ortaya koymak ile düzeltmeye çalışmalı. Bu insanın kötülüklerden vazgeçtiğini ve iyi davranışlar ortaya koymaya çalıştığını ifade eden bir durumdur. Rabbimizin de bu niyeti güzel bir kabul ile ile kabul edeceği umulur.

Şöyle ki; bu âyetleri okuyunca “Kur’ân-ı Kerîm mü’min gönüllere sanki her an nüzûl ediyor” diye duygulanıyorum. “Dinginlikle huzûruna oturabildiğimiz vakitlerde sâdece bir âyet-i kerîmeden veya oradaki bir cümleden önümüze ufuklar açılıyor.” Beni böyle düşünmeye sevk eden “İyikler kötülükleri (günahları) giderir” cümlesi oluyor. “Yâ Rab! Bu ne kadar kapsayıcı bir öğüt! Hayatımıza iyilikleri hâkim kılmak için ne teşvikkâr bir ifade!” diye için içine sığmıyor. Düşünün; burada sayılanlara sahip çıktıkça, bunların zıddı olan kötülüklere karşı bir cehdi aynı zamanda kuşanmış oluyorsunuz.

Namaz insanı iyiliğe taşır

Burada “iyiliklerin kötülükleri gidereceği” müjdesinin, namaz emrinden hemen sonra verilmesi önemlidir. Çünkü Müslümanlığımızı ayakta tutan umdelerin başında namaz var. Kelime-i şehâdetle girilen İslâm dairesinde âkıl ve bâliğ olan herkesin ömrünce edâsıyla mükellef ve müşerref olduğu alâmet-i fârika namazdır. Tefsirde belirtildiğine göre her namaz bir hasene/bir iyilik demektir. Ve günde beş vakit namaza devâm eden mü’minin beşeriyet icâbı yaptığı hatalar silinip gider. Rasûlullah (s.a.v.) “Büyük günahlardan uzak durmak kaydıyla bir namaz, diğer namaza kadar olan günahlara keffarettir (yani onları giderir.)” müjdesini veriyor.

Namaz kötülüklerden alıkoyar

Başka bir hadîs-i şerîfte ise “Kul bir günah işler de peşinden kalkıp abdest alır ve namaz kılar, günahından mağfiret dilerse, onu bağışlamak Allah Teâlâ’ya hak olmuş olur.” buyuruyor. Âyet-i kerîmede ise “(Resûlüm!) Sana vahyedilen Kitab’ı oku ve namazı kıl. Muhakkak ki, namaz, hayâsızlıktan ve kötülükten alıkoyar... Allah’ı anmak elbette (ibadetlerin) en büyüğüdür. Allah yaptıklarınızı bilir.” buyrulmaktadır. Nitekim hakkı verilerek kılınan namazın, ruhu ulvîleştireceği ve mutlaka kötülükten alıkoyacağı, yukarıda zikredilen âyet-i kerîme ve hadîs-i şerîflerle benzerlerinde beyân edildiği gibi[^5] iyiliğe sevk etmeyen, kötülüklerden alıkoymayan namazın ise sırtta taşınan bir vebal olacağı İslam büyükleri tarafından ifade edilmiştir.

Ancak tefsirde belirtildiğine göre “iyiliklerin kötülükleri silip götürmesi, sadece namaza mahsus bir durum değildir. Konumuzu teşkil eden âyet-i kerîmede namaz, misal olarak verilmiştir. Aynı durum diğer ibadetler için de geçerlidir. Îmanla birlikte yapılan her iyilik, insanı kötülüklerden uzaklaştırır. Günahların affedilmesine, kötülüklerin giderilmesine vesîle olur.”