İslam’ın yayılmasında etkili olan ribat ne demek

Fıkıhçılar ribatı şöyle tanımlamaktadırlar: "Ribât, müslümanları kâfirlere karşı korumak için sınırlarda beklemektir. Sınır ise, halkının düşmandan korkusu olduğu her yerdir. Ribât "ribâtul-Hayl" (at bağlamak)'dan gelmektedir. Süvarilerin atlarını bağlayıp nöbet tutmaları olayından adını alan ribât, sınırlarda at bulunsun bulunmasın nöbet tutmak için oluşturulmuş mekânların adı olmuştur (İbn Kudâme, el-Muğnî, VIII, 356).

Hadis-i Şerifler Allah yolunda nöbet tutmanın faziletinin büyüklüğünü değişik şekillerde ifade etmektedirler:

"Allah yolunda bir gece nöbet (ribât) beklemek bir ay'ı oruç ve ibadetle geçirmekten daha hayırlıdır. Ölürse dünyada yaptığı ameli ve rızkı devam eder. Kabir azabından da emin olur" (Buhârî, Cihâd, 73; Müslim, İmare, 163; Nesaî, Cihad, 39).

Ribatlar, sınır boylarında ve stratejik mevkilerde bulunan askerî amaçlı sağlam yapılardır. Bu yapılar İslamiyet’in Maveraünnehir ve Horosan’da güç kazanmasından sonra yeni bir işlev kazandı.

Ticaret yolları üzerinde inşa edilen ribatlar da, İslamlaşmanın tamamlanmasından sonra kervanların yol güvenliğini ve konaklama ihtiyaçlarını sağlamaya yönelik birer kervansaray olarak hizmet vermeye başladılar. Böylece Hakk’a davet yanında halka hizmeti de görev olarak üstlendiler.

İmam Maturidi ve Maturidilik mezhebi