Harezmi kısa hayatı

HAREZMİ (780-850) Bize Sıfırı Tanıtan İnsan

Hârezmî (Farsça: الخوارزمي) ya da tam adıyla Ebû Ca'fer Muhammed bin Mûsâ el-Hârizmî, (d. 780, Harezm - ö. 850, Bağdat), Matematik, gökbilim, coğrafya ve algoritma alanlarında çalışmış Fars[1][2] bilim insanı. Hârezmî 780 yılında Harezm bölgesinin Hive şehrinde dünyaya gelmiştir. 850 yılında Bağdat'ta vefat etmiştir.

Matematik, astronomi ve coğrafya bilginidir.
Matematik alanında yaptığı çalışmalarla “cebir” bilimini geliştirip sistemleştirmiş, matematiğin ayrı bir bilim dalı olarak var olmasını sağlamıştır.
Harezmi Hint sayı sisteminden faydalanarak ilk kez “0” (sıfır) rakamından bahsetmiştir. İki bilinmeyenli denklemlere çözüm yolunu bulmuş ve bilinmeyen işareti “x” simgesini matematik bilimine kazandırmıştır.
İlk kez sadece cebir matematiğini ele aldığı eseri 600 yıl boyunca Avrupa’da bu alanda temel eser olarak kullanılmıştır.
Alanında ilk olan bir astronomi kitabı hazırlamıştır. Kitapta Güneş’in, Ay’ın ve o devirde bilinen beş gezegenin hareketleri ile ilgili bilgiler vermiştir.

Harezmi çölde altı kişiyi iki gruba ayırır. Üç kişi kuzeye doğru giderek kutup yıldızının doğduğu zamanı, diğer üç kişi de güneye giderek kutup yıldızının battığı zamanı aynı anda tespit eder. Harezmi sonuçları karşılaştırarak meridyen dairesinin 1 derecelik açısını hatasız olarak hesaplamayı başarır.

Matematik ile ilgili eserleri:

• El- Kitab’ul Muhtasar fi’l Hesab’il Cebri ve’l Mukabele
• Kitab al-Muhtasar fil Hisab el-Hind
• El-Mesahat

Harezmi ve matematik iç içe geçmiş kavramlardır. Harezmi’nin matematik alanındaki çalışmaları,  cebirin temellerini oluşturmuştur. Sayıları ifade etmek için harfler ya da heceler yerine basamaklı sayı sisteminin (onluk sistem) kullanan Harezmi’dir.

Astronomi ile ilgili eserleri:

• Zîc-ul Harezmî
• Kitab al-Amal bi’l Usturlab
• Kitab’ul Ruhname

Coğrafya ile ilgili eserleri:

• Kitab surat al-arz

Tarih ile ilgili eserleri:

• Kitab’ul Tarih