Elâzığlı Hasan Onbaşı Metni Cevapları (5. Sınıf )

Elâzığlı Hasan Onbaşı Metni Cevapları

5. Sınıf Türkçe Ders Kitabı Koza Yayınları Sayfa 48 Cevabı

HAZIRLIK

Çanakkale Zaferi yurdumuz için neden önemlidir?
Cevap: Çanakkale Zaferi sayesinde yurdumuz düşman işgalinden kurtulmuştur. Çünkü Çanakkale geçilseydi önce İstanbul sonra bütün yurdumuz düşman tarafından zapt edilecekti. Bu sayede düşman durduruldu ve ülkemiz bağımsız kaldı.

Yandaki görseli inceleyiniz. Görselde gördüğünüz kişi Seyit Onbaşı’dır. Seyit Onbaşı, Çanakkale Savaşı’nın en önemli simgelerindendir. Son derece ağır top mermilerini tek başına sırtlamış ve topa yerleştirmiştir. Onun taşıdığı bu mermiler sayesinde düşman ilerleyememiş ve büyük kayıplar vermiştir. Seyit Onbaşı’yla karşılaşma ihtimaliniz olsaydı, ona ne söylemek isterdiniz?
Cevap: Öncelikle onun o mübarek ellerini öper onun kahramanlığını minnetle ona sarılarak teşekkür şeklinde ödüllendirirdim.

1. ETKİNLİK

5. Sınıf Türkçe Ders Kitabı Koza Yayınları Sayfa 52 Cevabı

Metnin devamında neler olmuş, olaylar nasıl gelişmiştir? Tahmin ederek yazınız. Metni okuduktan sonra tahmininizin doğruluğunu kontrol ediniz.
Cevap: Metnin devamında Hasan Onbaşı’nın cansız bedeni ordugaha taşınmış, ona şehitlere uygun bir cenaze merasimi ve töreni yapılmıştır. Adı bugün bile o tepeye verilmiş olarak kalan Hasan Onbaşı için saygı duruşları ve top atışları yapılmıştır.

2. ETKİNLİK

Aşağıda okuduğunuz metinde geçen bazı kelimelerin sözlük anlamlan ile görseller verilmiştir. Kelimeleri metinden bularak altlarını çiziniz. Kelimeleri anlamlarının bulunduğu kutuculardaki noktalı yerlere yazınız.

alev-fundalık-nöbet-onbaşı-savaş-siper-yarımada

Yalnız bir yanından ana karaya bağlı, öbür yanları suyla çevrili kara parçası. (yarımada)
Yanan maddelerin veya gazların türlü biçimlerdeki ışıklı uzantısı. (alev)
Devletlerin diplomatik ilişkilerini keserek giriştikleri silahlı mücadele. (savaş)
Korunulacak, arkasına, altına veya içine girerek saklanılacak yer. (siper)
Funda ile kaplı yer. (fundalık)
Sıra ile belirli bir yeri bekleme şekli. (nöbet)

3. ETKİNLİK

5. Sınıf Türkçe Ders Kitabı Koza Yayınları Sayfa 53 Cevabı

Metnin konusunu yazınız.
Cevap: Metnin konusu Çanakkale Savaşı’nın kahramanlarından Hasan Onbaşı’nın vatan savunmasında şehit düşmesidir.

4. ETKİNLİK

Aşağıdaki başlıkları okuyunuz. Metne uygun olduğunu düşündüğünüz başlıkları işaretleyiniz. Bu başlıklardan en çok hangisini beğendiğinizi nedenleriyle yazınız.

Millî Mücadele’nin İsimsiz Kahramanı
Vatan Savunması
Siperden Sipere
Gelecek Güzel Günler
Rüya
Çanakkale’de Bir Elâzığlı
Haşan Onbaşı’nın Fedekârlığı
Umudunu Asla Yitirme

En beğendiğim başlık: Gelecek Güzel Günler
Bu başlığı beğenme nedenlerim: Çünkü o mücadele ve vatan savunması, o kahramanlıklar bugün güzel ve özgür ülkemizi bizlere kazandırmıştır.

5. ETKİNLİK

Okuduğunuz metinle ilgili üç soru yazınız. Sorularınızın anlaşılır ve kesin cevaplarının olmasına dikkat ediniz. Sorularınızı arkadaşlarınıza sorup cevaplarını tartışınız.

1. sorum: Bugün Hasan Onbaşı adına bir anıt mezar var mıdır?
2. sorum: Yazarın dili daha fazla benzetmelerle süslenebilir miydi?
3. sorum: Diğer askerlerimizin kahramanlıklarından da örnekler var mıdır metinde?

6. ETKİNLİK

a. Okuduğunuz metinden alınan aşağıdaki cümlelerde altı çizili kelimeleri inceleyiniz. Bu kelimelerin cümleye nasıl bir anlam kattığını düşününüz.

Bu sırada göğsünden göbeğine doğru bir şeylerin aktığını hissetti. Fakat aldırmadı.
Konuşmak istiyordu ama konuşamıyordu.
Yaklaşanlar anında yere düşüyordu. Elazığlı Haşan Onbaşı hiç boşa mermi atmıyordu. Ama düşman o kadar çoktu ki…

1. satırda “fakat” ifadesi bir düşünceden başka bir düşünceye geçmek için kullanılmıştır. satırda “ama” kelimesi, biri olumlu diğeri olumsuz anlamda olan iki cümleyi birbirine bağlamıştır. 3. satırdaki “ama” ifadesi “fakat” ifadesinde olduğu gibi başka bir düşünceye geçmek için kullanılmıştır. “Ama” ve “fakat”ifadeleri gibi “ancak” ve “lâkin” ifadeleri de bu amaçla kullanılabilmektedir.
Cevap: Bu tür bağlaçlar cümlenin yönünü değiştiren ifadelerdir. Bu bakımdan bu tür bağlaçlar kendilerinden önceki yargıların aksi görüşleri anlatırlar.

5. Sınıf Türkçe Ders Kitabı Koza Yayınları Sayfa 54 Cevabı

b. Aşağıdaki cümleleri okuyunuz. Altı çizili ifadelerin cümlelerin anlamına nasıl bir katkıda bulunduğunu ya da cümlenin anlamında nasıl bir değişikliğe yol açtığını yazınız.

Çok sağlıklı beslenirdi fakat yine de hasta oldu.
Cevap: Neden sonuç anlamı katmıştır

Dün akşam size gelecektim lâkin kendimi iyi hissetmiyordum.
Cevap: Neden-sonuç anlamı katmıştır

Onu çok seviyordu ancak hiçbir zaman söylemedi.
Cevap: Sebep sonuç anlamı katmıştır

7. ETKİNLİK

İki nokta (:) hakkında verilen aşağıdaki bilgileri okuyunuz. Bilgileri örneklerle eşleştiriniz.

1. Kendisiyle ilgili örnek verilecek cümlenin sonunda kullanılır.
2. Karşılıklı konuşmalarda, konuşan kişiyi belirten sözlerden sonra kullanılır.
3. Edebî eserlerde konuşma bölümünden önceki ifadenin sonunda kullanılır.
4. Genel ağ adreslerinde kullanılır.
5. Matematikte bölme işareti olarak kullanılır.
6. Kataloglarda yazar adları ile eser adları arasında kullanılır.

— Buğdayla arpadan başka ne biter bu topraklarda?
Ziraatçı sayar:
— Yulaf, pancar, zerzevat, tütün…(Falih Rıfkı Atay) (2)
24:3=8 (5)
Kek için gerekli malzemeler şunlardır: un, süt, yumurta, kabartma tozu. (1)
Ümit: Geziye gelecek misin?
Erdem: Garip bir hâlsizlik var üzerimde. Belki gitmem. (3)
https:… (4)

8. ETKİNLİK

5. Sınıf Türkçe Ders Kitabı Koza Yayınları Sayfa 55 Cevabı

“Sonraki Derse Hazırlık” aşamasında sizden istenilen fotoğrafları öğretmeninizin kontrolünde sınıf tahtasına yapıştırınız. Ardından fotoğraflar arasındaki benzer ve farklı yönleri söyleyiniz. Sizce bu insanların göstermiş olduğu cesaretin sebebi ne olabilir? Hangi duygularla hareket etmişlerdir? Arkadaşlarınızla konuşunuz. Konuşmalarınızda “ama”, “fakat”, “ancak”, “lâkin” gibi uygun geçiş ifadelerini kullanınız. Konuşmacı arkadaşlarınızın konuşma konusu olarak seçtikleri kahramanlara olan duygularını, sözlü olmayan mesajlarına yansıtıp yansıtmadıklarını değerlendiriniz.
Cevap: Arkadaşlarımın kendi duygularını çok başarılı bir şekilde konuşma ve metinlerde ifade edebildiklerini gördüm. Geçiş ifadelerinden ama lakin ve fakatı çok sık kullandılar.

9. ETKİNLİK

“Sonraki Derse Hazırlık” aşamasında yazdığınız kahramanlık hikâyesini ve kahramana ait fotoğrafı arkadaşlarınızla paylaşınız. Aşağıdaki yazma alanına Millî Mücadele döneminden günümüze kadar vatanı ve milleti için canını feda eden şehitlerimize olan duygularınızı anlatan bir şiir yazınız. Şiirinizi bitirdikten sonra gözden geçirerek varsa yazım ya da noktalama hatalarınızı düzeltiniz. Şiirinizi arkadaşlarınızla paylaştıktan sonra öğretmeninizin kontrolünde sınıf panosunda sergileyiniz.

KAHRAMAN ŞEHİTLERE

Sizsiniz bu vatanı kurtaran
Ulusa can üstüne can katan
Sizsiniz kahramanca çarpışan
Adı sonsuzlukta yankılanan

Gözünüz arkada kalmasın hiç
Biz varız bu topraklarda
Sizin aziz hatıranız karşısında
Alamaz vatanımızı hiçbir güç

SONRAKİ DERSE HAZIRLIK

Atatürk’ün Millî Mücadele döneminde katıldığı kongreler hakkında internetteki güvenilir kaynaklardan bir araştırma yapınız. Araştırmanız sonucunda ulaştığınız bilgilerle bir sunum hazırlayınız. Sunumunuzu desteklemek için sınıfa çeşitli görseller getiriniz. Sınıfta sunumunuzu yapmadan önce prova yapınız.
Cevap: Aşağıdaki bilgilerden faydalanabilirsiniz.

Atatürk’ün Katıldığı Kongreler:

Erzurum Kongresi (23 Temmuz – 7 Ağustos 1919): Erzurum Kongresi, Millî Mücadele’nin temellerinin atıldığı önemli bir dönüm noktasıdır. Atatürk, bu kongrede askerî ve siyasi temsilcilerle bir araya gelerek, işgal altındaki bölgelerde bağımsızlık mücadelesini başlatma kararı aldı. Millî iradeyi vurgulayan ve Türk milletinin bağımsızlık hakkını savunan kongre, Millî Mücadele’nin ilk adımlarını belirledi.

Sivas Kongresi (4 Eylül – 11 Eylül 1919): Sivas Kongresi, Türk milletinin Millî Mücadele’yi örgütleyip yönlendirdiği bir diğer önemli etkinliktir. Atatürk, kongrede Türk milletinin iradesinin temsilcileriyle bir araya gelerek Millî Ordu’nun kurulmasını ve bağımsızlık yolunda harekete geçilmesini kararlaştırdı. Kongre, Kurtuluş Savaşı’nın stratejilerinin belirlendiği bir platform oldu.

Ankara Kongresi (23 Nisan – 29 Nisan 1920): Ankara Kongresi, Türk milletinin bağımsızlık mücadelesini yürüttüğü Kurtuluş Savaşı’nın siyasi ve hukuki temellerinin atıldığı önemli bir etkinliktir. Atatürk, kongrede Türkiye Büyük Millet Meclisi’ni (TBMM) kurarak milletin yasama organını oluşturdu. TBMM’nin açılış tarihi olarak kabul edilen 23 Nisan, aynı zamanda Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı olarak kutlanır.

Sonuç: Atatürk’ün Millî Mücadele döneminde katıldığı Erzurum, Sivas ve Ankara Kongreleri, Türk milletinin özgürlük ve bağımsızlık mücadelesinin şekillendiği, Millî iradenin temsil edildiği kritik anlardır. Bu kongreler, Türk milletinin birlik ve beraberlik içinde verdiği destansı mücadeleyi ifade eder. Atatürk’ün liderliği ve kararlılığı sayesinde Türkiye’nin bağımsızlığı ve ulusal egemenliği kazanıldı.